گرانی این روزها بر همه چیز سایه انداخته و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار داده است. مواد غذایی یکی از حوزه هایی است که از این مساله بی نصیب نمانده و تورم، گرانی و بی ثباتی نرخ ارز بر فعالیت رستوران ها، فست فودی ها و اغذیه فروشی ها تاثیر منفی گذاشته است چرا که افزایش قیمت ها در حقیقت به معنای ریزش مشتری و در نتیجه کاهش درآمد است.
افزایش قیمت غذا به اندازه ای بوده که خانواده ها برای صرف یک وعده غذا در منزل هم باید هزینه زیادی را بپردازند چه برسد به اینکه قصد صرف غذا در رستوران را بکنند که قطعا هزینه های بیشتری به همراه دارد. این امر منجر به این شده که خانواده ها تمایل کمتری نسبت به خرید از رستوران ها و فست فودی ها داشته باشند که زنگ خطر جدی برای شاغلان این حوزه به شمار می رود.
تورم بر قیمت مواد غذایی مانند روغن، برنج، رب گوجه فرنگی، انواع ادویه، زعفران و... تاثیر گذاشته است. افزایش قیمت کالاهای اساسی منجر به افزایش قیمت غذاهای رستورانی شده است چرا که رستوران‌داران باید مواد اولیه پخت را با قیمت بالا خریداری کنند.
به گفته کارشناسان این حوزه قیمت غذا در رستوران ها و اغذیه فروشی ها بستگی به عوامل مختلفی مانند کیفیت مواد غذایی مصرفی، موقعیت ملک، خدمات و... دارد. بر این اساس نمی توان گفت که یک رستوران در منطقه بالای شهر لزوما کیفیت بهتری دارد چرا که بسیاری از آیتم ها در تعیین نرخ موثر هستند و گران تر بودن دلیل بر کیفیت بالا نیست.
آشفته بازار در قیمت غذاهای رستوران ها
علی محمودی یکی از شهروندان کرمانی در گفتگو با بازار کیفیت غذاهای رستوران ها و فست فودی ها را بسته به منطقه فعالیتشان متفاوت دانست و گفت: قیمت ها بالاست و این واحدهای صنفی حاشیه سود بالایی دارند. کیفیت غذاها با کیفیتشان همخوانی ندارد. در کرمان در زمینه مدیریت رستوران ها مشکلات زیادی وجود دارد و نظارت بر این مجموعه ها ضعیف است.
لیلا امینی هم به بازار گفت: قیمت غذاهای رستوران ها و فست فودی ها بسیار بالاست. در گذشته قادر بودیم گاهی از بیرون از منزل غذا تهیه کنیم اما کم کم این مساله دارد به یک رویا تبدیل می شود چرا که اقتصاد خانواده ها اجازه این کار را نمی دهد.
فاطمه بهرامی از دیگر شهروندان کرمانی هم قیمت غذاها را سرسام آور دانست و گفت: مدت هاست که با مساله گرانی مواجه هستیم. حقوق ها کفاف هزینه های خانواده ها را نمی دهد بنابراین مجبوریم بر اساس اولویت بندی هزینه کنیم. قطعا در چنین شرایطی خرید غذا از رستوران در انتهای لیستی قرار می گیرد که شاید هیچ وقت پول ما به گزینه های پایانی آن نرسد.
