در مهرماه امسال خبر فساد ۵۰۰۰ تن ذرت و آلودگی به سم آفلاتوکسین در گمرک نوشهر منتشر شد و پیگیری از گمرک هم به نوعی تائید کننده این خبر بود.
ماجرا از این قرار بود که نزدیک به ۵۰۰۰ تن ذرت به عنوان بخشی از محموله وارداتی یک شرکت که از دو سال پیش وارد گمرک شده بود، آلوده به سم آفلاتوکسین شده و دیگر امکان ترخیص نداشت.
موضع عجیب و مبهم وزارت جهاد
بعد از آن و حدود یک ماه پیش پیگیری ها از وزارت جهاد کشاورزی برای شفاف شدن موضوع و چرایی عدم ترخیص کالا، با این اعلام معروفان- سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد - همراه بود که «چون ذرت ها هنوز وارد کشور نشده نمی توان دقیقا نظر داد که آلوده هستند.»
این اظهارات در حالی مطرح شد که ذرت‌ها در گمرک موجود بود و از سویی کالا باید قبل از ترخیص و وارد شدن به کشور مجوزهای لازم را دستگاه های ذیربط از جمله استاندارد و وزارت جهاد دریافت کند نه اینکه بعد از ورود مشخص شود آلوده است یا خیر.
به هر صورت اما و اگرها و سکوت دستگاهای مربوطه در این رابطه ادامه داشت تا اینکه مکاتبه اخیر معاون فنی گمرک ایران با مدیر کل دفتر وزارتی وزارت اقتصاد از این حکایت دارد که حداقل از سال گذشته برای بار دوم آلودگی این ذرت ها تائید شده است، در این حالت این سوال مطرح است که آیا واقعا دستگاه‌ها تا یک ماه پیش هم از آلودگی این حجم از ذرت خبر نداشتند آن هم ذرت به عنوان نهاده دامی که بیشترین میزان واردات را در سال به خود اختصاص می‌دهد؟!
جزئیات سمی بودن محموله ذرت
اما در این مکاتبه اعلام شده که «یک شرکت در سال ۱۳۹۸ اقدام به واردات بیش از ۹۰۰۰ تن ذرت دامی طی چهار فقره اظهارنامه واردات قطعی از طریق منطقه ویژه اقتصادی بندر نوشهر کرده که در مرحله نخست با بررسی انجام شده و با عنایت به تایید اداره استاندارد شهرستان نوشهر ۵۳۶۲ تن ترخیص و مابقی به میزان ۳۷۷۰ تن به علت آلوده بودن به سم آفلاتوکسین ، مغایر با استاندارد ملی ایران اعلام شد.»
در ادامه اشاره شده که « یکبار در سال ۱۳۹۹ نیز، با دستور دادستان شهرستان نوشهر، محموله ها مورد آزمایش قرار گرفت که اداره استاندارد غیر قابل مصرف بودن ذرت ها را به این اداره کل اعلام کرد. لذا حوزه نظارت گمرکات استان مازندران در چارچوب وظیفه قانونی نسبت به اعمال ماده ۱۰۵ قانون امور گمرکی و تنظیم صورتجلسه ضبط و مراحل قانونی اخطار و ابلاغ به ذینفع اقدام، که با توجه به عدم اقدام موثر از سوی ذینفع برای تعیین تکلیف محموله‌ها ، پرونده جهت سیر مراحل قانونی به سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی استان مازندران ارسال، که علی رغم پیگیری های مکرر از سوی سازمان طی سال ۱۳۹۹، اقدامی صورت نگرفته است.در حالی که امکان آلودگی محموله‌های سالم در انبارهای منطقه ویژه اقتصادی بندر نوشهر نیز وجود دارد.»
نمونه برداری استاندارد بدون هماهنگی با گمرک
در اعلام این مقام مسئول در گمرک ایران به وزارت اقتصاد، این موضوع مورد توجه است که «با اینکه ذرت های مورد نظر به ضبط قطعی دولت در آمده، شرکت مربوطه از طریق اداره استاندارد نوشهر و بدون هماهنگی و اطلاع گمرک نسبت به اخذ نمونه برداری مجدد اقدام کرده است. ضمن اینکه این محموله بیش از دو سال در انبار منطقه ویژه اقتصادی بندر نوشهر موجود بوده و تاکنون هیچ گونه اقدام خاصی بر روی آن صورت نگرفته است. در عین حال که در مکاتبات صورت گرفته، اداره استاندارد به موضوع آلوده بودن کالا به سم آفلاتوکسین و غیر قابلیت مصرف برای دام و طیور نیز اشاره کرده است.»
این ذرت‌ها تنها بخشی از فساد کالاهای اساسی مانده در گمرک و بنادر است و در قیاس با حجم بالای اقلام رسوبی و گاها در آستانه فساد چشم گیر نیست، اما به هر صورت این اقلام با ارز ۴۲۰۰ وارد کشور می‌شوند و در شرایط موجود ارزی بسیار قابل اهمیت است.