کشمش برای نخستین بار در سال ۷۲ با اصلاحاتی که نمایندگان مجلس به طرح خرید تضمینی محصولات کشاورزی وارد کردند افزوده شد، طرحی که قرار بود با خرید تضمینی محصولات کشاورزی هم به حمایت از کشاورزان بپردازد و هم در کنار آن امنیت سفره غذایی کشور را تامین کند.
اگرچه سازوکاری مشخص برای تعیین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی در ابتدای اجرای این طرح تعریف نشد، اما تورم، نرخ تمام‌شده تولید محصول و عوامل انسانی دخیل در آن هرساله قیمت خرید تضمینی محصولات را مشخص می‌کرد، مسئله‌ای که در برخی از سالها اعتراضاتی را نیز به‌حق یا ناحق از سوی کشاورزان به همراه داشت، بااین‌حال نمایندگان مجلس هرساله با بررسی عوامل دخیل در قیمت‌گذاری تلاش می‌کردند تا نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی به‌صورت عادلانه و تخصصی تعیین گردد.
حالا به نظر می‌رسد عدم توجه جدی نمایندگان برخی از دوره‌های مجلس یا به عبارت رجب رحمانی نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی« کم‌کاری نمایندگان» موجب شده است تا قیمت خرید تضمینی محصول استراتژیک، ارزآور و ارزشمند کشمش در یک بازه زمانی افزایش پیدا نکند و حالا باوجود افزایش جدی قیمت تمام‌شده این محصول قیمت خرید تضمینی ۵ هزار و ۶۰۰ تومان تعیین شود. در این خصوص پای صحبت رجب رحمانی نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی نشستیم،
* آیا کشاورزان موافق قیمت پنج هزار و ۶۰۰ تومانی کشمش هستند؟
خیر؛ کشاورزان امروز از معترضان اصلی این مسئله هستند و ازاین‌رو معتقدم کشمش پنج هزار و ۶۰۰ تومانی پای دلالان را به بازار باز می‌کند، چراکه قیمت خرید تضمینی کشمش در حال حاضر حتی بخشی از هزینه‌های تولید این محصول را پوشش نمی‌دهد و در این شرایط قطعاً کشاورزان انگیزه کافی برای تحویل محصول به مراجع خرید تضمینی را ندارند و همین شکاف ایجادشده زمینه حضور دلالان را ایجاد می‌کند.
وقتی مردم تمایل به تحویل محصول خود نداشته باشند دلالان وارد میدان می‌شوند و در این زمینه حتی نمی‌توانیم با کشاورزان متخلف برخورد کنیم، چراکه خود ما نیز معتقدیم قیمت خرید تضمینی محصول امروز منطقی نیست.
* از نظر شما قیمت مناسب برای خرید تضمینی کشمش در کشور باید چه میزان تعیین شود؟
به‌منظور بررسی نارضایتی ایجادشده در بین مردم و تخمین قیمت خرید تضمینی منصفانه کشمش با برگزاری جلسات مختلف با کارشناسان این حوزه ۳۷ آیتم تأثیرگذار برای تعیین قیمت تمام‌شده تولید کشمش در نظر گرفته‌شده که هزینه‌های کود دهی، نهاده‌های کشاورزی، آبیاری، هزینه داشت و برداشت محصول، حمل‌ونقل و نیروی انسانی موردنیاز بررسی و قیمت‌گذاری شد.
با بررسی همین آیتم‌ها بر اساس شاخص‌های موجود سال ۹۹ قیمت تمام‌شده تولید این محصول ۱۹ هزار و ۱۸۲ تومان برای کشاورزان ارزیابی‌شده است که این رقم در سال ۱۴۰۰ نیز افزایش جدی داشته است با این حساب هنوز چند سالی است که قیمت خرید تضمینی کشمش از ۵ هزار و ۶۰۰ تومان فراتر نرفته است.
*علت این‌که قیمت خرید تضمینی کشمش متناسب با تورم و شاخص‌های موجود افزایش پیدا نکرد است، چیست؟
علت اصلی این مشکل اساسی را باید کم‌کاری نمایندگانی دانست که طی دولت گذشته شاخص‌های ارزیابی قیمت را بررسی نکردند و این افزایش قیمت که باید در طی یک بازه زمانی و به‌مرور اتفاق می‌افتاد رخ نداده است، ازاین‌رو امروز با مقاومت جدی نمایندگان در مجلس برای افزایش قیمت چند برابری این محصول مواجه هستیم.
