مردم استان سمنان چند روزی است که بعد از ماه رمضان، با کمبود مرغ روبرو شده اند فروشگاه ها تعداد اندکی مرغ را می فروشند و بلافاصله موجودی شان هم تمام می شود دلیل این کمبود ها اما به سه ماهل قبل باز می گردد آنجا که کارشناسان اقتصادی و تولیدگران گوشت مرغ فریاد می زدند که با مشکلات جوجه ریزی روبرو هستند و کسی در واقع فریادرس شان نبود.
خوراک دام و طیور، عامل اصلی در افزایش یا کاهش جوجه ریزی است به عبارت دیگر موجودی مرغداری های استان سمنان را خوراک طیور ذخیره شده شان تعیین می کند. در یک سال اخیر به خصوص از زمانی که حذف ارز ترجیحی در دولت سیزدهم آغاز شد، مرغداران مجبور شدند رویه خودشان را تغییر بدهند چرا که یکباره همه چیز از جمله نهاده ها گران شد و در نتیجه باید فکری برای تامین آن می کردند.
جوجه ریزی و مشلات تامین خوراک
مرغداران از بعد حذف ترجیحی به این نتیجه رسیدند که نباید جوجه ریزی کنند و به امید این بنشینند که دولت نهاد هایشان را تامین کند در نتیجه دست نگهداشتند چرا که در ماه های قبل از آن مجبور شده بودند میلیون ها قطعه جوجه را در چاه ها بریزند زیرا از یک سو قیمت برایشان نمی صرفید و حتی پول خوراک طیور را نیز در نمی آوردند و از سوی دیگر خوراکی نبود که به جوجه ها بدهند در نتیجه مشکلات تامین مرغ از ابتدای حذف ارز ترجیحی کم کم رشد تصادعی پیدا کرد.
مسئولان استان سمنان می گویند که مرغ در مرغ فروشی ها وجود دارد
کاهش تولید جوجه یک روزه کم کم به پایان سال جاری منتهی شد و امروز شاهد هستیم که بر اثر همان کمبود جوجه ریزی امروز مرغ در بازارهای استان سمنان کم یاب شده است. معضلی که باعث شده تا مسئولان دولتی دست به کار شوند تا نیازها و کمبودهای بازار را برطرف سازند.
مسئولان استان سمنان می گویند که مرغ در مرغ فروشی ها وجود دارد و مردم می توانند مرغ قطعه بندی شده و آماده برای کبابی را نیز خریداری کنند اما مسئولان دیگر این را نمی گویند که مرغ قطعه بندی شده به صورت میانگین هر کیلوگرم ۹۵ هزار تومان فروخته می شود و در محصولاتی مانند فیله و مغز ران حتی قیمت ها تا نزدیکی ۱۰۰ هزار تومان هم افزایش یافته است.
افزایش هزینه های تولید
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه حذف ارز ترجیحی در اجرا دچار مشکلات فراوانی شد که یکی از آنها همین بازار مرغ و گوشت است، گفت: افزایش قیمت گوشت مرغ به علت حذف نرخ ارز ترجیحی وقتی با تورم همراه شد، یک باره سبب افزایش چشم گیر قیمت مرغ شد کافی است بدانیم که گوشت مرغ از کیلوگرمی ۲۳ هزار تومان در ابتدای سال ۱۴۰۰ به ۶۳ هزار و ۵۰۰ تومان در ابتدای سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است و این یعنی دولت سیزدهم در کمتر از دو سال قیمت گو.شت مرغ را سه برابر کرد تا مردم قدرت خرید آن را نداشته باشند.
حمید رضا دوست محمدیان با طرح این سوال که قیمت گوشت و مرغ سه برابر در یکسال و نیم اخیر رشد داشتند اما حقوق کارگران و کارمندان چقدر بالا رفته است؟ بیان کرد: وقتی قدرت خرید مردم به یکبار در یک کالا مانند مرغ یک سوم می شود در نتیجه باید توقع داشت که طبق قانون عرضه و تقاضا، به همان نسبت تقاضای مرغ هم کاهش پیدا کند در نتیجه وقتی تقاضای مرغ کاهش پیدا کند، خریدار برای جوجه یک روزه هم کم می شود و لذا تولید جوجه یکروزه بالاجبار کاهش خواهد یافت و تمام این عوامل مانند یک دومینو پشت هم چیده می شود تا در نهایت به وضعیت کنونی برسیم که کاملاً قابل پیش بینی بود.
