ایران و عراق، در سالهای پس از سقوط صدام حسین در 2003 میلادی، در زمینه های مختلف فنی و مهندسی، خدمات، بازرگانی و گردشگری مذهبی، روابط عمیق و گسترده ای را سازماندهی کرده اند.
با حضور گسترده تر بخش خصوصی ایران در روابط اقتصادی و بازرگانی دو کشور، حجم مبادلات هر روز افزایش می یابد و پیش بینی ها حکایت از آن دارد که تا پایان سال، این حجم مبادلات به 11 و نیم میلیارد دلار برسد.
در حال حاضر شرکت های ایرانی در حوزه هایی چون انرژی، شامل برق، آب و به تازگی گاز و نیز خودروسازی ، راه سازی و ساخت مسکن ، گام های بزرگی را در عراق برداشته اند.
ایران ، علاوه بر صادرات برق و فراورده های نفتی ، اخیرا یک قرارداد در بخش گاز هم با عراق امضا کرده است که همکاری دو کشور را در حوزه انرژی گسترش خواهد داد.
یک خط لوله گاز ازنفت خانه به بغداد و یک خط لوله نیز از خرمشهر به بصره کشیده خواهد شد تا گاز ایران را به عراق منتقل کند. ارزش این پروژه حداقل 20 میلیارد دلار است.
و تازه این علاوه بر حرکت بزرگی است که درحوزه گردشگری رخ داده و دو کشور بیشترین رفت و آمدها را اعم از دولتی و مردمی دارند.
جدای از رفت و آمدهای دیپلماتیک، سالانه بالغ بر حدود 3 میلیون گردشگر ایرانی و عراقی به دو سوی مرز رفت و آمد می کنند که سهم ایران حدود یک میلیون و 300 هزار گردشگر عراقی است و پیش بینی می شود این رقم به یک میلیون و 700 هزار نفر برسد.
محصولات صنعتی ایران را هم به وفور می توان در شهرهای مختلف عراق و در خانه ها عراقی ها دید. از ساختمان هایی که مصالح آن عمدتا ایرانی است تا سمند و پرایدی که سهم بزرگی از خیابان های بغداد و سایر شهرهای عراق را به خود اختصاص داده اند؛ تا لوازم خانگی و برقی، مانند کولر و بخاری ساخت ایران .
از حسن دانایی فر درباره عمق استقبال عراقی ها از خدمات محصولات ایرانی سوال کردیم؛ او تعبیر جالبی از این روابط ارائه کرد و گفت: امروز عراقی ها به لبنیات ایرانی در سفره خود عادت کرده اند و ذائقه شان به طعم و غذای ایرانی نزدیکتر شده است.
سفیر ایران می گوید: نکته مثبت اینجاست که مصرف کننده عراقی محصول ایرانی را پسندیده و به آن اعتماد کرده است.
البته نمی توان نادیده گرفت اینکه، رقبا همچنان سمپاشی می کنند و مثلا اینطور عنوان می کنند که پراید از سمند بهتر است ، چرا که اصلش کره ای است و ... !
گاهی اوقات بحث استاندارد کالاهای ایرانی را مطرح می کنند و بعضی وقت ها نیز بحث مواد غذایی تاریخ مصرف گذشته مطرح می شود، اما با همه اینها، عراقی ها ، محصولات غذایی ایران را از سفره هایشان خالی نمی کنند و حاضرند برای خرید خودرو ایرانی از هر دو نوعش که قرار است خط مونتاژ آن در جنوب بغداد تا یکی دو ماه آینده راه اندازی شود، در نوبت خرید بمانند و حتی حواله های خرید خودروهای ایرانی را پیش از تحویل معامله کنند.
با همه موج بزرگی که در روابط اقتصادی ایران وعراق به راه افتاده ، اما سفیر ایران در بغداد می گوید: متاسفانه اقتصاد ما درونگراست، حال آنکه بخش خصوصی باید تکان جدی تری به خود بدهد و از لاک سنتی خود که بیماری مانده از دوران قاجار است، خارج شود.
