سعید لیلاز مدرس دانشگاه و تحلیل‌گر اقتصادی در خصوص تصمیم بانک مرکزی برای کنترل نرخ دلار در محدوده 3 هزار تومان و جلوگیری از نوسان کاهشی آن ، گفت: نسبت قیمت ارز به پول ملی مثل هر کالای دیگر باید توسط نظام عرضه و تقاضا تعیین شود، در حقیقت نظام بازار تعیین کننده قیمت است ولی این مکانیزم به دو علت در ایران کاربرد ندارد و نرخ ارز از سوی دولت تعیین می‌شود.
وی دلیل اول برای تعیین نرخ ارز توسط دولت را فقدان بازار دانست و تصریح کرد: وقتی بخش عمده یا دو سوم عرضه و تقاضای ارز را دولت تشکیل می‌دهد، طبیعتا اصلا بازاری تشکیل نشده تا قیمت ارز در بازار معین شود.
این مدرس دانشگاه دلیل دوم را تعیین قیمت ارز توسط دولت عنوان کرد و گفت: دولت‌ها در آزادترین کشورهای دنیا و کشورهایی که اقتصاد آزاد دارند مثل ایالات متحده آمریکا، چین، ژاپن و منطقه پولی یورو یکی از اصلی‌ترین وظایفشان را دستکاری قیمت پول ملی در برابر ارزهای معتبر کشورهای دیگر می‌دانند.
لیلاز اضافه کرد: در 40 - 30 سال گذشته یک جنگ پولی که به هیچ وجه اثراتش کمتر از جنگ نظامی نیست، بر سر تعیین ارزش پولی ملی بین قدرت‌های بزرگ در جریان است.
وی اظهار داشت: از آنجائیکه قیمت ارز تعیین‌کننده میزان واردات و صادرات، نرخ رشد اقتصادی، نرخ اشتغال و تورم است و این موارد جزء شاخص‌های مهم اقتصادی به شمار می‌روند که در همه دنیا و حتی در ایران از تعیین قیمت ارز به دست می‌آیند، باید دولت تعیین کننده نرخ ارز باشد یا حداقل در بازار آن مداخله کند.
این تحلیل‌گر اقتصادی در مورد اظهارات سیف رئیس کل بانک مرکزی و تلاش بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در محدوده 3 هزار تومان گفت: سوء تفاهمات بزرگی در این زمینه رخ داده است، بخشی از این سوء تفاهمات ناشی از فقدان شناخت کافی و بخشی هم منفعت برخی گروه‌ها برای ایجاد غبار در صحنه اداره اقتصاد ایران است.
وی اضافه کرد: در بیشتر متونی که مطالعه کردم اقدام بانک مرکزی در تثبیت قیمت دلار به عنوان حرکتی در جهت منافع سرمایه‌داران و حرکتی ضد مردمی تلقی شده در حالیکه به نظرم برنامه‌ای که بانک مرکزی اعلام کرده دقیقا 180 درجه مخالف این برداشت‌ها است.
این مدرس دانشگاه گفت: اقدام بانک مرکزی برای تثبیت قیمت دلار دقیقا در جهت حفاظت از محرومترین اقشار جامعه ایران است نه حفظ منافع سرمایه‌داران.
لیلاز به جنگ تجاری بین چین و آمریکا برای پایین نگاه داشتن قیمت پول ملی‌شان اشاره کرد و افزود: آیا این پایین نگاه داشتن ارزش پول ملی هم خدمت به کلان سرمایه‌داران چین است؟
وی افزود: ژاپن و آمریکا با هم اختلاف نظر دارند و در نبرد اقتصادی با هم هستند، همچنین آمریکا روز به روز در تلاش برای پایین آوردن قیمت دلار است.