سیاست های دولت سیزدهم به وضوح اشتباه بود و به گرانی دامن زد
وی افزود: این موضوع که دولت یکروز اعلام می کند که مازاد تولید داریم در نتیجه مردم برای کمک به مرغداران، مرغ خریداری و ذخیره کنند ده روز بعد اعلام می شود که مرغ کم شده است مردم اندازه مصرف هفتگی خودشان مرغ بخرند و ... نشان می دهد که سیاست های دولت در قبال تنظیم بازار و تولید مرغ درست نیست و جواب هم نمی دهد لذا نیاز است که این وضعیت کاملاً دست خوش تغییر شود.
کمبود مرغ ناشی از کمبود تولید جوجه است
این کارشناس با بیان اینکه سیاست های دولت سیزدهم به وضوح اشتباه بود و به گرانی دامن زد، گفت: دولت با حذف ارز ترجیحی در واقع به خودش کمک کرد تا بتواند پول های بیشتری را به خودش تزریق کند و در واقع جراحی اقتصادی برای بهبود وضعیت دولت بود نه مردم؛ که نتیجه آن را هم امروز شاهد هستیم تا جایی که در بازه زمانی حدوداً دو ساله قیمت مرغ با ۲۵۰ تا ۲۸۰ درصد رشد روبرو شده است.
دوست محمدیان با بیان اینکه حذف ارز ترجیحی مرغ داران را نابود کرد، بیان داشت: تمام مرغداران برای تامین نقدینگی در راستای تهیه نهادههای دامی با مشکل روبرو شدند چرا که اختلاف قیمت های بازار با ارز آزاد بسیار فراوان بوده و مشکل زیادی برای تولیدگران پدید آورده است در نتیجه بسیاری از واحد های تولید مرغ یا تعطیل شدند یا تولیدشان را کاهش دادند.
وی با بیان اینکه کمبود مرغ ناشی از کمبود تولید جوجه و عدم صرفه تولیدگران است، بیان داشت: مرغداران نمی توانند بدون نهاده و خوراک دام مرغ تولید کنند زیرا استرس ورشکستگی و عدم توانمندی در تامین هزینه های تولیدشان را دارند و ترجیح می دهند که تولید نداشته باشند تا اینکه ضرر کنند.
هزینه های گزاف تولید مرغ
یک مرغ دار نیز با بیان اینکه دولت با سیاست های خود همه ما را به ورطه ورشکستگی انداخت، به خبرنگار بازار، گفت: تولید یک کیلوگرم مرغ برای من که مرغداری دارم حداقل ۵۳ هزار تومان در می آید و ۶۰ هزار تومان خریداری می شود لذا من باید چطور هزینه کارگر و دارو و خوراک و ... خودم را تامین کنم و در آخر یک پول هم برای زندگی خودم بماند مگر چز مرغداری شغل دیگری دارم؟
رحیمی بیان کرد: چرا که هزینه کارگر، آب و گاز، کرایه، خوراک، مکمل، دارو و ... گران شده است امروز یک آنتی بیوتیک تزریقی که ۲۵۰ دز آن ۶۲۵ هزار تومان بود به دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته یعنی سه برابر شده است از طرف دیگر قیمت نهاده های طیور نسبت به سال قبل سه برابر شده است اما مجبور هستیم با ضرر مرغ هایمان را بدهیم که فقط از مرغداری خارج شوند تا بتوانیم خوراک برای مابقی نگه داریم.
وی با بیان اینکه افزایش قیمت نهاده ها همه ما را نابود کرد اما دولت انتظار دارد که همچنان جوجه ریزی داشته باشیم تا مرغ کمبود در بازار نداشته باشد! بیان کرد: این نمی شود که جاده تعامل ما با دولت فقط یک طرفه باشد اگر دولت می خواهد کمک کند مثل گندم و دیگر محصولات مرغ را از ما کیلوگرمی ۱۵۵ هزار تومان خریداری کند و برای آن یارانه در نظر بگیرد و آن را ۵۰ هزار تومان به مردم بفروشد! تا من همین امروز تمام مرغداری ام را پر از جوجه یک روزه کنم.
کاهش عرضه مرغ به صورت محسوس
حیدریان یک مرغ فروش نیز با بیان اینکه میزان عرضه مرغ به شدت در ایام بعد از ماه رمضان کاهش یافته است، به خبرنگار بازار می گوید: در حالی که برای مغازه های ما روزانه ۶۰۰ کیلوگرم مرغ تحویل داده می شد حالا سهمیه ها به ۱۵۰ کیلوگرم کاهش یافته است و این نشان می دهد که ما در زمینه تامین و تولید مرغ مشکل پیدا کرده ایم.
