با استفاده از نتایج این پژوهش میتوان یک محصول جدید نانوبیوتکنولوژی به بازار عرضه کرد و در مزارع پرورش دام و طیور مورد استفاده قرار داد.
به نوشته سایت نانو، «روی» یکی از عناصر ضروری در رشد و فرآیندهای فیزیولوژیکی متفاوت بدن موجودات زنده است که در آنزیمهای کبدی و متالوآنزیمها یافت میشود. کاهش سطح «روی» در پلاسما، سبب ایجاد اختلال در وظایف فیزیولوژیکی سیستم بدن میشود.
این عنصر همچنین برای فعالیت بیش از 250 تا 300 آنزیم کبدی مورد نیاز است و در بسیاری از عملکردهای سوخت و ساز بدن حیوانات شرکت میکند. همچنین «روی» بعنوان جزئی ضروری از سیستم دفاعی بدن (آنتی اکسیدانها) عمل میکند.
پس از ممنوعیت استفاده از آنتیبیوتیکها بعنوان محرک رشد در تغذیه طیور، محققان در تلاش برای یافتن جایگزینهای غذایی مناسب با ویژگیهای مثبت و بدون اثر جانبی منفی بودهاند. متخصصان تغذیه گزینههایی با منشاء طبیعی نظیر گیاهان دارویی، پروبیوتیکهای زیستی، اسیدهای آلی و غیره را پیشنهاد کردهاند.
در سالهای اخیر نیز، محققان با بهرهگیری از علم نانوفناوری به استفاده از محصولات آن همانند نانوذرات نقره، سلنیوم و اکسید روی بعنوان مواد افزودنی در تغذیه جوجههای گوشتی برای رسیدن به تولید بهتر و اقتصادیتر روی آوردهاند.
با این حال مطالعات موجود در زمینه اثر نانوذرات اکسیدروی بر عملکرد اقتصادی و سایر پارامترهایی که در پرورش بهینه و مطلوب طیور دارای اهمیت هستند، محدود است. از این رو محقق، به بررسی اثر سطوح مختلف نانوذرات اکسیدروی بر صفات اقتصادی، عکسالعمل سیستم ایمنی و اندامهای مربوطه، آنزیمهای گوارشی و ریخت شناسی روده کوچک جوجههای گوشتی پرداخته و امکان استفاده از این نانوذرات بعنوان یک افزودنی مغذی و منبعی جدید برای تأمین احتیاجات جوجههای گوشتی به عنصر «روی» را مورد مطالعه قرار داده است.
دکتر فرهاد احمدی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و محقق این طرح، با اشاره به اینکه این تحقیق بین جوجههای گوشتی در دو دوره سنی 1 تا 21 و 22 تا 42 روزگی پرورش انجام شده است، در مورد نحوه انجام آنالیزها گفت: در سن 21 و42 روزگی از جوجههای گوشتی دو نمونه خون (سیتراته و لخته) از ورید زیر بال تهیه شد که برای انجام آزمایشهای مختلف مورد استفاده قرار گرفت.
وی افزود: همچنین در سن 42 روزگی غیر از تهیه نمونه خون و آزمایش مربوطه، نمونههایی از قسمتهای متفاوت روده (بر اساس درصدهای متفاوت از کل طول روده کوچک) جدا و پس از طی فرایندی دقیق آنزیمهای دستگاه گوارش همانند آمیلاز و لیپاز، با کمک دستگاههای تخصصی موجود در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر اندازهگیری شد.
احمدی یادآور شد: جامعه آماری در این تحقیق، شامل 400 جوجه گوشتی نر یک روزه هیبرید تجاری (308-Ross) بود که در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار (سطوح مختلف نانوذرات اکسیدروی مصرفی) و چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند.
به گفته احمدی از نتایج این تحقیق میتوان به موارد «بهبود و افزایش عملکرد صفات اقتصادی»، «بهبود سیستم ایمنی و افزایش معنیدار تیتر آنتی بادیهای سرم خون»، «افزایش نسبی و معنیدار آنزیمهای دستگاه گوارش نسبت به گروه شاهد»، «افزایش شاخصهای وزن نسبی اندامهای سیستم ایمنی مثل بورس فابریسیون، طحال و تیموس نسبت به گروه شاهد» و «افزایش نسبی طول ویلیهای (villi) روده کوچک به عمق کریپتها (Crypt) که بنا به نتایج تحقیقات میتوان از این خاصیت در بهبود زخمهای ایجاد شده در پوست در زمان کمتر بهره گرفت» اشاره کرد.
محقق طرح تصریح کرد: مهمترین دستاورد این پژوهش معرفی نانوذرات اکسیدروی به عنوان منبعی جدید و قابل مصرف در جیرههای غذایی برای تأمین احتیاجات جوجههای گوشتی به عنصر «روی» است.
بخشی از نتایج این تحقیق که برگرفته از رساله دکتری دکتر فرهاد احمدی و با همکاری دکتر یحیی ابراهیم نژاد، دکتر ناصر ماهری سیس و دکتر جمشید قلعه کندی از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر صورت گرفته، در International Journal of Biosciences به چاپ رسیده است.
ایسنا