در حال حاضر بیش از ۲۵۰ میلیون انسان در جهان مبتلا به دیابت هستند. بیماری‌های قلبی- عروقی، بیماری کلیوی، مشکلات چشمی، آسیب‌دیدگی اعصاب و عفونت‌های مکرر از عوارض دیابت است.
برای پیشگیری از ابتلا به دیابت باید از اضافه وزن و چاقی جلوگیری کرد، به طور منظم و روزانه فعالیت ورزشی داشت و مصرف مواد قندی و چربی‌ها را کاهش داد.
یک فرد دیابتی با رعایت تغذیه صحیح، آموزش، کنترل مرتب قند خون، فعالیت جسمانی، مصرف منظم داروها(قرص یا انسولین) می‌تواند زندگی سالم و با نشاطی داشته باشد.
باید توجه داشت که افراد دیابتی نیازهای تغذیه‌ای خاص خود را دارد و لازم است به کمک پزشک و مشاور تغذیه برنامه غذایی مناسب خود را تنظیم کنند.
کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، رعایت دو اصل تعادل و تنوع را در تغذیه روزانه افراد دیابتی ضروری دانست و افزود: مصرف متنوع تمام گروه‌های غذایی در برنامه غذایی و استفاده از راهنمای غذایی دیابتی‌ها به این بیماران کمک می‌کند تا این دو اصل به خوبی رعایت شود.
عنایت الله کلیج اظهار داشت: راهنمای غذایی دیابتی‌ها، شامل تقسیم‌بندی موادغذایی و مقدار موردنیاز آن‌ها است.
وی ادامه داد: انواع نان و مواد نشاسته‌ای یکی از موادغذایی درج شده در این راهنما است که یک واحد از این گروه مساوی با یک برش نان به اندازه کف دست ترجیحا نان سنگک، بربری، تافتون سبوسدار یا یک سوم لیوان برنج(۵-۴ قاشق غذاخوری) یا یک سوم لیوان ماکارونی پخته یا نصف لیوان لوبیا چیتی، عدس، نخود، لپه، یا یک عدد سیب زمینی کوچک یا نصف لیوان سبزی‌های نشاسته‌ای نظیر نخود سبز و ذرت است.
وی با بیان اینکه بیمار می‌تواند هر روز حداقل شش واحد از این گروه استفاده کند، تصریح کرد: این مطلب که دیابتی‌ها نباید مواد نشاسته‌ای مصرف کنند، اصلا صحیح نیست.
به گفته وی، مصرف روزانه حداقل سه واحد از انواع سبزی‌های غیرنشاسته‌ای که یک واحد از این گروه مساوی با یک لیوان سبزی خام نظیر سبزی خوردن، کاهو و غیره یا نصف لیوان سبزی پخته نظیر هویج یا لوبیا سبز پخته، قارچ پخته یا نصف لیوان آب گوجه فرنگی، آب هویج یا آب سایر سبزی‌ها است از موارد توصیه شده به بیماران دیابتی است.
کلیج همچنین مصرف متنوع حداقل دو واحد از انواع میوه‌ها که یک واحد از این گروه معادل با یک عدد میوه تازه کوچک نظیر سیب، پرتقال، لیموشیرین، موز یا دو عدد نارنگی کوچک یا نصف گریپ فروت بزرگ یا یک و یک چهارم لیوان هندوانه یا یک لیوان طالبی یا یک و یک چهارم لیوان توت فرنگی یا ۱۷ حبه کوچک انگور یا ۱۲عدد گیلاس، چهار عدد زردآلو یا یک لیوان تمشک یا نصف انار بزرگ یا دو عدد انجیر متوسط یا سه عدد خرما یا یک چهارم لیوان میوه خشک نظیر انواع برگه، کشمش یا یک دوم لیوان آب میوه تازه و طبیعی را از دیگر موارد مذکور برشمرد.
وی افزود: باید مصرف روزانه حداقل دو واحد از شیر و فرآورده‌های آن که یک واحد از این گروه مساوی با یک لیوان شیر یا ماست کم‌چرب یا دو لیوان دوغ کم‌چرب است، در رژیم غذایی فرد دیابتی گنجانده شود.
کلیج تصریح کرد: مصرف روزانه حداقل دو واحد از انواع گوشت و جانشین‌های آن که یک واحد از این گروه معادل با ۳۰ گرم گوشت پخته شامل گوشت قرمز کم‌چربی، مرغ و ماهی، یا ۳۰ گرم پنیر معادل یک قوطی کبریت یا دو عدد سفیده تخم‌مرغ است، توصیه می‌شود.
به گفته وی، انواع چربی‌ها که یک واحد چربی مساوی است با ۱ قاشق مرباخوری روغن، کره، سس مایونز، مارگارین یا ۶ عدد بادام یا ۱۰ عدد بادام زمینی یا ۱۰ عدد زیتون سبز یا ۲ عدد گردو یا ۱ قاشق غذاخوری دانه کنجد و انواع شیرینی‌ها که یک واحد شیرینی مساوی است با یک قاشق مرباخوری شکر، مربا، عسل یا ۳ عدد بیسکویت کوچک یا دو عدد بیسکوئیت سبوسدار از دیگر موارد توصیه شده در راهنمای تغذیه یک بیمار دیابتی است.
کلیج ادامه داد: مصرف مواد قندی و قندهای ساده مثل قند و شکر ، قند خون فرد را به سرعت بالا می برد.
وی با بیان اینکه، غذا خوردن منظم در تنظیم میزان قند خون اثر زیادی دارد به خصوص اگر بیمار قرص یا انسولین مصرف می‌کند افزود: مصرف روزانه سه وعده اصلی و سه میان وعده و وعده‌های مکرر غذا با حجم کم برای بیماران دیابتی مناسب است.
کلیج ادامه داد: به این دسته از بیماران توصیه می‌شود از مواد غذایی فیبردار مثل سبزی و میوه بیشتر استفاده کنند و چون خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی در این بیماران زیاد است، مصرف نمک را به حداقل برسانید، از غذاهای کنسرو شده، کمتر استفاده کنید و هر روز مایعات بدون شیرینی مانند آب به اندازه کافی بنوشید.
کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد با اشاره به اینکه بیماران دیابتی باید مصرف چربی را به حداقل برسانند افزود: برای این بیماران مغزهای گردو، بادام در گروه چربی‌ها قرار دارند لذا به شرط پرهیز از زیاده‌روی در مصرف، باید این مواد مغذی را جایگزین چربی‌های ناسالم کرد.
ایسنا