بررسی ها از سطح بازار نشان می دهد که قیمت سیب زمینی طی روزهای اخیر با روند افزایشی به اوج خود در بازار رسیده است که هر یک از فعالان بازار دلایلی برای این نوسانات مطرح می کنند، اما از آنجا که این محصول قوت اصلی سبد خانوارها و دهک های ضعیف جامعه محسوب می شود، وزارت جهاد در راستای تنظیم بازار مجوز واردات ۵۰ هزارتن سیب زمینی را صادر کرده است.
اکبر فتحی معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد در ارتباط با نوسانات قیمت سیب زمینی در بازار گفت: اکنون فصل تولید سیب زمینی در کشور نیست و در این فصل سیب زمینی انباری وارد بازار می شود و از سوی دیگر افزایش صادرات موجب کمبود این محصول و نوسانات قیمت در بازار شده است.
معاون وزیر جهاد با بیان اینکه مطابق قانون نمی توانیم مانع صادرات شویم، گفت: امسال اراده دولت و وزارت جهادکشاورزی بر این بود که با تصمیمات خلق الساعه، بازاری که تجار در خارج از کشور پیدا کرده بودند، بهم نریزد ضمن اینکه قانون نیز مجوز این ممنوعیت را نمی دهد؛ بنابراین از طریق واردات، بدنبال تنظیم بازار هستیم.
بنابر آمار سال گذشته ۵ میلیون و ۲۰۰ هزارتن سیب زمینی در کشور تولید شد که امسال بدلیل زیان سیب زمینی کاران، محصول کمتری کشت شد که این امر در کنار افزایش صادرات منجر به التهابات قیمت در بازار شده است، از این رو انتظار می رود مصوبه الگوی کشت هرچه سریع تر اجرا شود تا برنامه مدونی در حوزه تولید و صادرات داشته باشیم.
اخیرا در فضای مجازی گفته می‌شود که به رغم مملو بودن انبارها، قیمت سیب زمینی با نوساناتی در بازار روبرو شده است، درحالیکه این سیب زمینی ها مربوط به ذخایر استراتژیک کشور است که بنابر گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی روزانه ۳۵۰ تن سیب زمینی با هدف تنظیم بازار از انبار برخی استان ها وارد پایتخت می شود.
توزیع قطره چکانی عامل اصلی التهابات بازار سیب زمینی
مصطفی دارایی نژاد کارشناس کشاورزی از کاهش ۵ هزارتومانی قیمت سیب زمینی در بازار خبر داد و گفت: بنابر سیاست وزارت جهاد مبنی بر مجوز واردات ۵۰ هزارتن سیب زمینی، قیمت محصول روند کاهشی داشته و اکنون بار در انبارهای همدان زیاد است،اما قطره چکانی توزیع می شد که این امر منجر به نوسان قیمت شد.
به گفته وی، اگر مجوز واردات سیب زمینی صادر نمی شد، قیمت سیب زمینی در میدان مرکزی به ۶۰ هزارتومان افزایش می یافت که خوشبختانه با اعلام واردات قیمت کاهش یافت و به محض ورود سیب زمینی های وارداتی،قیمت سیب زمینی در میدان به کمتر از ۳۰ هزارتومان خواهد رسید.
دارایی نژاد قیمت کنونی هرکیلو سیب زمینی را ۳۵ تا ۴۵ هزارتومان اعلام کرد و افزود: بنابر اعلام وزارت جهاد مبنی بر مجوز واردات ۵۰ هزارتن سیب زمینی، قیمت سیب زمینی داخل به ۳۰ هزارتومان کاهش می یابد. در حال حاضر عرضه سیب زمینی در خرده فروشی های سطح شهر بالای ۶۰ هزارتومان گرانفروشی است.
کارشناس کشاورزی ادامه داد: همه ساله در این مقطع قیمت سیب زمینی با نوساناتی در بازار روبرو بود، اما امسال بدلیل سرمای جیرفت ۲ ماه کشت اول سیب زمینی را به تعویق انداخت که این امر منجر به التهاب بازار شد، درحالیکه اگر کشت به موقع انجام می شد، در شرایط کنونی با نرخ ۲۵ تا ۳۰ هزارتومان در میدان مرکزی توزیع می شد.
وی از دپوی ۱۵ تا ۲۰ هزارتن سیب زمینی در انبارها خبر داد و گفت: بخشی از سیب زمینی های انباری به عنوان بذر استفاده می شود، بخشی هم توسط دلالان دپو شده تا با توزیع قطره چکانی قیمت را افزایش دهند که واردات جلوی این التهابات قیمت را می گیرد.
فعال میدان مرکزی میوه و تره بار با بیان اینکه نوسانات قیمت سیب زمینی بر سایر فرنگی جات اثر گذاشته است، افزود: افزایش قیمت سیب زمینی منجر به نوسان فلفل، خیار، کدو، بادمجان، گوجه فرنگی و پیاز شد که با کاهش قیمت سیب زمینی بر سایر فرنگی جات اثر می گذارد و بازار به آرامش می رسد.