این بیماری اقتصادی چیست که سفیر ایران از آن صحبت می کند؟ دانایی فر اعتقاد دارد ، سرمایه گذار و تاجر ایرانی هنوز مانند قدیم ها منتظر است تا مشتری از آن طرف عالم بیاید در کارخانه محصولش را ببرد. اما زمان آن گذشته است؛ چینی ها دوره می افتند دور دنیا تا مشتری پیدا کنند.
بخش خصوصی ایرانی ، سال جاری در بخش فنی و مهندسی بالغ بر 3 میلیارد و 600 میلیون دلار قرارداد با طرف های عراقی داشته است. در نهایت ارقام بدست آمده در بحث مبادلات دو کشور، در حالی بوده که کشورمان تحریم های ناجوانمردانه ای را تحمل کرده است؛ تحریم هایی که اگر نبود، دست های بخش خصوصی ایران خیلی از این میزان بازتر بود.
حسن دانایی فر سفیر ایران در بغداد، روز سه شنبه این هفته با دهها تن از مدیران شرکت های بخش خصوصی ایرانی در عراق ملاقات کرد و پای صحبت های آنان نشست که هم ازهمراهی های سفارت ابراز رضایت و تشکر کردند و هم از برخی موانع و دست اندازهای کار در عراق گلایه!
گویا این سومین جلسه فعالان و دست اندرکاران بخش خصوصی ایران در عراق با سفیر ایران بود. آنها در این روز گزارش عملکرد از روند پروژه هایشان دادند و مسایل خود را مطرح کردند و دانایی فر ضمن قول ایستادن تمام قد سفارت برای حمایت از فعالان اقتصادی ایرانی در عراق، توصیه هایی هم کرد.
وی ، درپاسخ به گلایه هایی که برای فعالان بخش خصوصی ایران در بغداد آزار دهنده به نظر می آید ، گفت: اول اینکه باید توجه داشته باشیم، حرکت ما در مقایسه با گذشته قابل قیاس نیست و با همه مشکلاتی که مطرح شد، حرکت روبه جلویی داشته ایم.
دانایی فر، کار در عراق را یک انتخاب، دانست که هرکس وارد می شود، با علم به شرایط مختلف حاکم بر فضای این کشور ، اعم از مشکلات اداری، کمبودها، قوانین دست و پاگیر و حتی مشکلات امنیتی ، کارش را شروع می کند و در عین حال به استمرار و ایستادگی نیاز دارد.
سفیر ایران در بغداد، آمارهای ارائه شده در خصوص پروژه ها و ارزش دلاری آن را امیدوارکننده خواند و در عین حال گفت برخی پروژه ها اگرچه رقم بالایی ندارند، اما ارزش این پروژه ها در این است که عراقی ها، به شناخت کافی از کیفیت و ارزش کار شرکت های ایرانی می رسند و این برای آینده همکاری های ما با عراقی ها بسیار مهم است.
وی در عین حال، با اشاره به مرزهای طولانی، اشتراکات متنوع و مختلف تاریخی، دینی ، مذهبی و فرهنگی که دو کشور دارند، گفت: صادقانه بگویم، حجم مناسبات فعلی دو کشور هیچ تناسبی با شان ایران و روابط استراتژیک دو کشور ندارد.
دانایی فر ، روابط دو ملت ایران و عراق را بسیار مهم خواند و از فعالان بخش خصوصی ایران خواست آستانه تحمل خود را بالا ببرند و اگرچه تاکنون کارهای زیادی صورت گرفته، اما لازم است برنامه های خود را جهادگونه به پیش ببرند.
سفیر ، تازه ترین برآوردها در خصوص نیازهای فنی و مهندسی عراق را 500 میلیارد دلار اعلام کرد و گفت : عراق پروژه های عمرانی بسیار زیادی خواهد داشت و مهم آن است که کشوری ثروتمند است.
دانایی فر با تاکید بر اینکه هدف ما انحصار بازار عراق نیست،گفت: اعتقاد داریم شرکت های ما نیز در کنار سایر رقبا باید جایگاه خود را در بازار عراق بیابند.
وی در پایان با بیان اینکه ˈوظیفه سفارت است که تمام قد در کنار فعالان اقتصادی قرار داشته باشدˈ، به مسوولان و مدیران شرکت ها و پروژه های ایرانی در عراق توصیه کرد که در طول فعالیت های اقتصادی در عراق، از مشورت با سفارت غافل نشوند.
ایرنا