بنابر آمار ایران با تولید سالانه ۲ میلیون و ۷۰۰ تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزارتن مرغ رتبه ۷ تا ۱۰ تولید در جهان را داراست که براین اساس علاوه بر تامین نیاز بازار داخل از پتانسیل و ظرفیت صادرات برخوردار است که در صورت عدم اتخاذ سیاست های خلق الساعه و ممنوعیت های گاه و بیگاه صادرات به بهانه تنظیم بازار داخل می توان طی برنامه ریزی مدون، ارزآوری قابل توجهی را تصیب کشور کرد.
با توجه به آنکه صنعت طیور به سبب تامین نهاده های دامی وابسته به آن سوی مرزهاست، صادرات مرغ به عنوان کالای نهایی می تواند در مثبت شدن این تراز تجاری تاثیر بسزایی داشته باشد چراکه بنابر آمار پتانسیل و ظرفیت تولید ۳ میلیون و ۵۰۰ هزارتن مرغ در صنعت مرغداری کشور وجود دارد که با احتساب سرانه مصرف ۳۵ کیلو مرغ به ازای هرنفر می توان با بازاریابی مناسب در صادرات حرفی برای گفتن داشت. این درحالی است که بعد از گذشت حدود ۳۰ سال، صادرات مرغ از اواخر اسفند سال گذشته به بازارهای هدف آغاز شد و تا شهریور ماه ادامه داشت و متاسفانه در ۳ ماه گذشته بدلیل تنظیم بازار داخل ممنوع شد که با پیگیری های مکرر زنجیره ها و تشکل های تولیدی، مجوز صادرات مرغ هایی که از قبل در سردخانه ماندند و صادرکنندگان مجوز داشتند، داده شده است.
با وجود سیاست وزارت جهاد مبنی بر افزایش حجم جوجه ریزی ها به ۱۵۰ میلیون قطعه در ماه، طی ماه های اخیر شاهد روند افزایش جوجه ریزی ها و تولید گوشت مرغ مازاد بر نیاز کشور هستیم که همین امر منجر به ضرر و زیان مرغداران شده است که اگر هرچه سریع تر تمهیداتی برای صادرات یا خرید حمایتی از سوی پشتیبانی امور دام به منظور تامین ذخایر استراتژیک اتخاذ نشود با روند کاهش جوجه ریزی در ماه های آتی روبرو خواهیم شد چراکه صنعت دیگر تحمل استمرار این روند را ندارد. این درحالی است که در شرایط کنونی بنابر برنامه ریزی های قبلی باید مجوز صادرات ماهانه ۱۰ هزارتن مرغ به بازارهای هدف را بدهند.
طی روزهای اخیر عبدالمحمد صداقت فرد، سرپرست دفتر امور طیور وزارت جهاد کشاورزی گفته بود: در آبان ماه ۱۵۴ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شد که حکایت از پیشی گرفتن تولید از نیاز بازار دارد.
سرپرست دفتر امور طیور وزارت جهاد با بیان اینکه صادرات مرغ در سه ماه اخیر متوقف شده بود،گفت: انعکاس این افزایش تولید باعث سقوط قیمت‌ها در بازار بوده و از بهمن ماه ماه ماهانه دو هزار تن صادر خواهد شد.
امکان برنامه ریزی بلندمدت برای صادرات مرغ در بازار وجود ندارد
داود رنگی رئیس هیئت مدیره فدراسیون طیور با بیان اینکه قیمت مرغ تابع عرضه و تقاضاست،گفت: هم اکنون مرغداران گرفتار مسئله دخالت دولت در قیمت گذاری هستند، از این رو پیشنهاد ما به دولت این است که دستگاه های نظارتی را دخالت ندهد و اجازه دهند بازار خود به خود تنظیم می شود.
به گفته او، با توجه به روند کاهش قیمت مرغ و مازاد تولید نیاز است که مرغ مازاد از سطح بازار جمع آوری شود یا اجازه صادرات را بدهند که متاسفانه بخشنامه و سیاست های مقطعی دولت و اعمال برخی محدودیت ها موجب شده تا بازار صادرات پایدار نداشته باشیم که در نهایت این امر بازاریابی را دچار چالش می کند.
رنگی با بیان اینکه مسئله صادرات مرغ بحثی مبهم است، افزود: زمانیکه برای تامین نیاز خوراک مرغ کمبود ارز داریم، در مرغداری نمی‌توانیم سیاست صادرات داشته باشیم بلکه در این مقطع سوپاپ اطمینان می توان قائل شویم که مرغ های مازاد به عنوان ذخایر استراتژیک انبار یا به بازارهای هدف صادر شود.
رئیس هیئت مدیره فدراسیون طیور با بیان اینکه پتانسیل تولید صنعت مرغداری بالاست، گفت: اگر نهاده دامی تامین شود، به سهولت می توان ۲۰ تا ۳۰ درصد ظرفیت صادرات معادل ۸۰۰ هزارتن مرغ به بازارهای هدف صادر کرد، اما در شرایط فعلی امکان برنامه ریزی بلندمدت برای صادرات مرغ وجود ندارد.
این گزارش می افزاید: طی روزهای اخیر وزیر جهاد کشاورزی اذعان کرده که برای مرغ نرخ حداکثری تعیین شده و به هیچ عنوان اجازه عبور از این محدوده قیمتی ۹۰ هزارتومان را نخواهیم داد.