درحالی‌که قیمت خرید تضمینی کشمش باید در طی یک بازه زمانی افزایش پیدا می‌کرد و سال ۹۹ این رقم حدود ۱۸ هزار تومان تعیین‌شده و امسال بدون کوچک‌ترین دغدغه‌ای این رقم خرید تضمینی تا ۲۰ هزار تومان افزایش پیدا می‌کرد، که این اتفاق رخ نداده و امروز برای رسیدن به قیمت منطقی با یک مقاومت جدی مواجه هستیم.
* عدم تحویل کشمش از سوی مردم به دولت چه تبعاتی خواهد داشت؟
هر زمان که حضور دولت در خرید تضمینی محصولات کشاورزی کاهش‌یافته است شاهد افزایش حضور دلالان هستیم، به‌عبارت‌دیگر با عدم تحویل کشمش از سوی تاک‌داران به دولت در آینده نزدیک باید شاهد افزایش قیمت جدی این محصول در بازارهای داخلی باشیم، از سوی دیگر قزوین بزرگ‌ترین تولیدکننده کشمش در کشور است که باوجود قیمت پایین خرید تضمینی بسیاری از کارگاه‌ها و تولیدکنندگان خانگی کشمش در آستانه ورشکستگی قرار دارند، چراکه قیمت خرید تضمینی حتی گوشه‌ای از قیمت تمام‌شده را پوشش نمی‌دهد، و بیش از یک و نیم میلیون نفر که به‌صورت مستقیم در این حوزه مشغول به کار هستند دچار آسیب می‌شوند. این در حالی است که کاهش قیمت در بازارهای داخلی قیمت این محصول را در بازارهای بین‌المللی نیز تحت تأثیر قرار داده است و تجار و بازرگانان حاضر به خرید کشمش ایرانی باقیمت‌های جهانی نیستند.
* آیا صادرات کشمش نیز تحت تأثیر این اتفاق قرار خواهد گرفت؟
یکی از ویژگی‌های کشمش‌های تولیدی ایران کیفیت بالا و رنگ مطلوب و طعم بی‌نظیر آن است که موجب شده تا همواره کشمش قزوین و ایران جزء نمونه‌های پرطرفدار در دنیا باشد، اما در سال‌های اخیر که افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و به عبارتی قیمت تمام‌شده تولید کشمش با تورم همخوانی نداشته است، موجب شده تا قیمت پایین خرید تضمینی این محصول تجار و بازرگانان را نیز به این طمع بی اندازد که کشمش قزوین را با یک‌سوم قیمت بازارهای جهانی خریداری کنند و از سوی دیگر تولیدات ما به دلیل همین قیمت کم کاهش‌یافته و همه این چرخه باطل موجب شده است تا یک و نیم میلیون نفری که در کشور به‌صورت مستقیم در این حوزه فعالیت می‌کنند لطمه ببینند.
* سالانه چه میزان از تولیدات کشمش ایران صادر می‌شود؟
سالانه بین ۲۵۰ الی ۳۰۰ هزار تن تولید کشمش در کشور داریم که در برخی از سالها این میزان افزایش نیز داشته است و نزدیک به ۷۰ هزار تن از این تولیدات مصارف داخلی است و مابقی آن به بازارهای بین‌المللی صادر می‌شود و قطعاً کاهش تولید در ادامه کاهش صادرات و ضربه به ارزآوری کشور را به دنبال خواهد داشت ازاین‌رو تلاش ما این است که شورای قیمت‌گذاری بر اساس قانون به بررسی دقیق قیمت تمام‌شده تولید پرداخته و از کاهش صادرات در این حوزه جلوگیری کند.
* در حال حاضر تولیدات انگور استان قزوین در چه سطحی قرار دارد؟ آیا کاهش تولید انگور نیز وجود دارد یا خیر؟
در سالیان اخیر طرح داربستی کردن انگور در تاکستان قزوین به‌عنوان یک ردیف ملی دارای اعتبار اختصاصی شد و در کنار دستگاه‌های آبیاری جدید و تغییر روش‌های باغداری شاهد وضعیت رو به رشد در تولید انگور در استان قزوین هستیم که با اجرای طرح فراز سال گذشته در دولت ۵۰ میلیارد تومان اعتبار به این بخش اختصاص داده شد که پیشنهاد ما برای سال جدید ۳۵۰ میلیارد تومان بود که ۲۵۰ میلیارد تومان آن به تصویب رسید و با این رویه امیدواریم بسیاری از باغات سنتی انگور با شیوه‌های نوین مدیریت شود.
تغییر این سبک‌های باغداری می‌تواند بهره‌وری را افزایش داده و درنهایت به تولید ، صادرات و ارزآوری بیشتر منتهی گردد، ازاین‌رو مطمئن هستیم با همراهی مجلس در افزایش قیمت خرید تضمینی می‌توانیم شاهد اتفاقات خوبی در حوزه کشمش در کشور باشیم.