این ارقام در حالی بیان می‌شود که توسعه پایدار در زمینه پرورش شتر در ایران بر سه رکن اصلی دامپرور آگاه و توانمند، شتر سالم و پر‌تولید و دسترسی به مرتع مناسب استوار است. در حال حاضر پرورش شتر در ایران با چالش‌های گوناگونی مواجه است. در گذشته به دلیل دیدگاه‌های ناصحیح فرهنگی، شتر جایگاه مناسبی در تولید ملی کشور پیدا نکرده بود. ولی خشکسالی‌های طولانی، کمبود آب‌های سطحی و زیر‌زمینی و به تبع آن شوری آب‌ها و بیابانی شدن اراضی کشور، شرایط را تغییر داده و رویکردی مثبت برای پرورش و توسعه این دام مقاوم مهیا ساخته است. از دیگر عوامل رویکرد مثبت به توسعه پرورش شتر وجود محصولات ارگانیک به‌ویژه شیر آن است که به عنوان غذا - دارو در سطح جهانی مطرح است. به‌طوری که حتی کشورهای غربی که شتر ندارند درصدد تاسیس واحدهای پرورش شتر برآمده‌اند.
در این راستا چندی پیش معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌‌‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور از عرضه سالانه ۵هزار تن گوشت شتر در بازار داخلی خبر داد و گفت: با توجه به وسعت اراضی بیابانی در کشور، ایران امکان افزایش پرورش شتر را دارد. نادر اسدزاده تصریح کرد: در حالی که در همین بازه زمانی ۱۰۰ سال گذشته جمعیت شتر ایران از حدود ۵۰۰هزار نفر به ۲۳۴هزار نفر رسیده است که کاهش بیش از ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد. وی اضافه کرد: البته در سال‌های گذشته جمعیت شتر ایران به ۱۵۰هزار نفر رسیده بود که با اقدامات پرورشی که صورت گرفت این رقم افزایش یافته است.
جمعیت شتر در ایران ۲۳۴هزار نفر است
اسدزاده اظهار کرد: بر اساس آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی جمعیت شتر ایران در مجموع ۲۳۴هزار نفر است که بیشترین میزان پرورش مربوط به استان‌‌‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد است. وی گفت: بنابراین ایران رتبه هشتم جمعیت شتر آسیا و رتبه ۲۰ جهان را دارد. معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌‌‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور افزود: اکنون ۳۰درصد جمعیت و محصولات شتر مربوط به سومالی است و کشورهای کنیا، مالی، اتیوپی، عربستان سعودی، نیجریه، سودان، امارات متحده عربی و موریتانی در رتبه‌‌‌های بعدی قرار دارند.
وی اضافه کرد: اکنون ۷۴هزار نفر جمعیت شتر مربوط به استان سیستان و بلوچستان، ۳۴هزار نفر مربوط به استان خراسان جنوبی، ۲۰هزار نفر مربوط به استان یزد، ۱۸هزار نفر مربوط به استان هرمزگان، ۱۷هزار نفر مربوط به جنوب کرمان، ۱۰هزار نفر مربوط به استان کرمان، ۸هزار نفر مربوط به اصفهان، ۷هزار نفر مربوط به خوزستان، ۵هزار نفر مربوط به استان قم و ۴هزار نفر استان بوشهر است.
وی علت کاهش پرورش شتر در ایران را توسعه شهرنشینی و تغییر کاربرد این دام دانست و افزود: طی سالیان گذشته شتر بیشتر برای سواری و حمل بار مورد استفاده قرار می‌‌‌گرفت؛ اما در سال‌های اخیر با توجه به توسعه جوامع و شهرنشینی کاربرد این دام برای موارد مذکور منسوخ شده است. وی با بیان اینکه گوشت و شیر شتر ارزش غذایی بالایی دارد اظهار کرد: شتر یک دام چندمنظوره است که شیر، گوشت، پشم و پوست آن برای تولید مواد غذایی، دارویی و بهداشتی کاربرد زیادی دارد.
