رویکرد جدید دنیا برای تامین امنیت غذایی درسال 2023

جهان با عبرت از تجربه تلخ تامین مواد غذایی و گرانی آن در سال 2022 رویکرد جدیدی را در سال جدید برای تامین امنیت غذایی دارند، آنها دریافته‌اند که در شرایط سخت تامین محصولات کشاورزی به ویژه اساسی سخت‌تر می‌شود و کشورهای تولید کننده با اکراه صادر می‌کنند و حتی صادرات خود را ممنوع می‌کنند، کشورها در سال جدید میلادی تلاش می‌کنند که سرمایه گذاری روی تولید محصولات اساسی را برای ارتقای امنیت غذایی افزایش دهند، تا جایی که می‌توانند اتکا به واردات را کاهش دهند و تاب آوری تامین غذای خود را بیشتر کنند.

 

شرایط سخت امسال به دلیل بیماری کرونا و جنگ روسیه و اوکراین بود که سایه خود را بر قیمت‌ها و تامین مواد غذایی در جهان افکند، بیماری کرونا زنجیره تامین و نیز صادرات و واردات را مختل کرد، پروتکل‌های شدید بهداشتی که وضع شده بود شرایط را برای صادرات سخت‌تر می‌کرد.

 

جنگ روسیه و اوکراین هم عرضه را محدودتر کرده بود این دو کشور در مجموع 30 درصد تولید کننده غلات جهان هستند که با شروع جنگ عرضه آن به بازارهای جهان قطره چکانی و در مقاطعی هم متوقف شد و همین مسئله قیمت‌ها را بالا برد.

 

اینها پایان کار نبود این دو مولفه بزرگ محدود کننده تولید، سرمایه گذاری در بخش‌های تولید را هم به شدت کاهش داد، به طوری که بانک جهانی اعلام کرده هنوز هم 15 درصد تولید ناخالص داخلی کشورها صرف مقابله با عواقب و تبعات بیماری کرونا می‌شود.

 

 

به گزارش بلومبرگ قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی حتی در آخرین روزهای کاری سال جاری هم دست از گرانی بر نمی‌دارد و همچنان رکورد می‌زند و مثل اینکه قصد پایین آمدن ندارد، رشد قیمت‌ها تورم در دیگر کشورها را تشدید کرده است،  از آغاز کرونا تاکنون قیمت گندم و خوراک دام 200 درصد بیشتر شده است.

 

به نظر می‌رسد که سال 2022 میلادی سال خوش یمنی برای بازارهای جهانی نبوده و قیمت‌ها مدام در رقابت شدید مسیر صعود را تا آخرین روزها پیمودند حال این بازارها چشم خود را به سال جدید دوخته با این امید که با بهبود نسبی کرونا و پایان یافتن جنگ روسیه و اوکراین، قیمت‌ها آرامتر باشد.

 

به گزارش بلومبرگ در آخرین روز کاری این هفته، قیمت گندم به عنوان موثرترین محصول در امنیت غذایی کشور رکورد جدیدی از افزایش قیمت را برجای گذاشت و با 13.75 دلار افزایش در یک روز به قیمت 776 دلار در هر بوشل به فروش رفت.

 

قیمت ذرت هم که به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود هم درآخرین روز کاری این هفته روند افزایشی خود را حفظ کرد و هر بوشل از این محصول با 5.75 دلار افزایش نسبت به روزقبل به قیمت 666 دالر و 25 سنت معامله شد.

 

دانه‌های روغنی هم از این رشد قیمت هم عقب نماندند به طوری که سویا که برای استحصال روغن استفاده می‌شود 12.5 دلار افزاش قیمت داشت و هر بوشل به قیمت 1484 دلار معامله شد. کانولا دیگر گیاه روغنی هم رشد 3.5 دلاری را ثبت کرد.

 

 

جهان سال 2022 را با تشدید بیماری کرونا و جنگ روسیه و اوکراین ادامه داد و همین دو مولفه قیمت‌ها را هر روز بالاتر برد به طوری که هشدارهای سازمان‌های بین المللی برای امنیت غذایی دنیا هم به صدا درآمد، سازمان خواروبار جهانی بارها هشدار داد که سیاست‌های جهان باید طوری باشد که همه کشورها بتوانند از غذا بهره  مند شوند.

 

انتقاد فائو بیشتر به ذخیره سازی و محدودسازی صادرات از سوی برخی کشورهای بزرگ بود که باعث شده بود بهره مندی مردم کشورهای دیگر از این غذاها به حداقل برسد. مثلا چین سیاست ذخیره سازی را در پیش گرفته بود و 50 درصد گندم صادراتی جهان را در انبارهای خود ذخیره کرد. یا روسیه و دیگر کشورها سیاست محدود سازی صادرات را با و ضع عوارض سنگین روی محصولات اساسی نظیرگندم، کودهای شیمایی و غیره اجرا می‌کرد.

 

 

حال جهان با درس گرفتن از تجربه تلخ سال جاری در گرانی مواد غذایی و تامین آن رویکرد جدیدی را اتخاذ کرده‌اند و سرمایه گذاری زیادی را روی تولید محصولات اساسی با تکیه بر تولید داخل انجام می‌دهند، کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که در شرایط سخت تامین محصولات کشاورزی به ویژه اساسی سخت‌تر می‌شود و کشورهای تولید کننده با اکراه به دیگران می‌دهند، اگرچه در کشور ما هم چنین رویکردی وجود دارد اما بهتر است که برنامه‌های تعیین شده در این راستا از جمله خودکفایی گندم، طرح برنامه تولید علوفه در دیم، کشاورزی قراردادی و الگوی کشت سرعت بیشتر بگیرد.