در حالی که هنوز در چرایی بازگشت کار‌شناسان ایرانی از مذاکرات ژنو
اطلاعات چندان دقیقی منتشر نشده است، برخی تحلیلگران این امر را واکنش
ایران به اضافه شدن افراد و نهادهای جدید به لیست سیاه تحریم ایالات متحده
تلقی کرده‌اند.
این در حالی است که این امر منجر به آن شد که در دور
روز گذشته، افکار عمومی دچار پرسش جدی شود و آن اینکه آیا بر خلاف روح
توافق ژنو، دوباره تحریم‌ها افزایش می‌یابد؟
این پرسش از آن روی
مطرح شده که دو دیدگاه متفاوت درباره تأثیر چاق شدن لیست سیاه تحریم
آمریکا با هفده نهاد و فرد جدید مطرح است؛ یک دیدگاه که بر این باور است
این امر بر خلاف توافق ژنو و به معنای تحریم جدید علیه ایران نیست و
دیدگاه دیگر آنکه این امر شاید به معنی نقض صریح توافق ژنو نباشد، ولی بر
خلاف روح این توافق‌نامه است.
اما صرف‌نظر از اقدام ایالات متحده و
معنای آن، اکنون گویا اتحادیه اروپا راهی متفاوت می‌پیماید و نشانه‌های
مثبتی از تمایل سران این اتحادیه برای کاهش تحریم‌های ایران در قالب
توافق‌نامه موقت ژنو به چشم می‌خورد.
روز گذشته، «کارل بیلت» وزیر
امور خارجه سوئد، در گفت‌وگو با رویترز گفت: هیچ دلیل وجود ندارد که
اتحادیه اروپا نتواند در ماه ژانویه، اقدام به کاهش تحریم‌های ایران در
قالب موافقت‌نامه موقت ژنو کند.
وی در رابطه با اقدام جدید ایالات
متحده در تحریم نهاد‌ها و افراد جدید، ضمن کم اهمیت جلوه دادن جدیت این
اقدام گفته است: البته این کار ایالات متحده کمک خاصی نمی‌کند.
وی
که در حاشیه کنفرانس سیاست جهانی با حضور رهبران سیاسی و اقتصادی در موناکو
سخن می‌گفت، افزوده است: گمان نمی‌کنم در وین مشکل خاصی بوده باشد. در
واقع مشکلات برطرف شده است. امیدوارم در ماه ژانویه شاهد کاهش تحریم‌های
ایران باشیم. من هیچ دلیلی برای مخالفت با این کار نمی‌بینم.
اشاره
مستقیم بیلت به طرح پیشنهادی است که کا‌ترین اشتون، مسئول سیاست خارجی
اتحادیه اروپا برای کاهش تحریم‌های ایران پس از موافقت‌نامه ژنو، آن را در
اتحادیه و سران آن مطرح کرده است؛ تقریبا یک هفته پس از امضای توافق‌نامه؛
طرحی که بنا بر تقویم، قرار است در ماه جاری و نهایتا تا هفته آینده برای
آن تصمیم‌گیری شود.
پیش از این، لوران فابیوس، وزیر امور خارجه
فرانسه در خصوص این طرح گفته بود: در حال آماده کردن طرحی برای کاهش تحریم
ایران هستیم، ولی این طرح هدف‌دار محدود و قابل بازگشت است. وی در پاسخ به
اینکه چه زمانی برداشتن تحریم‌ها اتفاق خواهد افتاد، گفته بود: ماه دسامبر.
اما
مایکل‌مان، سخنگوی اشتون در رابطه با زمان کاهش تحریم گفته بود: از آنجا
که این امر نیازمند هماهنگی بین دو طرف برای چانه‌زنی است، زمان دقیق آن
مشخص نیست.شاید در ماه دسامبر باشد یا در ژانویه و بسته به این است که
روند حقوقی آن تا چه زمانی به طول بینجامد.
این گفته‌ها و به ویژه
سخنان روز گذشته وزیر امور خارجه سوئد، همگی به این معناست که اکنون
اتحادیه اروپا سیگنال‌های مثبتی را به سمت ایران می‌فرستد؛ سیگنال‌هایی که
شاید با توجه به اقدام ایالات متحده در افزودن لیست تحریم‌ها ـ که بسیاری
از تحلیلگران آن را برای جلب حمایت سناتورهای تندرو سنا می‌دانند ـ
می‌تواند از این پس قوی‌تر نیز باشد و تا حد زیادی جو به وجود آمده در دو
روز گذشته، پیرامون توافق ژنو را تعدیل کند.
گویا اکنون اتحادیه
اروپا می‌تواند با کاهش تحریم ایران به عنوان وزنه‌ای موازنه دهنده در حفظ
تعادل در اجرای مفاد موافقت‌نامه موقت ژنو داخل شود و علایمی که تا کنون از
سوی سران این اتحادیه دیده شده، حاکی از همین امر است.
تابناک