عرضه سالانه ۵هزار تن گوشت شتر به بازار
اسدزاده تصریح کرد: با توجه به آمار رسمی کشتار شتر در کشور، سالانه ۵هزار تن گوشت این دام به بازار عرضه می‌شود؛ اما در بحث تولید شیر، آمار دقیقی در دسترس نیست و عرضه آن کمتر از یک‌درصد است. وی اضافه کرد: گوشت شتر نیز مانند سایر دام‌‌‌های سنگین از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و بیشترین میزان مصرف مربوط به استان‌‌‌های پرورش‌‌‌دهنده شتر در کشور می‌شود.
۲۰درصد اراضی بیابانی ایران ظرفیت افزایش پرورش شتر را دارد
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌‌‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: با توجه به اینکه بیش از ۲۰درصد مساحت اراضی کشور را بیابان تشکیل می‌دهد امکان زیست هیچ حیوانی جز شتر در این اراضی وجود ندارد. وی افزود: با توجه به وسعت بیابانی شدن اراضی به دلیل تغییرات اقلیمی در دنیا، پرورش شتر مورد توجه قرار گرفته است تا جایی که بیشترین تحقیقات مربوط به آمریکا و کشورهای اروپایی به دلیل کاربرد و اهمیت شتر است در حالی که این موضوع در ایران مغفول باقی مانده است.
هشدار فائو نسبت به انقراض شتر تک‌کوهانه و دوکوهانه در ایران
اسدزاده با بیان اینکه زنگ خطر پرورش شتر در کشور ما به صدا درآمده است تصریح کرد: چندی پیش فائو نسبت به انقراض شتر در ایران هشدار داد که این زنگ خطری برای استان‌‌‌های شتر‌خیز کشور است. وی افزود: اکنون ۹۹درصد نژاد شتر تک‌کوهانه مربوط به مناطق گرمسیری و بیابانی و شتر دوکوهانه مربوط به مناطق سردسیر است که اکنون ۳۰۰ تا ۴۰۰ شتر دوکوهانه در استان اردبیل داریم. معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌‌‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور اضافه کرد: شترهای تک‌کوهانه بومی ایران تحت عنوان ترکمنی، بلوچی، زاهدی، کرکوهی، مهابادی مناسب برای تولید گوشت و شیر هستند؛ اما نژاد شتر دوکوهانه بیشتر مربوط به منطقه قفقاز و آذربایجان شوروی است.
وی گفت: موسسه تحقیقات علوم دامی کشور برای حفظ جمعیت دامی و افزایش پرورش شتر در کشور طی سال‌های اخیر برنامه‌‌‌های حمایتی از پرورش شتر را دنبال می‌کند به طوری که توسعه اکولوژیکی شتر در مناطقی که امکان تولید است انجام شود که این مهم در سند توسعه هر استان مستعد همچون سیستان و بلوچستان، خراسان و یزد دیده شده است. اسدزاده اظهار کرد: همچنین این موضوع توسط ستاد اجرایی فرمان امام خمینی نیز دنبال می‌شود و تحت حمایت قرار گرفته است.
اصلاح نژاد و ثبت تولیدات شتر در کشور
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌‌‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور درباره کارهای اصلاح نژادی روی دام شتر توسط موسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: اقدامات زیادی درباره مدیریت تغذیه، مدیریت پرورش و اصلاح نژاد شتر در یزد انجام شده و با پیشرفت‌‌‌های ژنومی روبه‌رو شده‌‌‌ایم به طوری که روی ژنوم نژادهایی که گوشت و شیر بیشتری دارند کار می‌شود. وی اضافه کرد: اکنون جمعیت و تولیدات شتر در استان‌‌‌های مختلف ثبت می‌شود؛ به طور مثال این کار در استان اردبیل اجرایی شده و تولیداتشان دنبال می‌شود.