وی با بیان اینکه موجودی ۱۵۰ کیلوگرمی مرغ ما در دو ساعت اول صبح تمام می شود، بیان کرد: در تمام ایام روز مجبور هستیم که به مشتریان بگوییم که مرغ تمام شده است از سوی دیگر اجازه قطعه فروشی نیز به ما نمی دهند تا بتوانیم درآمد بهتری را داشته باشیم در نتیجه این کاهش مرغ در بازار به ما نیز لطمه وارد کرده اما مردم باید بدانند که مقصر فروشندگان نیستند چرا که اگر دولت روزانه یک تن مرغ هم به ما بدهد ما همه را توزیع می کنیم.
بحث کمبود مرغ و عدم عرضه در استان سمنان اصلا وجود ندارد که بخواهیم به آن بپردازیم!
برخی فروشگاه های عرضه کننده محصولات پروتئینی که مرغ قطعه بندی شده و کبابی را نیز می فروشند قیمت های بسیار بالایی را برای محصولات خودشان قرار داده اند برای مثال مغز ران در یکی از این فروشگاه ها در شاهرود ۹۹ هزار و ۸۰۰ تومان و بال و پاچین کبابی کیلوگرمی ۹۳ هزار تومان فروخته می شود که در توان همه مردم نیست. از طرف دیگر به نظر می رسد که همین امروز فردا باشد که مرغ قطعه قطعه شده در بازارهای استان سمنان از ۱۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم عبور کند.
کمبودی اصلا نداریم!
مرغداران عقیده دارند که دولت صنعت را چسبیده و کشاورزی و دام و طیور را رها کرده است این در حالی است که دولتی ها نظراتی برعکس دارند برای مثال رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان می گوید: بحث کمبود مرغ و عدم عرضه در استان سمنان اصلاً وجود ندارد که بخواهیم به آن بپردازیم.
محمد رضا قاسمی با بیان اینکه شاید نسبت به شرایط عادی ما مقداری محدودیت های جزئی را در میزان عرضه داریم که سعی کردیم این میزان تقاضای مورد نیاز برای عرضه مرغ گرم را با مرغ قطعه بندی شده و همینطور مرغ منجمد جبران کنیم، بیان کرد: سعی کردیم تا با مرغ منجمد مراکز عرضه خاصی را پیش بینی کنیم که عمدتاً فروشگاه های زنجیره ای و مراکز عرضه و تعاونی های مصرف هستند که کمتر دچار انحراف به سمت قطعه بندی و ریز کردن مرغ وجود دارد و به دست مصرف کننده نهایی خواهد رسید.
وی با بیان اینکه مکان ها و چرخه عرضه مرغ گرم بر اساس روش معمول تولید که عوامل تولید چه کشتارگاه و چه فعالان در آن دخیل هستند، با همان روال گذشته برنامه ریزی می شود و تنها کاری که به صورت جدی تر دنبال می کنیم نظارت کامل تر بر روی عوامل توزیع و کشتارگاه ها است تا محصول مرغ به واحد های صنفی تعیین شده و در نهایت به دست مردم برسد.
واقعیت تا روایت مسئولان
همانطور که بیان شد مسئولان استان سمنان از اصل ماجرای کمبود مرغ را تکذیب می کنند و با به کارگیری برخی کلمات مانند جایگزینی مرغ منجمد یا قطعه بندی شده و ... تلاش دارند که بگویند تولید ما در استان سمنان کماکان همان میزان سابق است استانی که ۸۰ درصد مرغ تولیدی اش راهی تهران می شود و ۲۰ درصد دیگر را مردم مصرف می کنند. یعنی به عبارت دیگر استان سمنان خودش یک تولید کننده گوشت مرغ در بین استان های کشور محسوب می شود و لذا نباید مشکلاتی مانند کمبود مرغ را داشته باشد.
در نهایت باید گفت بین حقیقتی که در مغازه های مرغ فروشی است و سخن مسئولان استان سمنان فاصله بسیار است. یکی از بزرگترین آفت هایی که دولت سیزدهم از همان روز نخست با آن روبرو بود، اطلاعات و مشاوره های غلطی است که مسئولان و مدیران میانی به مسئولان ارشد استانی و کشوری می دهند مسئولانی که در نهایت قرار است با همین داده های غلط، تصمیم گیری کنند.
اینکه باید کدام را باور کرد بهترین قاضی مردم هستند. مردمی که سهم سبد خانوارشان را در همین یک سال اخیر از مصول مرغ یک سوم می بینند چرا که تورم سبب شده تا مرغ از سفره هایشان پر بکشد. شاید بهتر باشد که مسئولان استان سمنان اعلام کنند که خودشان از کدام مغازه ها مرغ تهیه می کنند تا مردم هم به همان مکان ها مراجعه کنند.