بررسی های خبرنگار بازار حکایت از نرخ های متفاوت در منوهای رستوران ها و فست فودی ها دارد. به عنوان مثال پیتزاها که حالا با اسم های متنوع و عجیب و غریبی در منوها به چشم می خورند دارای نرخ هایی بین ۱۵۰ هزار تومان تا حدود ۴۰۰ هزار تومان است. نرخ کباب سلطانی هم با رقم هایی مانند ۳۵۰ هزار، ۴۲۵ هزار تومان، ۴۵۵ هزار تومان، چلو کباب کوبیده هم در منوی برخی رستوران اصلا به چشم نمی خورد هم با رقم های ۸۰ هزار، ۱۳۰ هزار، ۱۵۰ هزار، ۲۱۲ هزار تومان و... در برخی منوها دیده می شود. هر کدام از این قیمت های مربوط به مجموعه های غذایی مناطق مختلف کرمان است. طبق گفته کارشناسان قیمت ها به صورت رقابتی تعیین می شود و قیمت ثابتی از سوی نهادها و اتحادیه ها تعیین نمی شود. گفته می شود که موقعیت مکانی ملک و کیفیت مواد اولیه نقش تعیین کننده ای در قیمت ها بازی می کنند.
قیمت ها رقابتی است
رئیس اتحادیه صنف هتل، رستوران و تالارهای پذیرایی کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص نحوه تعیین قیمت غذا اظهار کرد: در گذشته قیمت توسط سازمان صمت تعیین می شد اما در حال حاضر نرخ به دلایل زیادی در کمیسیون نظارت شهر کرمان رقابتی شد.
محمدرضا بهرامی ادامه داد: نرخ غذا بر اساس هزینه تولید، مواد مصرفی، کیفیت، موقعیت ملک، خدمات و... تعیین می شود. یک رستوران که در مناطق بالای شهر قرار دارد و باید کرایه بالایی پرداخت کند شاید کیفیت کمتری در مقایسه با بقیه رستوران ها داشته باشد اما باید توجه داشت که هزینه تولیدی بالایی دارد.
بهرامی با اشاره به اینکه جریمه بد فروختن و گرانفروشی «نخریدن از سوی مردم» است، گفت: اگر امروز یک رستوران بخواهد در بازار با توجه به هزینه های سرسام آور تولید رقابت کند، قطعا نمی تواند. مطمئن باشید یک رستوران سعی می کند خود را در رقابت بالا بیاورد تا از نظر کمیت، کیفیت و نوع خدمات بتواند خودش را در سطح قابل قبولی مطرح کند.
رئیس اتحادیه صنف هتل، رستوران و تالارهای پذیرایی کرمان در پاسخ به اینکه چرا قیمت یکسانی در مورد یک نوع غذا در تمامی رستوران ها نداریم، گفت: این مساله به آیتم های زیادی بستگی دارد. مواد اولیه مرغوب (عمل آوری یا مرینیت کردن مواد مصرفی)، موقعیت ملک و خدمات در نرخ تاثیر گذار است.
وی گفت: قیمت غذا در رستورانی که به عنوان مثال از نیروی آموزش دیده، ظروف چینی و... استفاده می کند یا پارکینگ دارد، بیشتر از بیرون بری است که در یک کوچه در زیرزمین فعالیت می کند. شاید کیفیت این دو واحد صنفی هم یکسان یا حتی کیفیت غذای بیرون بر بهتر از رستوران باشد اما به دلیل هزینه های تولید، غذای آن رستوران گران تر می شود.
بهرامی در خصوص نحوه نظارت اتحادیه بر رستوران ها گفت: اتحادیه نرخ آنالیز غذا را از رستوران داران اخذ و بررسی کرده و در بازدیدهای دوره ای هم اگر شکایتی موجود باشد امکان اجحاف به مصرف کننده را بررسی می کنیم. بازدیدهای دوره ای هر دو تا سه ماه یکبار از هر رستوران انجام می شود.
رئیس اتحادیه صنف هتل، رستوران و تالارهای پذیرایی کرمان با اشاره به افزایش تعداد رستوران ها در کرمان ادامه داد: بازدیدهای به صورت سرزده انجام می شود.
اخذ ۱۵ درصد هزینه خدمات یا حق سرویس از سوی رستوران ها ممنوع است اگر رستورانی در این زمینه تخلف کند مشمول جریمه می شود البته این مساله شامل رستوران هتل ها نمی شود
وی گفت: اخذ ۱۵ درصد هزینه خدمات یا حق سرویس از سوی رستوران ها ممنوع است اگر رستورانی در این زمینه تخلف کند مشمول جریمه می شود البته این مساله شامل رستوران هتل ها نمی شود.
