محمد نهاوندیان در مراسم روز ملی صادرات گفت: در صادرات غیرنفتی تلاش شده تا صادرات به یک فرهنگ در جامعه تبدیل شود، این در شرایطی است که هم اکنون در گوشه و کنار جامعه به صادرات به عنوان میدان افتخارآفرینی اقتصاد ایران نگاه می‌شود.
رئیس اتاق بازرگانی، شرایط ویژه صادراتی کشور را بسیار حساس دانست و افزود: تصمیمی که امشب در مراسم روز ملی صادرات گرفته می‌شود، مشخص می‌کند که آیا قرار است صادرات ادامه یابد یا دچار لطمه جدی شود، لذا بحث‌های امشب بسیار جدی است و باید یکدیگر را از خطای استراتژیک دوری بدهیم.
وی تصریح کرد: اتفاقات چند هفته اخیر نشان داد که با کمال تاسف، اقتصاد ایران نسبت به تحولات ارزی حساس است؛ اما مشاهده می شود در بخشهایی که ارتباطی به ارز ندارد، اتفاقاتی که در بازار ارز رخ می‌دهد؛ روی قیمت کالاها و خدمات اثرگذار است و تاسف بزرگتر این است که این اتفاقات، پیام‌هایی به تحریم‌کنندگان داد که شایسته ایران نیست.
به گفته نهاوندیان، آنچه که اتفاق افتاد، قابل پیش بینی و پیشگیری بود، چراکه اگر سالهایی که ما در این مراسم با هم گفتگو می‌کردیم، در قانون نوشته بودیم که وقتی تورم داخلی و خارجی با هم تفاوت معنا دار دارد، باید این رقم در نرخ ارز تعدیل شود، به این نقطه فعلی نمی‌رسیدیم.
وی اظهار داشت: به جای اینکه به واردات، یارانه پنهان دهیم و صادرات را جریمه کنیم، اگر توجه می کردیم که با تغییرات نرخ ارز، نقدینگی مورد نیاز تولیدکننده و صادرکننده افزایش می‌یابد و در تصمیماتی را در سیستم بانکی برای سیستم ارزی فعلی پیش بینی می کردیم، این فشاری که تولید را دچار مشکل جدی کرده است، پیش نمی آمد.
به اعتقاد رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، به جای اینکه چشمه های بزرگ جهش نقدینگی در طرف مصرف را در اقتصاد ایجاد کرده و گسترش دهیم، اگر به فکر نقدینگی تولید می‌بودیم، در شرایط فعلی تورم و جهش‌های تورمی را شاهد نبودیم. اینها نکات قابل پیش بینی و پیشگیری بود؛ ضمن اینکه اگر ما در صحنه بین المللی وارد چالش جدی شده ایم و راههای دیپلماتیک، ما را به توافق‌هایی نرسانده است؛ باید مشکل را به طور دیگر مدیریت می کردیم.
وی اظهار داشت: ما سالهای سختی را در دوران جنگ داشته ایم که توانستیم با پیش بینی مشکلات در ارزاق و سفره مردم را حل کنیم، بنابراین اگر ما در سیاست خارجی خودمان را برای این چالش آماده کرده بودیم، می بایست در حوزه اقتصاد نیز این آمادگی را ایجاد می کردیم.
عضو شورای پول و اعتبار گفت: التهابی که در بازار ارز پیش آمده است، علتش این نیست که صادرکننده کالای غیرنفتی، ارز را داخل کشور نیاورده است، بلکه روزی این جهش رخ داد که عرضه ارز نفتی، در بازار ارز ما کاهش یافت.
وی اظهار داشت: نباید انگشت اتهام را به سمت صادرات غیرنفتی برد، البته باید تدبیر کرد و ارز صادرات غیرنفتی باید برای تامین واردات مورد نیاز کشور تخصیص یابد؛ در این میان، انتخاب ما بین دو رویکرد است که باید شفاف با هم تکلیف را مشخص کنیم.
