نهادههای دامی شامل ذرت، جو، کنجاله و دانه سویا میشود که در پنج صنعت کلیدی کشور شامل تولید مرغ، گوشت قرمز، لبنیات، تخممرغ و روغن خوراکی نقش مؤثری دارند. این اقلام بخش عمدهای از معیشت مردم را تحت تاثیر قرار داده و به عنوان عناصر اساسی زنجیره تأمین غذایی کشور شناخته میشوند.
وابستگی به واردات نهادهها
دبیر اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور اعلام کرد که ضریب وابستگی کشور به واردات برخی نهادهها از جمله ذرت (۹۰ درصد)، جو (۵۰ درصد) و دانه سویا (بیش از ۹۰ درصد) به شدت بالا است. به گفته وی، خشکسالیها و اقلیم نامناسب دولت را ملزم کرده تا نیازهای کشور را از طریق واردات تامین کند. علیرغم اینکه سالانه ۳۰۰ هزار تن سویا در کشور تولید میشود، بیش از ۴ میلیون تن کنجاله و دانه سویا از واردات تامین میشود.
مدیریت واردات کالاهای اساسی
وی یادآور شد که در سالهای اخیر با تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و ایجاد سامانههای مدیریتی، ضریب انحصار در حوزه واردات کاهش یافته و شفافیت بیشتری به این حوزه بخشیده شده است. این تغییرات سبب شده تا بخش خصوصی بتواند با هماهنگی بهتر و به دور از انحصار، نهادههای دامی مورد نیاز بازار را تامین کند.
وضعیت بودجه و ارز تخصیصی برای واردات
بر اساس اعلام دبیر اتحادیه، در بودجه سال ۱۴۰۳ کشور ۱۳.۶ میلیارد یورو برای کالاهای اساسی در نظر گرفته شده که سهم واردات نهادههای دامی و سایر کالاهای مرتبط با امنیت غذایی ۱۱.۵ میلیارد دلار است، در حالی که مابقی به واردات دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص دارد. همچنین تاکنون از ابتدای سال تا پایان دی ماه، ۸.۷ میلیارد دلار ارز به کالاهای اساسی تخصیص داده شده است که بخش عمدهای از آن (۴.۵ میلیارد دلار) صرف بدهیهای سال قبل شده است.
چالشهای تاثیرگذار بر قیمت نهادهها
وی به افزایش قیمت برخی نهادههای دامی در بازارهای جهانی نیز اشاره کرد. به عنوان مثال، طی جنگ روسیه و اوکراین، نرخ خرید ذرت به طور قابل توجهی از ۲۵۰ دلار به ۴۵۰ دلار تغییر یافت. با وجود این افزایش قیمت، دولت در بودجه سال ۱۴۰۱ ترمیمی انجام نداد و این بدهی به سالهای بعد منتقل و از بودجه جاری پرداخت شده است.