نقش تنظیم گری صادرات در تعدیل قیمت مرغ
در ادامه علی ابراهیمی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی گفت: بنابر آمار در آبان ماه بیش از ۱۵۵ میلیون قطعه جوجه ریزی صوزت گرفت که اکنون حجم بالای تولید منجر به کاهش قیمت مرغ شده است، البته این موضوع نگرانی هایی مبنی برکاهش جوجه ریزی در ماه های آتی را به همراه داشته است.
به گفته او، قیمت کنونی هرکیلو مرغ زنده از ۶۵ تا ۶۶ هزارتومان به ۵۴ تا ۵۵ هزارتومان رسیده که این امر زنگ خطری است که انتظار می‌رود هرچه سریع تر پشتیبانی امور دام اقدام به خرید حمایتی کند یا فضای صادراتی را فراهم کند.
ابراهیمی ادامه داد: گزارش ها حاکی از آن است که قیمت جوجه یکروزه بدلیل پایین بودن قیمت مرغ کاهش یافته است که استمرار این روند می تواند برای واحدهای تولیدی زیان آور باشد. اما قیمت فعلی هرکیلو مرغ ۱۰هزارتومان کمتر از نرخ تمام شده تولید است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی با تاکید بر صادرات ماهانه حداقل ۱۰ تا ۱۵ هزارتن مرغ به بازارهای هدف بیان کرد: صادرات مرغ به بازارهای هدف علاوه بر ارزآوری نقش تنظیم گری در تعادل بازار دارد که متاسفانه طی ماه های اخیر صادرات متوقف است به طوریکه اخیرا اجازه صادرات ۵ هزارتن مرغ منجمد موجود در سردخانه را صادر کردند.
بررسی های میدانی از سطح بازار نشان می دهد که قیمت مرغ طی روزهای اخیر روند کاهشی داشته است به طوریکه اکنون در محدوده نرخ مصوب ۹۰ هزارتومان و حتی کمتر هم درخرده فروشی ها عرضه می شود.
صادرات ۳۰ هزارتن مرغ از ابتدای سال به بازارهای هدف
سیدصدرالدین عظیمی نایب رئیس اتحادیه مرغداران گفت: با توجه به افزایش عرضه در برابر تقاضا، قیمت مرغ زنده در بازار با ضرر و زیان تولیدکنندگان مواجه هستند که متاسفانه مسئولان به این موضوع واقف نیستند و تصور می کنند با بهبود بازار مرغ در روزهای آتی، زیان مرغدار جبران می شود، درحالیکه این امر واقعیت ندارد.
او تولید ماهانه گوشت مرغ را ۲۵۰ تا ۲۶۰ هزارتن اعلام کرد و افزود: در حال حاضر حداکثر نیاز ماهانه مرغ ۲۳۰ تا ۲۴۰ هزارتن است که براین اساس تولید باید صادرات محور باشد چراکه روند جوجه ریزی مرغداران بهتر خواهد بود، اما با استمرار روند فعلی باعث کاهش جوجه ریزی می شود.
عظیمی با اشاره به از سرگیری صادرات مرغ بیان کرد: علی رغم از سرگیری صادرات، اما روند صادرات همانند ۳ ماه قبل گذشته نیست، براین اساس صادرکنندگانی که از قبل مجوز صادرات داشتند و مرغ های آنها در سردخانه ذخیره شده است، در حال صادرات هستند، درحالیکه در ابتدای کار بعداز رفع ممنوعیت ۵ تا ۱۰ هزارتن مرغ به بازارهای هدف باید صادر شود تا مرغداران انگیزه جوجه ریزی از دست ندهند.
نایب رئیس اتحادیه مرغداران گوشتی با بیان اینکه ایران رتبه ۷ تا ۱۰ تولید مرغ در دنیا را داراست، افزود: با توجه به آنکه مرغ پروتئین ارزان قیمت در دسترس خانوار است، روند مصرف آن نسبت به قبل افزایش یافته است، اما با این حال مازاد تولید باید صادر شود چراکه با صادرات ماهانه ۱۰ هزارتن مرغ به بازارهای هدف هم خللی در تولید ایجاد نمی شود.
او با بیان اینکه سالانه ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزارتن مرغ در کشور تولید می شود، گفت: بنابر آمار پتانسیل تولید سالانه ۳ میلیون و ۵۰۰ هزارتن مرغ در کشور وجود دارد که براین اساس توان صادرات ماهانه حداقل ۲۰ هزارتن مرغ به بازارهای هدف وجود دارد.
عظیمی درباره آخرین وضعیت صادرات مرغ تصریح کرد: امسال در مجموع رقم صادرات در قبال تولید زیاد نیست به طوریکه مجموع صادرات از ابتدای سال کنون به ۳۰ هزارتن نمی رسد.
با توجه به آنکه در اوایل سال گذشته با مشکلات متعددی در بحث تنظیم بازار روبرو بودیم به طوریکه برای تامین ذخایر استراتژیک و تتظیم بازار مجبور به واردات مرغ بودیم، اما با اتخاذ سیاست افزایش جوجه ریزی و تولید مرغ صادرکننده شدیم که تمامی مسئولان اتحادیه و تشکل ها انتظار دارند با حمایت از صادرات مرغ، مرغداران را به امر تولید ترغیب و تشویق کنند تا مرغداران انگیزه خود را نسبت به تولید از دست ندهند.