دامداری و دامپروری در استان مرزی و زاگرسنشین ایلام به دلایل متعددی قبیل وجود مراتع غنی و جنگل های فراوان، اقلیمهای گرم، سرد و معتدل، مردمان سختکوش و عشایر زحمتکش قدمت طولانی دارد.
همچنین دامداری و دامپروری در ایلام بیش از هرجای دیگر اهمیت داشته و دارد، چرا که از شیر و لبنیات گرفته تا گوشت و پشم و پوست این حیوانات برای مصارف مختلف انسانها به کار میآید و به همین واسطه این استان نقش بسزایی در تولیدات محصولات دامی بر عهده دارد.
لازم به ذکر است عشایر استان ایلام نیز با جمعیتی معادل ۱۷ ملیون و ۴۴۳ هزار و ۳۳۵ رأس سبک و ٣۴ هزار و ۷۴٠ رأس دام سنگین سهم بزرگی در تولیدات دامی دارند به طوریکه سالیانه هزاران تن گوشت قرمز، پشم، کشک، روغن، صنایع دستی، شیر و... تولید می کنند و این خود ظرفیت بزرگی در حوزه تولیدات دامی محسوب می شود.
در کنار این واحدها، واحدهای دامپروری صنعتی نیز هر روز در حال افزایش و توسعه است و سازمان جهاد کشاورزی نیز اقدام به وارد کردن نژادهای دام خارجی نیز به استان کرده است.
دسترنج عشایر ایلامی
با این وجود سهم استان از قطب بودن تنها تولید محصولات دامی است و به دلیل نبود صنایع تبدیلی در حوزه پشم، پوست و چرم، این محصولات به صورت خام از استان خارج میشود و ارزش افزوده این بخش نصیب استان ایلام نمیشود.
نبود صنایع تبدیلی در استان ایلام موجب شده پشم تولیدی عشایر به قیمتی ناچیز بدون اینکه مزیتی برای استان و دامداران داشته باشد، به فروش رسد، لازم به ذکر است دلال ها همواره با قیمت پایین پشم تولیدی را از عشایر خریداری و بصورت خام به کارگاه های رنگ رزی و ریسندگی دیگر استان های کشور میفروشند که این موضوع ناشی از بی توجهی مسئولان و باز کردن راه برای ورود دلالان است.
درست است که قدمت صنعت دامپروری بهصورت سنتی در استان ایلام بسیار است اما اکنون و در این صده نمیتوان تنها به سنتی بودن و تولید سالانه چند ده گوسفند و بز بسنده کرد چرا که صنعت روز دنیا در هر ساعت دهها کیلو پشم و الیاف را به کشورهای کمتر توسعه یافته صادر میکند و جای ما به عنوان یک تمدن بزرگ که یدی طولانی در این حرفه داریم، امروزه خالی است.
لزوم توسعه صنایع تبدیلی در استان
به گفته کارشناسان امروزه صنایع تبدیلی با توجه اهمیت صنعتی و تجاری آن در جهان، بخش مهمی از زنجیره تولیدات دامی را بر عهده دارند، از این رو سرمایه گذاری در این بخش بدون تردید علاوه بر رونق تولید و افزایش درآمد و ارزش افزوده برای دامداران و صنعتگران، فرصت های شغلی زیادی نیز برای جوانان هر منطقه ایجاد می کنند.
از سوی دیگر راه اندازی صنایع تبدیلی حوزه دام در این استان می تواند سبب کوتاه شدن دست دلالان، ایجاد ارزش افزوده قابل توجهی حداقل بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد، اشتغالزایی و افزایش درآمد دامداران شود.
لازم به ذکر است مانند بسیاری از ظرفیت ها و مزیت های هدر رفته استان، تولید چشمگیر پشم گوسفندی در این دیار هم به نرخی ناچیز و بدون اینکه مزیت و ارزش افزوده ای برای استان ایجاد کند نه تنها راهی خارج از استان می شود، بلکه گاها به علت بهای ناچیز دور ریخته می شود، به همین سبب راه اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی پشم یکی از نیازهای اساسی این استان است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.