از گذشته تاکنون رسم بر این است که در ایام ماه محرم و صفر تمامی مسلمانان و به خصوص مردم ایران حاجات خود را از خداوند به صورت نذر بیان می کنند و زمانیکه خواسته آنها اجابت شد نذر خود را ادا می کنند.
نذورات مختلفی در میان مسلمانان باب است و این رسم زیبا در میان مردم شیراز نیز به صورتهای گوناگون وجود دارد به خصوص در روز رحلت پیامبر مکرم اسلام نذورات مختلفی از جانب مردم ارایه می شود.
شکر پلو با خورشت قیمه، انواع شربت ها،..... و آش سبزی ازجمله پخت نذورات است که در شیراز آش سبزی و شکر پلو بیشتر از دیگر نذرها باب است.
اما در این راستا 12 سال است که گروهی از مردم شهر شیراز با تشکیل یک کانون فرهنگی اقدام به پخت آش سبزی در روز رحلت پیامبر اسلام(ص) می کنند که در سال جاری مقدار این آش به سن پیامبر اسلام(ص) یعنی 63 رسیده و به همین مناسبت 63 تن آش سبزی پخت می شود.
اما این نذر نیز به گونه ای با دیگر نذری های مردم متفاوت است زیرا این پخت بزرگ در یکی از پارک های شیراز انجام می شود و مردم شهر نیز میهمانان این نذر بزرگ مردمی هستند.
12 سال پیش این نذر به مقدار یک تن در پارک خلدبرین شیراز پخته شد و در همان زمان بود که مردم شهر با خبر شدند که می توانند نذورات خود را در این پخت شریک کنند.
پس از گذشت دو سال از این پخت مسئولین گروه فرهنگی امام هادی(ع) متوجه شدند که باید به کار خود توسعه دهند زیرا استقبال مردم بیش از حد انتظار بود و در آن موقع بود که درخواست کمک از مردم برای ارایه دیگ کردند.
درخواست این گروه نیز با استقبال گسترده مواجه شد و مسئول این گروه به یاد دارد روزی که یک پیرزن ساکن یکی از شهرستانهای اطراف شیراز قابلمه ای را به همراه خود می آورد و از مسئولین درخواست می کند که این قابلمه را به عنوان تنها دارایی قبول کنند.
درخواست پزندگان این آش دیگهای بزرگ بود اما این پیرزن برای اینکه در صف خریداران یوسف قرار گیرد قابلمه خود را به این گروه هدیه داد.
همگان به یاد دارند که برخی از افراد مبلغ اندکی پول را به عنوان نذر خود به این مجموعه ارایه می کنند.
محل پخت این آش نه تنها با دیگر نذری های عادی متفاوت است بلکه شرکای این نذر نیز با دیگر نذریها متفاوت است، یادگاران دوران انقلاب و دفاع مقدس در کنار خود جوانانی را می بینند که شاید اگر این دختران و پسران را در خیابان مشاهده کنیم هیچگاه باور نخواهیم کرد که این جوانان بر روی زمین می نشینند و نخود و لوبیا پاک می کنند.
اما از طرفی دیگر ادای این نذر به همین سادگی و طی یک مدت کوتاه اتفاق نمی افتد بلکه از فصل تابستان که زمان برداشت "ترخون" است کار این گروه آغاز می شود و آنها باید 100 کیلو "ترخون" را خریداری کنند و پس از پاک کردن آن را برای پخت چند ماه دیگر آماده کنند.
طی این سال ها مردم از ساعت دو نیمه شب روز رحلت حضرت محمد(ص) در صف های طولانی قرار می گیرند تا در ساعت چهار صبح پخش کردن آش نذری آغاز شود و این شروع در سال گذشته تا ساعت 10 صبح ادامه داشت.
37 دیگ دو تنی آماده پخت آش سبزی است
اما در حال حاضر داربست های محل پخت آش سبزی در پارک خلدبرین شیراز نصب شده و 37 دیگ دو تنی آماده است که نذورات مردم را در خود جای دهند.
سه هزار و 300 کیلو گرم برنج، دو هزار و 500 کیلو پیاز، دو هزار کیلو تره، یک هزار و 600 کیلو عدس، یک هزار و 600 کیلو نخود، دو هزار و 100 کیلو لوبیا، 100 کیلو ترخون و 100 عدد گوسفند تا این لحظه که چهار روز مانده تا زمان پخت آماده شده است.
