ممنوعیت فصلی واردات برنج از ابتدای مردادماه تا پایان ابان‌ماه سال جاری در حالی شروع شد که پیش از آن فعالان بازار و البته برخی دستگاه‌های ذیربط خواستار به تعویق افتادن ممنوعیت فصلی و حتی عدم اجرای آن در سال جاری به دلیل کاهش واردات برنج و افزایش قیمت شده بودند، اما در هر صورت این اتفاق نیفتاد و براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار مقرر شد که صرفا ترخیص آن بخش از محموله‌های برنج وارداتی که تا قبل از ۳۱ تیرماه دارای اعلامیه ورود و یا قبض انبار هستند مشروط به اینکه دارای ثبت سفارش باشند بلامانع بوده و ترخیص صورت بگیرد.
اما همان زمان گمرک اعلام کرد که حدود ۱۰ کشتی حاوی برنج به سمت ایران حرکت کرده و احتمال اینکه کمی بعد از شروع ممنوعیت به کشور برسند وجود دارد، از این رو خواستار به تعویق افتادن ممنوعیت فصلی در راستای ورود محموله‌های برنج به کشور و رسیدن به بازار بود ولی موافقتی با آن نشد.
در هر صورت کشتی‌های برنج به بنادر رسیدند و برخی از آنها با وجود اینکه قبل از ۳۱ تیرماه آمده بودند، اما تاریخ اعلامی ورود و یا قبض انبارشان بعد از اول مردادماه صادر شد و از این‌رو امکان ترخیص پیدا نکرد.
بی توجهی وزارت جهاد به دو بار استعلام
با توجه به حقوقی که برای صاحبان کالا ایجاد می‌شد و درخواستی که برای ترخیص این محموله‌ها وجود داشت، گمرک ایران طی مکاتبه‌ای در مرداد ماه با وزارت جهاد کشاورزی در این رابطه استعلام گرفت و اعلام کرد که با توجه به اینکه ورود کالا به ۱۲ مایلی آب‌های سرزمینی کشور از نظر حقوقی ورود کالا به قلمروی سیاسی محسوب می‌شود صاحبان محموله‌ها درخواست ترخیص کالای خود را دارند، از این‌رو اگر کشتی های حامل برنج های وارداتی قبل از تاریخ ممنوعیت فصلی برنج به کشور رسیده و در لنگرگاه و بنادر پهلو بگیرند، فارغ از اینکه اعلامیه ورود و یا قبض انبار آنها چه زمانی صادر شده است، آیا اجازه ترخیص از گمرک را طبق شرایط قبل از مقررات مربوطه دارند یا خیر؟
وزارت جهاد کشاورزی پاسخی در این باره به گمرکات اعلام نکرد و برنج‌های وارداتی بلاتکلیف در گمرک باقی ماند تا اینکه بار دیگر در شهریورماه معاون فنی گمرک مجددا مکاتبه خود با گیلان‌پور - معاون وزارت جهاد کشاورزی - را تکرار کرد و خواست با توجه به پیگیری‌های مکرر صاحبان کالا، تکلیف برنج‌های رسیده به ایران قبل از شروع ممنوعیت فصلی را مشخص کند.
ورود ۱۳ هزار تن برنج قیمت را تحت تاثیر قرار می‌دهد
اما باز هم وزارت جهاد کشاورزی بی‌توجه به این موضوع پاسخی ارائه نکرد تا اینکه بار دیگر اخیرا معاون فنی گمرک برای تعیین تکلیف وضعیت برنج‌های وارداتی مکاتبه‌ای با بیک‌زاده - معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت - داشته است که نشان می دهد از ۵۰ هزار تنی که گفته شده بود به بنادر رسیده حداقل ۱۳ هزار تن امکان ترخیص دارد که تا کنون با آن موافقت نشده است.
ارونقی با اشاره به جریان ممنوعیت فصلی واردات برنج و همچنین تاریخ رسیدن برخی از کشتی‌های برنج‌های وارداتی قبل از ۳۱ تیرماه و صدور قبض انبار بعد از این تاریخ با اشاره به اینکه در هر صورت این کشتی‌ها به آب‌های ایران رسیده بودند و درخواستی که صاحبان کالا در این رابطه دارند، درخواست کرده که با این موضوع موافقت شود که «چنانچه کشتی‌های حامل برنج‌های وارداتی قبل از تاریخ ممنوعیت فصلی به کشور رسیده و در لنگرگاه و بنادر پهلو بگیرند فارغ از تاریخ اعلامیه ورود و یا قبض انبار اجازه ترخیص از گمرک با رعایت سایر مقررات مربوطه داشته باشند.»
معاون فنی گمرک خواستار صدور دستور فوری و ارائه پاسخ در این رابطه، با توجه به پیگیری صاحبان کالا شده و اعلام کرده چنانچه موافقتی در این رابطه صورت بگیرد، بیش از ۱۳ هزار تن برنج که حقوق مکتسبه برای صاحبان آن ایجاد شده قابلیت ترخیص از گمرک را خواهد داشت که این موضوع قطعا بر قیمت برنج خارجی موجود در بازار موثر است.
افزایش بیش از ۴۰ درصدی قیمت برنج
اکنون حدود ۱۳ هزار تن قابلیت ترخیص و ورد به کشور را دارد و این در شرایطی است که برخی تاکید دارند تنظیم واردات و ورود برنج می‌توانست مانع از افزایش قیمت برنج داخلی و خارجی در ماه‌های اخیر شود و حتی در همین رابطه انجمن واردکنندگان برنج تاکید داشت در مورد ممنوعیت فصلی واردات برنج در سال جاری بازنگری شود.
این در حالی است که طبق گزارش مرکز آمار ایران، در مردادماه سال جاری هر کیلو برنج ایرانی به طور متوسط ۳۸ هزار و ۶۰۰ تومان فروش رفته اما این کالا تا ۴۶ هزار و ۵۰۰ تومان هم قیمت خورده و این کالا در مقایسه با سال گذشته ۴۲.۹ و نسبت به تیرماه ۳.۴ درصد گران شده است.
همچنین در مورد برنج خارجی هر کیلو در مردادماه سال گذشته به طور متوسط حدود ۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان بوده ولی در تیرماه امسال ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان و در مردادماه به ۲۵ هزار و ۱۰۰ تومان رسیده است، برنج وارداتی تا کیلویی ۳۰ هزار و ۸۰۰ تومان هم فروش رفته که افزایش قیمت برنج خارجی نسبت به تیرماه ۱.۳ و در مقایسه با مرداد ماه پارسال ۳۸.۷ درصد است.