تسهیل صادرات محصولات فسادپذیر با حذف تعهدات ارزی

یکی از مهم‌ترین موانع صادرات سیب، تعهدات ارزی است که بر صادرکنندگان تحمیل می‌شود. جعفر نیکزاد، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، در این خصوص اظهار کرد که تفاوت نرخ ارز رسمی و نرخ ارز بازار آزاد باعث ضرر صادرکنندگان می‌شود. این تفاوت منجر به کاهش انگیزه برای فعالیت در بازارهای صادراتی شده و بسیاری از صادرکنندگان را از ادامه کار باز می‌دارد.

 

به طور مشخص، صادرکنندگان پس از بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خود، باید با نرخ ارز رسمی تسویه کنند که غالباً کمتر از نرخ بازار آزاد است. این مساله نه تنها سود آنها را کاهش می‌دهد، بلکه در برخی موارد موجب زیان‌دهی می‌شود. این شرایط موجب شده است که صادرکنندگان تمایل کمتری به ادامه فعالیت در این حوزه داشته باشند.

 

یکی دیگر از مشکلات اصلی که صادرکنندگان با آن مواجه هستند، سیاست‌گذاری‌های ناگهانی و غیرکارشناسی دولت است. نیکزاد با اشاره به برخی از این سیاست‌ها تاکید کرد که تصمیمات غیرمنتظره دولت، مانند ممنوعیت ناگهانی صادرات در دوره‌های پیک صادراتی یا اعمال تعرفه‌های سنگین، باعث ایجاد مشکلات جدی برای صادرکنندگان شده است.

 

این سیاست‌ها که بدون مشورت با بخش خصوصی و صادرکنندگان اتخاذ می‌شود، نه تنها باعث از دست رفتن فرصت‌های صادراتی می‌شود، بلکه برخی از قراردادهای صادراتی را نیز مختل کرده است.

 

علاوه بر مسائل مربوط به تعهدات ارزی، مشکلات بانکی نیز به عنوان یکی دیگر از موانع اصلی صادرات سیب به ویژه به کشورهایی مانند هند مطرح است. صادرکنندگان سیب به هند با مشکلات زیادی در زمینه نقل و انتقالات ارزی مواجه هستند. بانک مرکزی، روپیه حاصل از صادرات به هند را با نرخی پایین‌تر از نرخ بازار مبادله می‌کند که این تفاوت نرخ به ضرر صادرکنندگان تمام می‌شود.

 

این مشکل به ویژه در شرایطی که صادرات به بازار هند از اهمیت بالایی برخوردار است، باعث کاهش رقابت‌پذیری ایران در این بازار شده و فرصت‌های اقتصادی مهمی را از بین می‌برد.

 

یکی دیگر از چالش‌های جدی که صادرکنندگان محصولات فسادپذیر مانند سیب با آن مواجه هستند، کمبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل است. به گفته نیکزاد، کمبود کشتی‌های باری در بندرعباس باعث تأخیر در حمل محصولات به مقصدهای صادراتی می‌شود. این تأخیرها نه تنها منجر به افزایش هزینه‌های حمل و نقل می‌شود، بلکه کیفیت محصولات را نیز تحت تأثیر قرار داده و صادرکنندگان را با ضررهای هنگفتی مواجه می‌کند.

 

با توجه به فسادپذیری سیب و دیگر محصولات کشاورزی، این تأخیرها می‌تواند باعث از دست رفتن بخش قابل توجهی از صادرات و کاهش اعتماد مشتریان خارجی به کیفیت محصولات ایرانی شود.

 

برای رفع این مشکلات و تسهیل صادرات محصولات فسادپذیر مانند سیب، نیکزاد پیشنهاد داد که:

 

- حذف یا کاهش تعهدات ارزی برای صادرات محصولات فسادپذیر می‌تواند به افزایش انگیزه صادرکنندگان کمک کند و آن‌ها را از زیان‌های ارزی نجات دهد.

 

- هماهنگی بیشتر بین نهادهای دولتی: تدوین و اجرای سیاست‌های منسجم و مشورت با بخش خصوصی قبل از اتخاذ تصمیمات کلان اقتصادی ضروری است تا صادرکنندگان دچار شوک‌های ناگهانی ناشی از تغییرات قوانین نشوند.

 

- تسهیل و اصلاح فرآیندهای اداری: کاهش بوروکراسی و تسریع در صدور مجوزهای صادراتی به ویژه برای محصولات فسادپذیر مانند سیب که زمان در صادرات آن‌ها بسیار حیاتی است، باید در اولویت قرار گیرد.

 

- توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل: با بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل از جمله افزایش تعداد کشتی‌های باری در بنادر اصلی کشور، مشکلات حمل به موقع محصولات کاهش خواهد یافت و کیفیت صادرات افزایش پیدا می‌کند.

 

ایران با ظرفیت‌های گسترده‌ای که در تولید محصولات کشاورزی فسادپذیر مانند سیب دارد، می‌تواند در بازارهای بین‌المللی نقش بیشتری ایفا کند. اما چالش‌های تعهدات ارزی، سیاست‌گذاری‌های ناگهانی، مشکلات بانکی و کمبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل از موانعی هستند که بر سر راه این صادرات قرار دارند. با اجرای اصلاحات پیشنهادی و بهبود شرایط حاکم، می‌توان شاهد رونق بیشتری در صادرات این محصولات بود و از فرصت‌های ارزی و اشتغال‌زایی که این بخش به همراه دارد بهره‌برداری بهتری کرد.