در سال زراعی ۱۴۰۲_۱۴۰۱ میزان خرید تضمینی گندم نسبت به سال زراعی گذشته ۴۴ درصد و سال ۱۴۰۰ حدود ۱۲۸ درصد رشد داشته است که براین اساس در تامین آرد نان از واردات گندم بی نیاز شدیم.
از ماه ها قبل مسئولان وزارت جهاد قول دادند که در سال زراعی جدید در تولید گندم به خودکفایی می رسیم و همواره در برنامه هفتم بر خودکفایی و ارتقای ضریب خوداتکایی تاکید شده است.
علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد گفت: سال ۱۴۰۰، میزان خرید گندم ما حدود ۴.۵ میلیون تن بود، سال گذشته میزان خرید به ۷.۵ میلیون تن رسید و امسال نیز از مرز ۱۰ میلیون و ۳۶۰ هزار تن گذشت که این امر بیانگر رشد ۴۴ درصد افزایش خرید تضمینی نسبت به سال گذشته و ۱۲۸ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ است. برای ۱۱.۵ میلیون تن خرید تضمینی گندم در سال آینده برنامه ریزی کردیم و دیگر نیازی به واردات نداریم.
معاونت امور زراعت در خصوص جهش تولید در دیمزار گفت: از حدود ۷۰۰ هزار هکتار این اقدام آغاز شد و امسال که به پایان رسید، به ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار رسید. در سال زراعی جدید دیمزارها را به ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار خواهیم رساند.
همچنین داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: برای سال آینده بر روی قیمت خرید تضمینی گندم باید توافق کنیم که جزئیات و نرخ تعیین شده به اطلاع خواهد رسید چراکه هم اکنون در حال مذاکره و جمع بندی با دستگاه های مختلف هستیم.
منظور می گوید: بنابر پیش بینی صورت گرفته در خصوص مقدار تولید گندم که در لایحه برنامه هفتم آمده در سال آینده نیز همین ۱۰ میلیون تن گندم باید از گندمکاران خریداری شود اما برای قیمت آن هنوز تصمیمی گرفته نشده که تا یکی دو هفته آینده قطعی خواهیم کرد.
راهکار خودکفایی گندم در کشور چیست؟
در ادامه علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: با توجه به سابقه تاریخی خودکفایی محصولات اساسی، امکان رسیدن به مرز خودکفایی و خوداتکایی وجود دارد. کما اینکه در سال ۸۳ و ۹۵ به خودکفایی گندم رسیدیم و بعد ازگذشت ۲ تا ۳ سال به دلایل خشکسالی و کمبود نهاده مجدد تولید کاهش یافت.
او با بیان اینکه پتانسیل خودکفایی گندم در کشور وجود دارد،افزود: با توجه به شرایط اقلیمی در خیلی از محصولات همچون دانه های روغنی همچدن کلزا، آفتابگردان، گلرنگ، سویا و کاملینا امکان رسیدن به مرز خوداتکایی و ارتقای ضریب امنیت غذایی وجود دارد.
ایمانی با بیان اینکه فراهم شدن شرایط و بستر راهکار خودکفایی محصولات اساسی است، گفت: براساس قانون خرید تضمینی یکی از فاکتورهای بسیار مهم اعلام قیمت منصفانه و معتدل است تا کشاورزان دچار ضرر و زیان نشوند. در زمان کاشت باید نهاده مورد نیاز باید در اختیار تولیدکننده قرار گیرد تا در موقع مناسب کاشت را انجام دهند که تاریخ کشت را از دست ندهند.
او کمبود نقدینگی را یکی از دیگر چالش های پیش روی کشاورزان اعلام کرد و افزود: کمبود نقدینگی، کشاورزان را در تامین نهاده مورد نیاز با مشکلات متعددی روبرو کرده است، لذا از طریق سیستم بانکی یا کشت قراردادی باید کشاورزان را حمایت کنیم. ماشین آلات کشاورزی، دنباله بندها ازطریق خطوط اعتباری باید در اختیار کشاورزان قرار گیرد که در بحث امنیت غذایی و ضریب راندمان تولید تاثیر بسزایی دارد. ارتقای ضریب راندمان آبیاری در واحد سطح و جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی می تواند به اثر گذاری تولید کمک کند.
در برنامه هفتم بر امنیت غذایی و کاهش وابستگی به کشورهای بیگانه تاکید شده است، بنابراین برای استمرار و پایداری تولید و تحقق امنیت غذایی باید برنامه مدون و جامع بکار گرفته شود.
توسعه کشت دیمزارها راهی برای خودکفایی گندم
هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی با بیان اینکه خودکفایی گندم با برنامه و دستور محقق نمی شود، گفت: با توجه به سابقه خودکفایی گندم و پتانسیل تولید این محصول، فراهم شدن الزامات، امکانات و اعتبار در رسیدن به خودکفایی تاثیر بسزایی دارد. بنابر برنامه ستاد فرمان امام مبنی بر توسعه کشت در دیمزارها و افزایش سطح زیرکشت گندم در سال زراعی جدید پیش بینی می شود که با خرید تضمینی بالای ۱۱ میلیون تن خودکفایی محقق می شود.
هاشمی با اشاره به تاکید برنامه هفتم بر خودکفایی محصولات اساسی از جمله گندم افزود: با توجه به اهمیت خودکفایی محصولات اساسی و ارتقای امنیت غذایی، دولتمردان باید پای کار بیایند و حمایت های لازم را انجام دهند. اعلام نرخ منطقی و متناسب خرید تضمینی محصولات کشاورزی در زمان مقرر برخودکفایی تاثیر بسزایی دارد که امیدواریم وزیر جهاد به عنوان رئیس شورا هرچه سریع تر نرخ را اعلام کند.
با توجه به اهمیت خودکفایی گندم به عنوان مهم ترین محصول استراتژیک انتظار می رود که دولتمردان حمایت های لازم در بحث تامین نهاده های کشاورزی و قیمت خرید تضمینی به عنوان مهم ترین فاکتور را داشته باشند تا نیازی به واردات این محصول و وابستگی به کشورهای بیگانه نباشد.