این روزها در بسیاری از محله‌‌های تهران و البته سایر شهرستان‌ها در برخی ساعات صف‌های طولانی در اغلب نانوایی‌ها شکل می‌گیرد، برخی می‌گویند تقاضای خرید نان افزایش یافته است اما عده‌‌ای مدعی هستند نانوایان این روزها کمتر پخت می‌کنند.
در ابتدای شکل گیری این صف ها که همزمان شده بود با «اجرای طرح اصلاح یارانه‌ها» برخی می‌گفتند مردم فکر می‌کنند یارانه نان سنتی هم تغییر می‌کند و بیش از نیاز خرید انجام می‌دهند که حداقل برای چند روزی نان ارزان بخورند و این موجب تشکیل صف شده است، اما در ادامه مسئولان بارها و بارها اعلام کردند که فعلا دولت دست به یارانه نان سنتی نمی‌زند یعنی نان گران نمی‌شود اما این گفته مسوولان هم موجب کاهش صف‌های نانوایی‌ها نشد.
*واقعیت صف‌های طویل نان
7 اردیبهشت امسال بود که دولت یارانه آرد صنف و صنعت را حذف کرد و نرخ این نوع آرد از کیلویی 2500 تومان به کیلویی 16000 تومان افزایش یافت، یعنی اکنون نرخ آرد بخش صنف و صنعت بیش از 6 برابر شده است، بخش نانوایی سنتی و آزاد پز هم آرد را به صورت یارانه ای و نیمه یارانه ای به ترتیب کیلویی 600 و 900 تومان دریافت می کنند یعنی اختلاف قیمتی حداقل 15 هزار تومان در هر کیلو با آرد صنعتی وجود دارد.
این اختلاف قیمتی به حدی زیاد است که نانواها بخش زیادی از آرد سنتی یارانه دار را به بخش صنعت، شیرینی پزها و کارخانه های تولیدبیسکوئیت می‌فروشند، بخشی از نانوایی‌ها بخشی از سهمیه آرد خود را می فروشند و مقدار‌ی را می پزند، ساعت کاری شان را کم کرده‌اند و به این دلیل صف خرید مردم طولانی تر شده است.
برخی نانواها که هر کیسه آرد یارانه‌ای را حدود 40 هزار تومان از شرکت بازرگانی دولتی می‌گیرند تا 600 هزار تومان به شیرینی پزها و دیگر صنف‌های صنعتی می فروشند، حساب کنید صنف نانوانی سنتی که روزانه 10 تا 15 کیسه سهمیه آرد دارد اگر 7 کیسه به نرخ آزاد بفروشد 4 میلیون تنها از محل فروش سود می کند، سود از محل پخت نان هم جای خود دارد. یعنی با یک حساب سر انگشتی فروش آرد برای آنها بیشتر از پخت نان سود دارد.
بنابراین برخی از نانواها بخشی از آرد یارانه ای را به نرخ آزاد می فروشند و بخشی از آن را پخت می‌کنند که ردی هم برای بازرسی نگذاشته باشند که نتیجه چنین عملی تشکیل صف های طولانی و دست خالی برگشتن تعدادی از مردم از نانوایی‌ها است.
پیش از این مدیر صنف پخت نان صنعتی که نخواست نامش فاش شود به خبرنگار فارس گفته بود: «هر کیسه آرد 40 کیلویی را از نانوایی های سنتی 500 تا 600 هزار تومان می خریم.»
در این‌باره یک نانوا هم به خبرنگار فارس گفت: «در صورت پخت نان از هر کیسه آرد 300 هزار تومان دخل دارد ولی اگر حتی 400 هزار تومان هم بفروشد سود بیشتری می کند و زحمتی هم برایش نکشیده است.»
* فروش آرد در بازار آزاد چرا قطع نشد و ادامه یافت
دولت با این توضیح که فروش بازار آزاد، قاچاق و صادرات آرد در کشور وجود دارد و حذف یارانه آن مانع این مسائل خواهد شد، یارانه نان صنعتی را حذف کرد و قرار شد یارانه نان سنتی را هم در آینده حذف کند اما همین موضوع عاملی شد که به خاطر اختلاف قیمت آردی که در نانوایی ها بایدپخته شود به سمت بخش صنعت می‌رود.
آنطور که مسئولان می‌گویند دولت فعلا قصدی برای حذف یارانه آرد سنتی ندارد چون بارها گفته که نان و دارو از این موضوع استثنا است و این دو قلم کالا گران نمی شود.
مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در این‌باره می‌گوی: «دولت فعلا نمی خواهد یارانه نان سنتی را حذف کند، طرح آزمایشی را در استان زنجان شروع کرده و اگر موفق شود به سایر استان ها تعمیم خواهد داد.»
اکنون دو بخش وجود دارد که هر دو از آرد استفاده می‌کنند و قیمت در یک بخش که سنتی پزها هستند هر کیلو آرد 650 تومان و در بخش صنعت کیلویی 16 هزار تومان است و بدیهی است که این اختلاف قیمت اشتهای زیادی را برای برخی سودجویان ایجاد خواهد کرد، سالانه 2 تا 2.5 میلیون تن آرد فقط در بخش صنعت مصرف داریم که اگر فکری به حال آن نشود جریان آرد یارانه به طور غیر رسمی ادامه می یابد و همان هدر رفتن یارانه تکرار خواهد شد.
* برای مدیریت بازار چه باید کرد؟
به عقیده کارشناسان دولت اگر قصدی برای حذف یارانه نان سنتی نداشت باید به یارانه بخش صنعت هم دست نمی زد، اکنون ضرورت دارد یارانه آرد سنتی هم حذف شود در غیر اینصورت جریان آرد یارانه ای به سمت صنعت به طور غیر قانونی ادامه خواهد یافت؛ یا باید دولت نظارت های تعزیراتی را به حدی تقویت کند که لااقل در این زمان گذار برای تصمیم قطعی دولت، فروش آرد در بازار آزاد و یا قاچاق انجام نشده و عامل صف‌های طولانی نان هم نشود.
به گزارش فارس، کاربران خبرگزاری در بخش فارس من با ثبت پویشی با عنوان «شلوغی نانوایی‌ها را دریابید» اعلام کرده‌اند: بعد از افزایش قیمت‌های مرغ و تخم مرغ، روغن و لبنیات، مردم شاهد افزایش صف‌های نانوایی‌ها هستند. علت آن هر چه باشد، مردم از این بابت در رنج و فشارند. باید هر چه سریع‌تر این مشکل را برطرف و بیش از این بر رنج مردم اضافه نکرد.