گروه های مردمی از هم اکنون خود را به محل پخت آش سبزی 63 تنی می رسانند تا اگر کاری باشد آنها نیز در این فعالیت بزرگ شریک شوند.
بزرگترین نذر دنیا به مردم شیراز تعلق دارد
اما مسئول گروه فرهنگی امام هادی(ع) در پاسخ به سئوالات خبرنگار مهر، گفت: با یک تن این نذر را شروع کردیم و سپس به پنج تن، 10 تن و امروز به 63 تن رسیده است.
محمد اسدی یادآور شد: این نذر بازتاب گسترده ای در سطح ایران و جهان داشت تا جاییکه در سال گذشت گروهی از گردشگران کشورهای آسیایی خودشان را به مراسم رساندند و حتی تلویزیون کشورهای اروپایی این پخت بزرگ و مشارکت مردم شیراز را نشان دادند.
وی تصریح کرد: هزینه این کار حدود 100 میلیون تومان است که تمام این رقم از نذورات و کمک های مردم شیراز است و همین مشارکت ها باعث شده که این کار به صورت کاملا مردمی انجام شود.
مسئول گروه فرهنگی امام هادی(ع) تاکید کرد: سال قبل 12 هزار نفر در صف ایستادند اما برای 240 هزار نفر آش نذری پخش شد.
اسدی افزود: این آش نه تنها برای افرادی است که در صف می ایستند بلکه به مراکزی که ساکنین آنها توانایی حضور در این مکان را ندارند ارسال می شود.
توزیع آش نذری ساعت سه صبح آغاز می شود
وی با اشاره به اینکه در سال جاری توزیع آش را زودتر از سال های گذشته آغاز خواهند کرد، گفت: در سال گذشته ساعت توزیع آش، چهار صبح بود که به طور معمول تا ساعت حدود 9 تا 10 صبح ادامه داشت که البته برخی از مردم از ساعت 20 شب قبل در صف می ایستند.
مسئول گروه فرهنگی امام هادی(ع) افزود: در سال جاری توزیع آش از ساعت سه صبح آغاز خواهد شد.
مسئولین برای ثبت فرهنگی این کار اقدام کنند
اسدی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه این پخت به عنوان بزرگترین پخت جهان باید ثبت شود، گفت: سال گذشته گروهی از "گینس" برای ثبت این فعالیت به شیراز آمدند اما آنها برای این کار درخواست 12 میلیون تومان کردند که ما ترجیح دادیم این پول را در راه های خیر صرف کنیم نه اینکه برای ثبت این کار پرداخت کنیم.
وی تاکید کرد: مسئولین استان و کشور باید برای ثبت این فعالیت اقدام کنند زیرا این فعالیت بزرگ مردم شیراز در جهان نمونه است و اگر در استانهای دیگر این کار انجام شده بود به طور حتم تا کنون ثبت این فعالیت به اتمام رسیده بود.
مسئول گروه فرهنگی امام هادی(ع) تاکید کرد: این پخت نشان از مذهبی بودن و اعتقادات قوی مردم شیراز دارد که باید این مردم را به عنوان نمونه به جهانیان معرفی کرد.
آماده ثبت جهانی این کار هستیم
اما مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص بزرگترین پخت جهان در شیراز، گفت: پخت این مقدار آش سبزی کار بزرگ و پرمعنایی است که باید پیگیر ثبت جهانی این کار فرهنگی باشیم.
فریدون فعالی تاکید کرد: به طور حتم پرونده ای را برای این فعالیت تشکیل می دهم و گروهی نیز را برای پیگیری ثبت جهانی این حرکت مشغول خواهم کرد.
وی با اشاره به اینکه ثبت جهانی با ثبت گینس متفاوت است، یادآور شد: این کار می تواند به عنوان یک میراث معنوی به ثبت جهانی برسد.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس، گفت: آماده هرگونه همکاری در این فعالیت بزرگ معنوی هستیم و از تمامی توان خود برای به ثبت رساندن این کار استفاده خواهیم کرد.
.............
گزارش: هادی فتحی