این تحلیل‌گر اقتصادی به دلایل تثبیت قیمت دلار توسط بانک مرکزی و اجازه ندادن برای اینکه قیمت آن بیش از اندازه پایین بیاید اشاره کرد و اظهار داشت: اول اینکه این اتفاق به افزایش و حفظ صدرات کشور کمک می‌کند. صادرات کشور الان به حدود 35-30 میلیارد دلار رسیده و انتظار می‌رود اگر محدودیت‌های غیراقتصادی رفع شود این میزان به 50 میلیارد دلار در سال 93 برسد.
لیلاز گفت: دوم اینکه وقتی قیمت ارز کاهش یابد و فرض کنیم به 2 هزار تومان برسد تقاضا برای آن افزایش مییابد و مردم مجددا تلاش می‌کنند تا ریال‌هایشان را به دلار تبدیل کنند، همچنین از تبعات کاهش قیمت ارز افزایش واردات است. بنابراین با افزایش تقاضا برای ارز باز هم قیمت آن صعودی می‌شود.
وی وظیفه بانک مرکزی را ایجاد ثبات و پیش‌بینی‌پذیر بودن قیمت ارز دانست و اظهار داشت: بانک مرکزی دامنه نوسان ارز را کم کرده و این تصمیم کاملا به نفع مردم و تولید کننده است.
این مدرس دانشگاه اتفاقات دو سال اخیر را سومین دلیل برای پایین آمدن قیمت ارز دانست و گفت: برآوردها نشان می‌دهد که مردم از هر قشری، حتی زنان خانه‌دار با فروش اسباب و وسایل منزل بین 19 تا 20 میلیارد دلار بر اثر نوسانات ارزی، ارز خریدند و به خانه‌هایشان بردند و به محض پایین آمدن قیمت ارز اقدام به فروش کردند و نتیجه این خرید و فروش‌ها هم چیزی جز سود دلالان نبود، بنابراین با کاهش قیمت ارز هجوم مردم برای خرید ارز و تکرار اتفاقات گذشته امری اجتناب‌ناپذیر است.
این تحلیل‌گر اقتصادی گفت: در ایران بازرگانان و بویژه آن‌هایی که با خارج در ارتباط و در حال کار کردن هستند جفای بسیاری در حق ایران کرده‌اند.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت: از کاهش موقت قیمت دلار تاکنون هیچ کالایی ارزان نشده و نمی‌شود. ایجاد ثبات در قیمت دلار و عدم کاهش آن سبب رونق تولید می‌شود و افزایش تولید مؤثرترین و تنها عامل ارزان شدن قیمت کالاست.
لیلاز بیان داشت: تعجب آور است که چرا ما ایرانی‌ها زندگی و سابقه 4 هزار ساله‌امان را رها کرده‌ایم و به پول نفت چسبیده‌ایم و دائم در صدد پایین آمدن قیمت دلار برای افزایش واردات هستیم.
وی گفت: از نظر من جنگ‌هایی که بین تمام قدرت‌های اقتصادی جهان برای کاهش ارزش پول ملی‌شان در برابر کشورهای رقیب وجود دارد به خاطر تلاش برای رونق بخشیدن به تولید داخل است.
این تحلیل‌گر اقتصادی تصریح کرد: در اثر بی‌توجهی و رونق نبخشیدن به تولید، واردات افزایش و اشتغال کاهش مییابد بطوریکه منابع گرانبهای کشور صرف واردات کالاهایی مثل سیرترشی، رب انار و سنگ قبر می‌شود، همچنین الگوی مصرف ملی فاسد و وابسته به خارج می‌شود.
لیلاز بیان داشت: در کشوری که نرخ تورم سالانه داخلی بین 15 تا 20 درصد است تثبیت قیمت دلار جز فرمان دادن به نابودی تولید ملی، ذخایر ارزی، افزایش واردات و همینطور ایجاد طبقه نوکیسگان وابسته به رانت قدرت حکومتی نخواهد بود و نتیجه‌ای نخواهد داشت
وی گفت: اگر به موازات افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در داخل قیمت ارز اصلاح نشود هرگز نظام تولید ایران سامان نخواهد یافت بنابراین یا باید تورم متوقف شود و یا هر سال قیمت دلار به اندازه نرخ تورم اضافه شود.
فارس