بهرامی با اشاره به اینکه ۱۵ درصد حق سرویس در گذشته اخذ می شد، افزود: در حال حاضر هم برخی واحدهای متخلف این مبلغ را دریافت می کنند که در صورت مشاهده با آنها برخورد می شود.
رئیس اتحادیه صنف هتل، رستوران و تالارهای پذیرایی کرمان اظهار کرد: یک واحد صنفی در صورتی می تواند ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان اخذ کند که برگه ارائه مالیات ارزش افزوده را پرداخت کرده باشد. هر مشتری می تواند از واحدی که مالیات ارزش دارایی را می گیرد، رسید پرداخت مالیات ارزش افزوده دارایی را طلب کند.
بهرامی گفت: رستوران ها یا فست فودی ها دارای منوی قیمت هستند و مشتری برای انتخاب مجموعه غذایی مناسب مختار است و در مقابل عمل انجام شده قرار نمی گیرد. البته حسن شهرت و برند آن مجموعه هم به دیدگاه مشتری کمک می کند.
وی با تاکید بر اینکه هیچ مجموعه حق دریافت حتی یک ریال بابت رزور میز ندارد، اظهار کرد: نرخ نامه مصوب باید با مهر و امضای رئیس اتحادیه در معرض دید مشتری قرار گیرد.
گرانی مشتری پَران است
بهرامی با اشاره به تفاوت های گرانی و گران فروشی افزود: ما شاهد افزایش بی رویه قیمت ها هستیم، رستوران داران اصلا طالب افزایش قیمت غذا نیستند چرا که این امر منجر به کاهش مشتری می شود.
وی عنوان کرد: امیدوارم اقدامی صورت گیرد که دیگر شاهد افزایش نرخ نداشته باشیم. شرایط اقتصادی این صنف با توجه به افزایش ۲۷ درصدی دستمزد کارگران و همچنین افزایش تعرفه انرژی دشوار است. در واقع در حال حاضر هزینه های خرید به صورت دلاری است اما ریالی پرداخت می کنیم. نرخ ارز در سال گذشته یکسان شد و نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی در مواد غذایی نداریم و همه با نرخ آزاد خرید می کنند.
بهرامی عنوان کرد: در کرمان علاوه بر صنف رستوران داران، صنف چلوکباب، سازمان میراث فرهنگی و صنف پیتزا، ساندویچ و اغذیه فروش هم پروانه کسب صادر می کند. افراد می توانند شکایت خود در زمینه حوزه فعالیت اتحادیه صنف هتل، رستوران و تالارهای پذیرایی را به شماره ۳۲۵۱۳۰۷۰ اعلام کنند.
نوسانات ارزی مانع تعیین قیمت ثابت شد
شیروانی رئیس کمیسیون بازرسی اتحادیه صنف اغذیه فروشان کرمان در گفتگو با بازار اظهار کرد: بازرسی اتحادیه حول محورهای محیط، بهداشت، قیمت ها و... است.
وی ادامه داد: در گذشته قیمت ها از طریق صمت تعیین می شد اما حدود ۵ الی ۶ سال است که قیمت به صورت رقابتی اعلام می شود. به این صورت که واحدی تاسیس و شروع به فعالیت می کند و قیمت بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود.
شیروانی با اشاره به اینکه قیمت ها به صورت رقابتی است و ما نمی توانیم قیمت را تعیین کنیم، عنوان کرد: قیمت بر اساس هزینه تولید، مواد مصرفی، خدمات و موقعیت مکانی ملک تعیین می شود.