نهاوندیان گفت: یک رویکرد، رویکرد اعتماد به افسران این جبهه است، به این معنا که باید صادرکنندگان را افراد امین و مورد اعتماد نظام دانست و رویکرد دوم این است که سوءظن داشته باشیم و البته لازمه سوءظن این است که محدویت ایجاد کرده و نظارت های مختلفی بگذاریم و حاصل آن را نیز بدانیم که جز توقف نخواهد بود.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران خاطرنشان کرد: یک رودخانه جوشان پرآبی وجود دارد که در مقابل آن، چشمه کوچکی شروع به جوشش کرده، آب لطیفی از آن جاری شده است و در کنار آن تعدادی از مزارع سیراب شده اند، یکباره رودخانه خروشان مشکل پیدا می‌کند، بنابراین تشنگی به ما فشار می‌آورد و به یاد چشمه می‌افتیم.
وی اظهار داشت: اگر همه به این چشمه هجوم آوریم، این چشمه نیز خواهد خشکید و البته نباید آن را گل کرد.
به گفته نهاوندیان، محاسبات اولیه سرانگشتی نشان می‌دهد ما می توانیم امسال اگر رویکرد اول را انتخاب کنیم و صادرکنندگان را ارج نهیم و به آنها اعتماد کنیم، در شرایط اقتصاد مقاومتی خواهیم توانست از ارز صادرکنندگان و تولید ملی استفاده کنیم. حتما صادرات کالا و خدمات ما البته با رفع مشکلاتی که بر سر راهش است، می تواند 18 میلیارد دلار امسال تامین ارز داشته باشد، پتروشیمی و میعانات نیز اگر 20 میلیارد دلار تامین ارز کند و حتی اگر صادرات نفت نیز ثلث سال گذشته باشد، می‌توانیم 60 میلیارد دلار ارزآوری داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: دلیلی برای التهاب در بازار ارز نیست، دلیل این التهاب این است که عرضه ارز کاهش یافته است و تقاضا جهش پیدا کرده و الان نیز تقاضای سفته بازانه در بازار رونق گرفته است، البته نباید به صورت اجباری و تهدید آمیز و مبتنی بر سوءظن؛ ملاقات عرضه و تقاضا را طراحی کرده و آنها را روبروی هم قرار دهیم.
نهاوندیان ادامه داد: ارز برای واردات باید از ارز نفت، یا مرکز مبادلات ارزی یا صادرات غیرنفتی تامین شود، ضمن اینکه باید جلوی هر وارداتی که منبع ارزی آن نامشخص است، گرفته شود، این در حالی است که نباید صادرکنندگان را مجبور کرد که ارز را به دولت بفروشند.
وی افزود: اگر ما ثبات لازم را داشته باشیم و خلا را کنترل کنیم که بین واردات و صادرات مکانیزم ارتباطی منطقی ایجاد شود، از مسیر سوءظن و الزام استفاده نکرده و آب را گل نخواهیم کرد؛ چراکه چشمه را خشک می کند.
عضو شورای پول و اعتبار خاطرنشان کرد: ارتباطات مویرگی صادرکنندگان در دنیا را قدر بدانیم و اجازه دهیم صادرکنندگان کار خود را بکنند؛ امکان ارتباط بین صادرکننده و واردکننده را به نحوی باید فراهم کرد که همدیگر را راضی کنند، ضمن اینکه واردات مورد نیاز کشور به میزانی که برآورد می شود از محل صادرات تامین شود، البته روشهای تجارت تهاتری و تجارت متقابل قابل استفاده است و باید در جلسات کاری، طراحی و تقویت شود و تجارب آن نیز در بانک مرکزی وجود دارد و لازمه قطعی اینکه از صادرات حمایت کنیم این است که از تولید حمات کنیم.
وی اظهار داشت: مغلطه بزرگی که در ادبیات اقتصادی امروز تکرار می شود و آن این است که درست است که ما در کل اقتصاد، مشکل اصلی افزایش نقدینگی بی حساب را داشته، ولی این در طرف مصرف است؛ چراکه در تولید کاهش شدید نقدینگی داریم.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ابراز امیدواری کرد که با عزم بخش خصوصی بتوان مشکلات را حل کرد و گفت: دنبال معاون اول رئیس جمهور دویدم و از وی خواهش کردم که بمانند چراکه جلسه ای مهمتر از این جلسه نیست. البته وی توضیح داد و اشاره کردند که جلسه به لحاظ زمانی اهمیت داشت و البته قول دادند که جلسات را با صادرکنندگان در سال جاری خواهند گذاشت.
نهاوندیان گفت: صادرکنندگان عزم دارند که در این شرایط به دولت و نظام کمک کنند؛ اما اجازه باید داد که راه کمک کردن را خود صادرکنندگان ارایه دهند.
مهر