شکر یکی از مواد اولیه مهم در صنایع مختلف است و کاربردهای متعددی در صنایعی همچون صنعت غذایی، نوشیدنی، داروسازی نانوایی و قنادی دارد و به این ترتیب با توجه به نیازهای روزافزون در صنایع غذایی و نوشیدنی بازار جهانی پویایی در این بخش رقم می خورد.
به طوری که گزارشات جهانی بیانگر این است که برآورد می شود تولید جهانی شکر در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۸۰ میلیون تن رسیده باشد. این در حالی است که در حوزه تولید شکر کشورهایی همچون «برزیل، هند، چین، تایلند، ایالات متحده» ۵کشور برتر تولیدکننده هستند.
سهم یک تا ۲درصدی ایران از بازار جهانی شکر
در این میان سهم ایران از بازار جهانی شکر به طور معمول بین یک تا ۲درصد تخمین زده می شود. در واقع ایران به طور متوسط سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیون تن شکر تولید می‌کند. این در شرایطی است که به گفته مسئولان مربوطه نیاز سالانه کشور به شکر حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن است که از این میزان حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن سالانه شکر از طریق تولید داخلی شامل نیشکر و چغندرقند تأمین می‌شود و مابقی آن از طریق واردات تامین می گردد. گفتنی است منابع اصلی واردات شکر ایران شامل کشورهای تولیدکننده بزرگ مانند برزیل، هند و تایلند هستند.
از سوی در حوزه صادرات شکر نیز داده های آماری سال ۲۰۲۴ نشان می دهد: برزیل به عنوان بزرگترین صادرکننده شکر در جهان، بخش بزرگی از صادرات جهانی را تشکیل می‌دهد. همچنین با افزایش تولید، هند به یکی از مهم‌ترین صادرکنندگان شکر تبدیل شده است و سعی دارد سهم خود را در بازار جهانی افزایش دهد. این در حالی است که تایلند به عنوان یک صادرکننده عمده شکر در آسیا، به ویژه به کشورهای همسایه و بازارهای بین‌المللی شناخته شده است.
گزارشات آماری نشان می دهد: در سال ۲۰۲۳ ارزش شکر صادراتی بیش از ۳۶ میلیارد دلار بوده است و به این ترتیب در مقایسه با سال ۲۰۲۲ این میزان افزایشی حدود ۱۴درصد را به ثبت رسانده است. در واقع از نظر ارزش دلاری، ۵ صادرکننده بزرگ شکر برزیل، هند، تایلند، فرانسه و آلمان مسئول بیش از دو سوم (۶۹.۳ درصد) شکر صادراتی جهانی در سال ۲۰۲۳ بودند.
در سال ۲۰۲۳ کشور برزیل به عنوان بزرگترین صادر کننده شکر صادراتی به ارزش ۱۵.۸ میلیارد دلار به ثبت رسانده است و سهمی بیش از ۴۳درصد از کل صادرات شکر را به خود اختصاص داده است
به عبارت دیگر داده های آماری نشان می دهد در سال ۲۰۲۳ کشور برزیل به عنوان بزرگترین صادر کننده شکر صادراتی به ارزش ۱۵.۸ میلیارد دلار به ثبت رسانده است و سهمی بیش از ۴۳درصد از کل صادرات شکر را به خود اختصاص داده است.
از سوی دیگر هند با رقم زدن صادراتی به ارزش ۳.۷میلیارد دلار سهمی ۱۰درصد از کل صادرات دارد و پس از آن نیز تایلند صادراتی به ارزش ۳.۴ میلیارد دلار در رتبه سوم جای دارد.
گزارشات همچنین نشان می دهد: کشورهای «فرانسه با ثبت صادرات به ارزش ۱.۳ میلیارد دلار، آلمان با ۹۵۴.۲ میلیون دلار، هلند با ۶۲۴.۶ میلیون دلار، لهستان با ۶۰۷.۳ میلیون دلار، گواتمالا با ۵۹۶ میلیون دلار، مکزیک با ۴۹۷.۲ میلیون دلار، آفریقای جنوبی با ۴۷۸.۱ میلیون دلار، بلژیک با ۴۶۰ میلیون دلار، کلمبیا با ۴۵۰.۵ میلیون دلار، مصر با ۴۳۶.۴ میلیون دلار، مراکش با ۴۰۴ میلیون دلار و اسواتینی با ثبت صادراتی به ارزش ۳۹۵.۳ میلیون دلار» در جایگاه چهارم تا پانزدهم صادرات از منظر ارزش صادراتی قرار دارد.
به این ترتیب از نظر ارزش، ۱۵ کشور فهرست شده ۸۳ درصد از صادرات جهانی شکر را در سال ۲۰۲۳ حمل کردند.
آمریکای لاتین در صدر صادرات شکر
نکته قابل تامل اینکه از منظر قاره ای نیز گزارشات حاکی از این است که بیشترین ارزش دلاری صادرات شکر در مدت نامبرده مربوط به صادر کنندگان آمریکای لاتین است و پس از آن کشورهای آسیایی با دارا بودن سهمی بیش از ۲۳درصد در جایگاه دوم قرار دارند و پس از آن نیز تامین کنندگان اروپایی در رتبه سوم جای دارند.
میانگین قیمت واحد برای صادرکنندگان بزرگ شکر
گزارشات جهانی بیانگر این است که میانگین قیمت واحد برای صادرکنندگان برتر شکر متوسط قیمت جهانی شکر صادراتی از همه کشورها در سال ۲۰۲۳ به ازای هر تن ۱۰۴۶ دلار آمریکا بود. این هزینه تناژ شکر نشان می دهد: متوسط قیمت اخیر ۱۹.۵ درصد در مقابل میانگین قیمت واحد ۸۲۰ دلار در هر تن ۸۷۲ دلار افزایش یافته است.