اکبرمشتی که نخستین بستنی‌فروشی ایرانی را در سال
1314 تاسیس کرد، هیچ‌گاه گمان نمی‌کرد روزی جهانی شود. شاید سفری که اکبرمشتی با
فخرالدوله - مادر علی امینی- به فرانسه رفت تا برایشان در فرنگ بستنی سنتی خودش را
سرو کند، می‌توانست آغازی برای جهانی شدن بستنی ایرانی به عنوان یکی از خوراکی‌های
ایرانی باشد اما این اتفاق هنوز هم نیفتاده و غذاهای ایرانی هنوز هم جهانی نشده‌اند.
اما امروز بعد از گذشت بیش از 78 سال از تاسیس این بستنی‌فروشی در تهران، بالاخره این
بستنی راهی اروپا شد تا شرکت بستنی‌سازی فلوریدای آلمان این محصول را در کنار محصولات
محلی خود تولید و در شهرهای مختلف آلمان عرضه کند. این شرکت همچنین قرار است بستنی
زعفرانی ایرانی را در کنار بستنی‌های میوه‌ای ایرانی با طعم‌های مختلف از جمله انار،
پرتقال و کیوی عرضه کند. توزیع آزمایشی این
نوع بستنی حدود 40 روز پیش در یکی از مغازه‌های ایستگاه راه‌آهن منطقه اشپاندائو انجام
شد که بستنی‌های زعفرانی و میوه‌ای با طعم انار و کیوی با استقبال مردم آلمان مواجه
شد. این اولین بار نیست که ژرمن‌ها از خوراکی‌های ایرانی استقبال کردند، پیش از این
هم دوغ ایرانی و کباب ایرانی مورد استقبال آنها قرار گرفته بود. سال‌هاست که ژرمن‌ها
دوغ ایرانی را با برند «آبعلی» مصرف می‌کنند و کباب ایرانی نیز در بسیاری از رستوران‌های
غیرایرانی آنها سرو می‌شود. درباره تولید و توزیع بستنی ایرانی اکبرمشتی در آلمان،
روزنامه برلینر سایتونگ همچنین نوشت: در مراسم تولید آزمایشی بستنی‌های زعفرانی و میوه‌ای
ایرانی علاوه بر مسوولان شرکت بستنی‌سازی فلوریدا، نماینده‌ای از بخش اقتصادی سفارت
ایران در آلمان و همچنین افرادی همچون «هلموت کله یانک» شهردار اشپاندائو و اعضای شورای
شهر این منطقه نیز حضور داشته‌اند. اولاف هون، رئیس شرکت بستنی‌سازی فلوریدا دلیل
تصمیم‌گیری‌اش برای تولید بستنی سنتی زعفرانی ایرانی را پیشنهادهایی دانست که به او
اعلام شده بود. اما نگرانی آلمانی‌ها برای تولید بستنی اکبرمشتی قیمت بالای زعفران
عنوان شده که ممکن است فروش این محصول را با چالش مواجه کند. اما با وجود این، این
خوراکی ایرانی بازار خوبی در میان مردم اروپایی پیدا کرده است.
گفت و گو با تنها بازمانده اکبر مشتی
پیدا کردن تنها بازمانده بستنی اکبرمشتی در حالی که
بستنی‌سازهای زیادی با این ادعا روزانه فروش زیادی دارند کار مشکلی است. اما خیابان
ری را که رو به شمال حرکت کنید 500 متر بالاتر از میدان قیام زیر پل سمت چپ خیابان
بستنی‌فروشی وجود دارد که تابلو اکبرمشتی را یدک نمی‌کشد، اما به زعم رئیس اتحادیه
بستنی‌فروشان تهران مرحوم اکبرمشتی در همین مغازه بستنی معروف خود را درست می‌کرده
است. با حاج حسین کارگر 85ساله اکبرمشتی و حاج عبدالله (سرکارگر اکبرمشتی) گفت‌وگوی
کوتاهی کرده‌ایم.
اینجا مغازه اصلی اکبرمشتی است؟
بله، بستنی اصل اکبرمشتی اینجاست. بستنی‌فروشی هر
دو طرف مال اکبرمشتی بود.
پس مغازه‌های اکبرمشتی که در میدان سپاه یا میدان تجریش
است چه؟ آنها مگر اکبرمشتی نیستند؟
آنها همکار هستند.
اینجا چند سال است که بستنی‌فروشی است؟
120 سال.
چرا اسم بستنی‌فروشی را اکبرمشتی نزده‌اید؟
حاجی وصیت کرده است که اسم اکبرمشتی نزنیم.
می‌دانید که بستنی اکبرمشتی با همین فرمول در آلمان تهیه
می‌شود؟
بله، خیلی جاها بستنی اکبرمشتی را می‌زنند. بستنی
اکبر را خارج برده‌اند، برای کویت، دوبی و کشورهای اطراف هم می‌برند.
چطور می‌برند؟
داخل کلمن می‌گذارند و می‌برند.
قبلاً که دستگاه بستنی و یخچال نبود چطور بستنی درست می‌کردند؟
از قالب بشکه استفاده می‌کردند. قالب‌های آهنی و بشکه‌های
چوبی بود. دور قالب یخ می‌ریختند و قالب را در داخل بشکه می‌گذاشتند و پای آن یخ و
نمک می‌ریختند. حتی چند بار هم بشکه بستنی را با هواپیما خارج بردند.
چرا بستنی اکبرمشتی معروف است؟
چون اولین کسی بود که بستنی را به ایران آورد، حتی
مظفرالدین‌شاه هم اینجا بستنی خورده است. چون حاج‌عبدالله جاهل محل بود طیب‌خان هم
اینجا بستنی خورده است. حاج‌عبدالله می‌گفت من جاهل کارگرها هستم.
تجارت فردا