وی در خصوص متفاوت بودن قیمت ها در واحدهای مختلف گفت: امسال برنامه ریزی کرده ایم که این قیمت ها را به صورت ثابت ارائه دهیم اما متاسفانه به دلیل نوسانات قیمتی بازار موفق نشدیم قیمت ها را قطعی و ثابت کنیم.
رئیس کمیسیون بازرسی اتحادیه صنف اغذیه فروشان اظهار کرد: فقط در مناطق پایین شهر واحدهایی که موادی مانند همبرگر یا سوسیس و کالباس کارخانه ای درجه پایین استفاده می کنند، توانستیم قیمتی را تعیین کرده و به آنها نرخ نامه ارائه دهیم.
شیروانی ادامه داد: مابقی واحدهای سطح شهر به صورت رقابتی قیمت گذاری می شود و ما نمی توانیم قیمتی را تعیین کنیم. البته نظارت در این زمینه انجام می شود و در صورت شکایت پی گیری های لازم انجام و به کمیسیون خودمان ارجاع می شود. اگر تخلفی باشد آن واحد را به تعزیرات حکومتی معرفی می کنیم.
وی گفت: با توجه به لحظه ای بودن قیمت گوشت و مرغ، بسته به میزانی که این مواد در غذا استفاده شده است، قیمت فرق می کند.
شیروانی به قدرت تشخیص کرمانی ها در انتخاب واحدهای با کیفیت غذای بالا اشاره کرد و افزود: اگر واحدی کیفیت بالایی نداشته باشد با عدم استقبال از سوی مردم حداکثر بعد از ۶ ماه تعطیل می شود.
افزایش قیمت بر اساس اسم و برند نیست بلکه بر اساس محتویات مواد اولیه و مصرفی است
رئیس کمیسیون بازرسی اتحادیه صنف اغذیه فروشان در پاسخ به اینکه آیا اسامی عجیب و غریب پیتزاها می تواند مجوزی برای افزایش قیمت باشد؟ گفت: افزایش قیمت بر اساس اسم و برند نیست بلکه بر اساس محتویات مواد اولیه و مصرفی است. چنانچه هر کدام از واحدها چنین تخلفی را انجام دهند و شکایتی از طرف شخص یا نهادی انجام شود، رسیدگی لازم انجام خواهد شد.
وی عنوان کرد: افراد می توانند شکایتشان در این خصوص را به اتحادیه اعلام کنند و شماره تماس اتحادیه ۳۲۲۳۰۴۹۴ می باشد. کمتر از ۶ ساعت بازرسی را انجام می دهیم. در طول هر ماه بین ۱۰ تا ۱۵ بازرسی از واحدهای مربوطه به ویژه مکان هایی که عرضه و تقاضا بیشتر است، انجام می شود.
شیروانی در خصوص دریافت حق سرویس گفت: اتحادیه اغذیه فروشان فعلا مصوبه ای از اداره دارایی مبنی بر اخذ مالیات بر ارزش افزوده ندارد و هر کدام از همکاران این کار را انجام دهند، تخلف است. ما چیزی به عنوان اخذ هزینه خدمات از مشتریان نداریم حتی پول ظرف و بسته بندی هم نباید گرفته شود.
وی با اشاره به رقابتی بودن قیمت ها متذکر شد: در واحدهای صنفی تحت نظر اتحادیه اغذیه فروشان مبلغی بابت مالیات بر ارزش افزوده یا بسته بندی و... نباید دریافت شود.
در حالی سایه گرانی بر رستوران ها، فست فودی ها و مجموعه های غذایی سنگینی می کند که در صورت ادامه این شرایط قطعا هر روز شاهد ریزش بیشتر مشتری های آنها خواهیم بود که می تواند در نهایت منجر به ورشکستگی آنها شود. این مساله می تواند پیامدهایی همچون بیکاری کارگران این مجموعه ها را به دنبال داشته باشد و نیاز است مسئولان در خصوص گرانی های سرسام آور و مشکلات این واحدهای صنفی چاره اندیشی کنند.