دارایی نژاد با بیان اینکه سال گذشته ۵.۵ میلیون تن سیب زمینی در کشور تولید شد، گفت: امسال برآورد می شد که تولید به ۵.۵ میلیون تن برسد که بدلیل سرمازدگی تولید ۱.۵ میلیون تن کاهش یافت و از طرفی نوسان نرخ ارز منجر به جذابیت صادرات به عراق و افغانستان شد به طوریکه براساس آمار بالای ۱.۵ میلیون تن سیب زمینی صادر شده است.
پیش از این رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفته بود: عراقی ها با حضور در مناطق سنندج و کردستان و خرید و جمع آوری سیب زمینی، بی رویه قیمت را بالا می‌برند و از آنجاکه دولت عراق در طول سال هرازگاهی ورود برخی محصولات کشاورزی ایرانی را ممنوع می‌کند، اکنون دولتمردان این سیاست باید اعمال کنند تا جو بازار داخل آرام شود. همچنبن در حال حاضر صادرات از طریق بازارچه‌های مرزی با تبادلات کالا در حال انجام است که این امر منجر به التهابات بازار شده است.
اجرای مصوبه الگوی کشت و سیاست بازرگانی مدون راهکار تنظیم بازار سیب زمینی
براساس این گزارش حسین اصغری مدیرکل دفتر امور سبزی ها و گیاهان جالیزی وزارت جهاد با بیان اینکه تولید سیب زمینی در فصل بهار به قدر کفایت انجام خواهد شد، گفت: در فصل بهار مشکلی در تامین سیب زمینی مورد نیاز نخواهیم داشت، همچنین برآوردها نشان دهنده این است که حدود ۱.۲ میلیون تن سیب زمینی انباری در استان های همدان، اصفهان، اردبیل، زنجان، چهارمحال و بختیاری، کردستان، خراسان، فارس و سایر استان های تولید کننده موجود است که مصرف ۴ ماه کشور را پوشش می دهد.
در ادامه عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: بنده معتقدم به جزء گندم که محصول اساسی و استراتژیک کشور است و برای امنیت غذایی اهمیت فراوانی دارد، محصولات تولیدی دیگر باید طبق قانون حالت شناور داشته باشد به طوریکه در صورت مازاد تولید اجازه صادرات داده شود و قانونی گذاشته نشود که ممنوعیت صادرات داشته باشیم چراکه این امر منجر به عدم کشت محصول در سال زراعی آینده خواهد شد یا در صورت محصولاتی که کمبود داریم اجازه واردات داده است.
به گفته وی، یکی از مواردی که الگوی کشت را تنظیم کند، سیاست بازرگانی معقول مبنی بر بازار آزاد است، منتهی زمانیکه کشاورز ضرر ببینند سال آینده دنبال کشت نخواهد رفت و تا زمانیکه الگوی کشت مبتنی بر واقعیت ها هر استان و اقلیم نداشته باشیم، این اتفاقات خواهد افتاد.
هاشمی ادامه داد: با توجه به عدم الگوی کشت مناسب و زیان کشاورزان سیب زمینی در سال گذشته، امسال محصول کمتری تولید شد که این امر موجب شد قیمت سیب زمینی به ۷۰ هزارتومان برسد. برآوردها حاکی از آن است که برای کشت دوره بعد سیب زمینی دچار مشکل بذر خواهیم بود.
عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی با بیان اینکه سال گذشته سیب زمینی با نرخ ۶ هزار و ۵۰۰ تومان هم از کشاورزان خریداری نمی شد، افزود: در شرایط کنونی که سیب زمینی با نرخ ۵۰ تا ۶۰ هزارتومان خریداری می شود، کشاورز برای جبران سال قبل بذر می فروشد. درحالیکه یک سیاست بازرگانی معقول در کنار الگوی کشت مناسب مبتنی بر بازار محور و عدم اتخاذ سیاست خلق الساعه منجر به ایجاد تعادل بازار می شود. تا مادامی که صادرکننده و واردکننده اذیت کرد، دیگر رغبتی با واردات و صادرات نخواهند داشت؛ بنابراین با فراهم شدن الزامات، الگوی کشت باید اجرا شود، در غیراین صورت این امر محقق نخواهد شد.
با توجه به سیاست وزارت جهاد مبنی بر واردات سیب زمینی پیش بینی می شود که قیمت ها شکسته شود، اما در بحث پایداری تولید، ثبات بازار حائز اهمیت است که این امر تنها از طریق اجرای مصوبه الگوی کشت و سیاست بازرگانی محقق می شود، براین اساس انتظار می رود هرچه سریع تر اعتبارات مصوبه الگوی کشت تامین شود که متاسفانه طی ۵۰ سال اخیر تنها شعار این مصوبه داده شده است.