شاید به گوش کسی نرسیده باشد و یا هم قدری عجیب و غریب باشد اما تا زمانی که به شهر ایلخچی سفر نکنی باورت نمی‌شود که در داخل این خانه خشتی چه خبر است. پیدا کردنش چندان سخت هم نیست اگر عاشق تاریخ و معماری اصیل ایرانی باشی به راحتی میهمان این عمارت خواهی شد؛ محدودیتی برای گشت و گذار در این عمارت خشتی وجود ندارد و درب آن همیشه به روی میهمانان باز است.
وارد عمارت که می‌شوی باید جلوتر از میزبان حرکت کنی چرا که رسم بر این است که میهمان، همیشه باید جلوتر از همه قدم بردارد. قدم از قدم که برداری، حوضی بزرگ در حیاط این عمارت، تو را به حیرت وامی‌دارد که بوغازها نیز زیبایی دو چندانی به آن بخشیده‌اند.
اینجا عمارت تاریخی پیرآباد در شهر ایلخچی است که کمتر کسی با چشم دل به این عمارت سفر کرده و صدای روح نواز آب را شنیده است. این عمارت تاریخی پر از اسرار شگفت انگیزی است که حتی خاطرات خوبی را برای گردشگران خارجی به ثبت رسانیده است.
قدمت عمارت تاریخی پیرآباد، به دوره قاجار بازمی‌گردد و ارثیه پدری آقای یوسف کشتمند است که سال‌های سال با چنگ و دندان این عمارت خشتی را نه تنها حفظ و نگهداری کرده است بلکه چندین سالن و گلخانه نیز برای پرورش ماهی‌های زینتی و هم‌چنین میوه‌های گرمسیری و استوایی نادر دست و پا کرده است.
این کشاورز ماهر و پرورش دهنده ماهی‌های زینتی، جریمه جالبی را هم برای گردشگران خارجی و ایرانی در نظر گرفته و تاکنون چندین جلد دفتر خاطرات برای خود جمع آوری کرده است که در آن، نوشتن تشکر ممنوع است و تنها باید خاطرات خود از این عمارت را بنویسند.
شغل قبلی من با شرایط روحی‌ام سازگار نبود
وی صحبت خود را این گونه آغاز کرد: من متولد ۱۳۵۰ هستم و قبل از اینکه در این عمارت تاریخی مشغول فعالیت شوم در یک کارخانه پتو کار می‌کردم اما به دلیل اینکه با شرایط روحی من سازگار نبود، شغل قبلی خودم را ترک کردم و در نهایت از سال ۱۳۷۸، فعالیت خود را آغاز کردم.
کشتمند ادامه داد: قدمت این عمارت تاریخی به دوره قاجار بازمی‌گردد؛ این باغ حدود ۱۲۰ هزار متر بود که متأسفانه در حال حاضر تنها ۱۷ هزار متر از آن باقی مانده است. معماری این عمارت به گونه‌ای است که در قدیم، برای رفع نیازها مجبور به ترک عمارت نبودی و تمام نیازها در خود این عمارت رفع می‌شد.
این پرورش دهنده ماهی‌های زینتی افزود: شاید با دیدن درب کوتاه خانه‌ها در این عمارت، این سوال در ذهن شما تداعی شود که آیا در قدیم، قد افراد کوتاه بود در حالی که چنین نیست و در ایام قدیم، درب منازل به ۳ دلیل، کوتاه ساخته می‌شدند.
وی گفت: یکی از دلایل کوتاه ساخته شدن درب منازل در ایام قدیم این بود که به دلیل لشکرکشی با اسب‌ها افراد مجبور بودند تا از اسب‌ها پیاده شوند و از سویی تخلیه نشدن هوای گرم در منازل نیز یکی از دلایل کوتاه ساخته شدن درب منازل بود اما یکی از مهم‌ترین دلایل، این است که افرادی که در منزل زندگی می‌کردند از احترام خاصی برخوردار بودند و هر فردی با هر پست و مقامی که وارد خانه می‌شد باید به حالت خمیده از درب منازل وارد می‌شد.
وی ادامه داد: این باغ، ارثیه پدری من است و قبلاً باغ بزرگی بود که متشکل از دو اتاق، یک سردابه و یک انباری، پذیرایی و مطبخ بود که در حیاط دیگری نیز، اسطبل وجود داشت.
قنات مختص به عمارت پیرآباد است
این پرورش دهنده ماهی‌های زینتی افزود: در این عمارت، قنات آبی نیز وجود دارد که از ۳ سرشاخه و ۲۸ چاه تشکیل شده است و می‌توان گفت که این قنات، مختص این عمارت است.
