با توجه به شرایط منابع آبی کشور، کشت گلخانه در بهره وری مصرف آب و تولید تاثیر بسزایی دارد. بر این اساس ارتقای بهره‌وری با توسعه کشت گلخانه ای از اولویت‌های جهاد کشاورزی است.
گلخانه‌ها به عنوان یکی از بسترها و ظرفیت‌های تولید محصولات کشاورزی برای تامین امنیت غذایی مردم فصل جدیدی را در دنیای کشاورزی پیشرفته و امروزی برای خود گشوده اند و در سال‌های اخیر دولت و سرمایه گذاران بخش کشاورزی با درک اهمیت این موضوع، اهتمام ویژه‌ای به توسعه کشت گلخانه ای دارند.
محمدعلی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی گفت: از ابتدای دولت سیزدهم در این مدت محدود سطح گلخانه‌های احداث شده و در حال احداث از ۲۰ هزار و ۶۹۹ هکتار به ۲۳ هزار و ۲۳۸ هکتار رسیده است. همچنین ولید محصولات گلخانه‌ای از سه میلیون و ۱۰۰ هزار تن در ابتدای دولت سیزدهم، به چهار میلیون و ۳۱۹ هزار تن در پایان سال دوم دولت رسیده است.
بنابر آمار حدود هشت هزار هکتار گلخانه به صورت سنتی و غیراقتصادی وجود داشت که اکنون سطح گلخانه ها به ۲۵ هزار هکتار افزایش یافته است و با استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی و دولت تلاش می شود سیاست گذاری ها در این حوزه به سمت ایجاد گلخانه های بزرگ مقیاس هدایت شود.
سطح گلخانه های استان تهران ۵ هزار هکتار است
امیر عباس کاری جعفری مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی تهران گفت: بنابر آمار تا پایان سال گذشته سطح گلخانه های استان تهران حدود ۵ هزارهکتار بوده که براین اساس ۲۷.۵ درصد گلخانه های کشور مربوط به استان تهران است که به ۲ بخش گل و گیاهان زینتی و سبزی و صیفی اختصاص دارد.
به گفته او، براساس آمار هزار و ۲۰۷ هکتار از سطح گلخانه های کشور به تولید گل شاخه بریده اختصاص دارد که با تولید ۱۴۰۰ میلیون گل شاخه بریده حدود ۶۹ درصد تولید کل کشور و رتبه نخست را داراست.همچنین گل و گیاهان زینتی در سطح ۳۱۵ هکتار از گلخانه های استان تهران با تولید ۱۷۲ میلیون گلدان انجام می شود.
جعفری ادامه داد: همه ساله برنامه توسعه گلخانه ها بصورت شاخص در استان ها پیگیری می شود که از ۵ هزارهکتار، ۲۸۲ هکتار در سال ۱۴۰۲ احداث شد که نشان دهنده آن است که با توسعه گلخانه و کشت سبزی و صیفی از فضای باز به محیط گلخانه و کنترل شده منتقل می شود. گفتنی است سال گذشته وزارت جهاد توسعه کشت در سطح ۱۶۶ هکتار را هدف گذاری کرده بود، درحالیکه توسعه گلخانه در ۲۸۲ هکتار نشان دهنده رشد ۱۷۰ درصدی است.
مدیرامور باغبانی جهاد کشاورزی استان تهران با تاکید بر اصلاح و بازسازی گلخانه ها افزود: گلخانه های احداث شده نیاز به نوسازی و بازسازی دارد، کمااینکه سال گذشته ۱۰۵ هکتار گلخانه اصلاح و بازسازی شد، درحالیکه هدف گذتری وزارت جهاد ۸۴ هکتار بود.
او متوسط تولید محصولات گلخانه ای در گلخانه های سبزی و صیفی را ۲۸۶ تن در هکتار اعلام کرد و گفت: میانگین تولید گل شاخه بریده به ازای هرهکتار حدود یک میلیون شاخه در هکتار و گل و گیاه آپارتمانی ۵۴۶ هزار گلدان است.
جعفری درباره صادرات محصولات سبزی و صیفی و گل و گیاهان زینتی افزود: سال گذشته در حوزه سبزی و صیفی بویژه فلفل و گوجه فرنگی، ۲۴ هزارتن صادرات داشتیم که با کاهش تعرفه های گمرکی و ایجاد زیرساخت های لازم، امکان ورود ارز به کشور وجود دارد.
او با تاکید بر ایجاد زیرساخت های لازم توسعه گلخانه ها گفت: در راستای صدور مجوز توسعه گلخانه ها باید زیرساخت های لازم همچون پرداخت تسهیلات کم بهره به تولیدکنندگان در دستور کار قرار بگیرد چراکه هزینه احداث سازه ها یا نوسازی گلخانه ها بالاست که با توجه به شرایط بغرنج و بحرانی آب، توسعه گلخانه ها باید در دستور کار قرار بگیرد.
بر اساس منویات رهبر معظم انقلاب و تاکید ایشان بر تامین امنیت غذایی مردم، وزارت جهاد کشاورزی به عنوان وزارت امنیت غذایی، رسالت تامین غذای ۸۵ میلیون ایرانی و تولید مازاد برمصرف برای پشتیبانی از چرخ صنعت، صنایع تبدیلی و حوزه تجارت و درآمدارزی برای کشور را دارد.
توسعه کشت محصولات اساسی از طریق انتقال محصولات سبزی و صیفی به فضای گلخانه محقق می شود
بنابر آمارهای اعلامی برای تولید سبزی و صیفی در کشور ۲۵ میلیارد مترمکعب آب مصرف می شود که با انتقال تولید سبزی و صیفی به محیط های گلخانه ای، باید مصرف آب در این حوزه را به سه میلیارد مترمکعب کاهش داد.
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: با توجه به توسعه کشت محصولات گلخانه در راستای مدیریت منابع آب، انتقال کشت محصولات سبزی و صیفی به محیط گلخانه و تخصیص اراضی و کشت فضای باز به محصولات استراتژیک و اساسی همچون گندم، جو و برنج است تا ضمن مدیریت منابع آب، بهره وری افزایش یابد.
به گفته او، با توجه به افزایش هزینه ها، احداث یک گلخانه صنعتی ۳۰ هزارمیلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که هیچ از کشاورزان سرمایه لازم برای احداث گلخانه را ندارند که لازمه این امر تخصیص اعتبار و منابع مالی لازم با کمترین سود و بیشترین بازه پرداخت در اختیار بهره برداران است تا اراضی فضای باز به کشت محصولات اساسی تخصیص یابد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: با اعمال حمایت های لازم در خصوص توسعه گلخانه ها و انتقال محصولات آب بر صیفی و جالیزی به گلخانه، شاهد کاهش ۳۰ تا ۴۰درصدی مصرف آب و سموم و رونق کشت محصولات اساسی خواهیم بود چراکه یکی از سیاست های اصلی دولت ایجاد زیرساخت های لازم در خصوص گلخانه ها به منظور مدیریت آب و آفات است.
توسعه کشت گلخانه ای مهمترین راهبرد بخش کشاورزی است که با تغییر شیوه کشت از فضای باز به گلخانه افزایش کارایی مصرف آب و افزایش ۳ تا ۵ برابری عملکرد تولید و توسعه صادرات را به همراه دارد که انتظار می رود زیرساخت های لازم در حوزه توسعه گلخانه ها ایجاد شود چراکه بدلیل شرایط تغییر اقلیم و محدودیت منابع آبی راهی جزء انتقال کشت محصولات سبزی و صیفی به فضای گلخانه نداریم.