یکی از معضلات بخش کشاورزی کمبود و پیشبود هر ساله اقلام زراعی و باغی است. به عنوان مثال، یک سال با کمبود تولید سیب زمینی مواجه هستیم و قیمتها افزایش مییابد. افزایش نرخ و بازار مطلوب کالا، سبب میشود تا سال بعد بخش زیادی از کشاورزان مبادرت به کشت آن محصول کنند. این رویه باعث میشود تا سال بعد با انبوه تولید یک محصول رو به رو باشیم که مازاد تولید و نبود صنایع تکمیلی و تبدیلی منجر به ضایع شدن آنها میشود. محصولاتی که بخشی از منابع پایه و حیاتی کشور را به مصرف رسانده اند.
۱۲ آبان ماه امسال قرار است سرشماری کشاورزی به طور رسمی آغاز شود و ۱۵ هزار مأمور و کارشناس مرکز آمار ایران، اطلاعات و دادههای کشاورزی را از ۴ میلیون بهره بردار گردآوری و نتایج را در اختیار سیاست گذاران و برنامه ریزان کشور قرار دهد.
اما آنچه مسلم است بیم کشاورزان از مالیات، جریمه و … شاید منجر به ارائه آمار درست نشود. به عنوان مثال ۷۳۰ هزار هکتار از اراضی استانهای شمالی و ۱۵۰ هزار هکتار در سایر استانها به کشت برنج اختصاص دارد. عدد دوم در آمار نمیآید چراکه کشت برنج در این استانها به استثنا ۳ استان شمالی به دلیل آببر بودن ممنوع است. در واقع اگر اعلام شود افراد جریمه و مجازات میشوند. اما کشاورزان در استانهایی مانند اصفهان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان به عنوان درآمد معیشتی در حال تولید هستند؛ حتی در برخی روستاهای خشک هم کشت برنج انجام میشود.
نیامدن آمار تولید این استانها، محل اختلاف دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت برای واردات و ممنوعیت واردات این محصول پرمصرف کشور شده است.
در سرشماری کشاورزی، مرکز آمار ایران برای دریافت اطلاعات درست با این گونه موضوعها یعنی اقدامات غیرقانونی اما در حال انجام که ممکن است بهره برداران را ناچار به پنهان کاری کند، چه برنامهای دارد؟
غلامرضا گودرزی، رئیس مرکز آمار ایران در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر، گفت: مرکز آمار در سرشماری کشاورزی به مسائل کلان میپردازد و وارد جزئیات نمیشود.
وی افزود: ما در قبال این جزئیات وظیفهای نداریم از این رو هیچ کشاورز و بهره برداری نباید نگران باشد.
وی ادامه داد: انجام سرشماری در هر دهه بیشتر با هدف ساخت چهارچوبی از بهره برداران و بهره برداری کشاورزی است. در واقع این که مثلاً در حوزه اجتماعی سن کشاورز یا سطح سواد وی چقدر است در این آمارگیری نمیآید.
رئیس مرکز آمار ایران تصریح کرد: پرسشها در خصوص سطح کشت، تعداد دام و… خواهد بود. در نهایت اطلاعات مورد نظر از دل این دادهها استخراج و در اختیار نهادهای مرتبط قرار میگیرد تا در سیاست گذاری و برنامهریزی با دقت نظر بالاتر اهداف پیگیری شود.