صنعت شیرینی و شکلات اگرچه بهواسطه مختصاتی که دارد در زمره صنایع لوکس قرار میگیرد، اما بهواسطه سرمایهگذاریهای کلان بخش خصوصی در دو دهه گذشته مبدل به صنعتی مدرن و بهروز شده است که سالها صدرنشین صادرات گروه صنایع غذایی بوده است، اما سال 1400 برای این صنعت سالی پر از مشکلات ریز و درشت بوده است. جهت اطلاع از آخرین وضعیت این صنعت پای صحبتهای جمشید مغازهای، دبیر انجمن صنفی بیسکوئیت، شیرینی و شکلات ایران نشستیم که مشروح آن را میخوانید.
صنایع در سال 1400 با مشکلات بسیاری مواجه شدند، به طور اخص صنعت شیرینی و شکلات با چه معضلاتی مواجه بود؟
متأسفانه صنعت شیرینی و شکلات در سال 1400 با موانع متعددی بهخصوص در 3 ماهه پایانی سال دست و پنجه نرم کرد. مشکلات بر سر راه تأمین مواد اولیه کماکان ادامه دارد. ما مشکلات بسیاری در تأمین شکر، روغن و آرد برای تولید داشتیم. متأسفانه این مشکلات هم تولید و هم صادرات را دچار مشکل کرد که در هر دو قسمت با روند کاهشی مواجه شدیم. از آنجاییکه صنعت شیرینی و شکلات در زمره کالاهای لوکس قرار میگیرد و در سبد مصرفی خانوار نیست و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم در سال 1400، حدود 30 تا 40 درصد از حجم بازار صنعت شیرینی و شکلات به نسبت سال گذشته کاسته شده است و حتی به وضعیتی رسیدیم که امروز کارخانجات به اندازه سفارشهای اخذ شده تولید میکنند.
مشکل تأمین مواد اولیه از معضلات دیرینه این صنعت است بهطور خاص در سال 1400 با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
امسال همه مشکلات بحرانیتر شده است. هر سال گاهاً با کمبود یک ماده اولیه و یا نوسان قیمت روبهرو بودیم، اما امسال بهخصوص روغن در مقطعی نایاب شد. البته تا آذرماه هیچ مشکلی در تأمین روغن نداشتیم، اما به یکباره در دیماه نایاب شد و نکته جالب توجهتر اینکه همین روغن نایاب در بازار آزاد با دو تا 3 برابر قیمت موجود است.
البته سهمیههای اختصاص یافته هم بسیار ناچیز است. بهعنوان مثال در اسفندماه که به 30 هزار تن روغن نیاز داریم، تا نیمه اسفندماه تنها 2 هزار تن روغن اختصاص یافته و وعده اختصاص 4 هزار تن هم داده شده که البته هنوز اختصاص نیافته است. وقتی در ماههای رونق تولید، توزیع و مصرف، چنین مشکلاتی در صنعت ما عرض اندام کند، نشان میدهد که سال مطلوبی برای این صنعت نبوده است. البته ناگفته نماند که در زمینه شکر با وجود آنکه آزاد و از نرخ ترجیحی تبعیت نمیکند، اما شاهد رشد روزافزون قیمت شکر در کشور هستیم، البته در زمینه تأمین آرد هم با مشکلات متعددی روبهرو هستیم.
به عبارتی تمام بخشهایی که در دست دولت است و بخش خصوصی توان ورود به این قسمتها را ندارد و اگر هم بتواند نیاز به ارز دارد که هیچگاه تأمین نمیشود ما را دچار مشکل کرده است.
به کاهش تولید در صنعت شیرینی و شکلات اشاره کردید، ممکن است میزان تولید را بفرمایید.
آمار دقیقی از تولید نداریم، حتی آمار صادرات را هم از گمرک به سختی میتوان استخراج کرد. تنها آمار ما، آمار صادرات 9 ماهه صنعت شیرینی و شکلات است که حدود 410 میلیون دلار اعلام شده است.
این آمار به نسبت 9 ماهه سال 99 چه تغییری کرده است ؟
بین 8 تا 10 درصد کاهش صادرات داشتهایم.
نسبت به طرح قیمتگذاری تولیدکننده که در سه ماهه پایانی سال اجرایی شد، چه نظری دارید؟
معتقد هستیم بهدلیل عدم مشورت دولت با تشکلهای بخش خصوصی و طرفهای درگیر اجرای این طرح، مشکلات بسیاری برای واحدهای تولیدی بهوجود آورده است، بهطوری که حتی کالاهای ما بهخاطر اجرای این قانون از فروشگاهها برگشت داده میشود و حتی خردهفروشیها هم با توجه به قیمتی که روی محصولات وجود دارد قیمتهای ما را قبول ندارند. البته نسبت به نحوه اجرای این طرح اعتراض هم کردهایم، اما به نتیجهای نرسیده است.