کشتمند بیان کرد: در حال حاضر تقریباً ۲۲ سالی می‌شود که به پرورش ماهی‌های زینتی مشغول هستم و در اوایل کار، آکواریومی که در منزل داشتم کفاف ماهی‌ها را نداد و به این دلیل مجبور شدم تا در حوضچه کوچکی که در حیاط منزل داشتم به فعالیت خود ادامه دهم تا اینکه با افزایش تعداد ماهی‌ها تصمیم گرفتم تا سالنی که متشکل از ۱۲ حوضچه است را برای خودم دست و پا کنم و کار خودم را برای عرضه به بازار آغاز کنم.
وی گفت: برای اینکه در فصل تابستان بتوانم کار خودم را وسعت بخشیده و از سویی تولید را افزایش دهم، در قسمتی از باغ، ۲۴ حوضچه ایجاد کردم و با توجه به اینکه آب ماهی از لحاظ کود، حالت غنی شده دارد از این رو در فصل تابستان می‌توان برای آبیاری درختان نیز از آن استفاده کرد.
تنوع را از کاشت درخت موز آغاز کردم
کشتمند ادامه داد: همان طور که گفتم من سال‌هاست که در حوزه پرورش ماهی‌های زینتی فعالیت دارم اما شاید برای همه اتفاق افتاده است که پس از مدتی، احساس خستگی می‌کنند و به دلیل نبود تنوع دلزده می‌شوند من نیز تصمیم گرفتم به دلیل مصرف بهینه از آب و هم‌چنین ایجاد تنوع، پرورش گونه‌های نادری از میوه‌های استوایی و گرمسیری که در ایران کمیاب هستند را در این مجموعه آغاز کنم.
این پرورش دهنده ماهی‌های زینتی گفت: تنوع در این مجموعه را از درخت موز آغاز کردم تا ببینم موفق می‌شوم یا نه، که به لطف خداوند متعال در کارم موفق شدم و تاکنون نیز ادامه داده‌ام.
وی افزود: در حال حاضر در این مجموعه، ۶ گونه درخت موز پاکوتاه، پابلند، سومالی، موز قرمز، غول پیکر و موز صورتی وجود دارد که در کنار این‌ها، ماکادمیا، گیلاس سورینام، گل ساعتی، پشن فروت، تمرهندی، بلوبری، رازبری، بلک بری، گوجه بری و لوگان بری و فوجیا نیز پرورش می‌دهم.
کشتمند بیان کرد: ماهی‌های زینتی پرورش داده شده در این مجموعه توسط مغازه‌های آکواریوم فروشی خریداری می‌شود اما میوه‌های استوایی و گرمسیری را تحت هیچ شرایطی به فروش نمی‌رسانم و تمام میوه‌ها را زمانی که میهمانان برای دیدن از این باغ، تشریف می‌آوردند به آنها تعارف می‌کنم تا طعم آنها را بچشند.
وی گفت: البته در قسمتی از باغ این عمارت، ۶ گونه درخت انگور، انجیر، شاه توت، زردآلو، گلابی، بادام، عناب، پسته و گیاهان دارویی نیز وجود دارد و حتی برای زیبایی در این مجموعه بوغاز نیز پرورش می‌دهم.
هزینه‌های گزاف تعمیرات سالن‌ها
این کشاورز ماهر در شهر ایلخچی افزود: حفظ و نگهداری از این مجموعه و سالن‌ها سخت و هزینه‌های آن نیز گزاف است و اگر بخواهم دستی به سر و روی سالن‌ها بکشم هزینه هنگفتی را می‌طلبد و یکی دیگر از مشکلات که می‌توان از آن نام برد، سیستم گرمایشی است.
وی از ناشناخته ماندن عمارت پیرآباد در ایلخچی گلایه کرده و گفت: معتقدم اینجا متعلق به ما و ایلخچی نیست بلکه متعلق به آذربایجان و بلکه آبروی آذربایجان است با این شرط که مسئولان نیز برای حفظ و نگهداری از این عمارت، همت کنند تا زمانی که درب این عمارت تاریخی به روی میهمانان گشوده می‌شود سربلند باشیم.
کشتمند ادامه داد: متأسفانه بسیاری از افراد، این عمارت تاریخی را نمی‌شناسند چرا که تنها با یک تابلوی کوچک در شهر معرفی شده است در حالی که این عمارت تاریخی امانتی در دست ماست و اگر همت مسئولان در میان باشد می‌توان آن‌را برای نسل آینده حفظ کرد.
عمارت پیرآباد ناشناخته مانده است
وی بیان کرد: انتظار دارم این مکان تاریخی بهتر و شایسته‌تر معرفی شود و دوست دارم همه برای معرفی و نگهداری از این مجموعه دید مثبتی داشته باشند.
این پرورش دهنده ماهی‌های زینتی گفت: من برای گردشگران خارجی و ایرانی که برای بازدید از این عمارت می‌آیند، جریمه‌ای در نظر گرفته‌ام بدین گونه که تک تک گردشگران باید، پیشنهادات و انتقادات خود را در دفتری که تاکنون به ۸ جلد رسیده است بنویسند البته با این شرط که تشکری در میان نباشد چرا که مجبور هستم آن صفحه را از دفتر پاره کنم.