این روزها در دنیای خوش آب و رنگ و خوشمزه میوه ها، گوجه سبز، چغاله بادام و توت فرنگی دهان همه را آب می اندازد. این نوبرانه های بهاری گرچه با قیمتی بسیار گزاف در اردیبهشت هر سال عرضه می شود، اما بیشتر افراد را در هر سن و سالی برای چشیدن طعم و مزه خود تهییج می کند. این نوبرانه ها، میوه های بسیار مفیدی است؛ میوه هایی که با سرشار بودن از فیبر، ویتامین و املاح؛ همچنین غنی بودن از آنتی اکسیدان ها بهترین فرصت را برای مقابله با عوامل التهابی، بیماری زا و تقویت سیستم ایمنی بدن فراهم می کند.
چغاله بادام
چغاله بادام یکی از پرطرفدارترین میوه های فصل بهار هست که برای یک مدت کوتاهی هم به بازار میاید. در این حالت میوه بادام کاملا رشد نکرده و کال است که با عنوان چغاله بادام مصرف می‌شود. در قدیم معتقد بودند این میوه نارس باعث تقویت لثه و ریشه دندان‌ها می‌شود و برای خشکی دهان مفید است.
چغاله‌هایی که مقداری تلخی دارند حاوی مقدار بسیار کمی اسیدسیانیدریک و ترکیبی از سم خطرناک سیانور هستند که مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به مسمومیت در مصرف‌کننده شود.
به طور کلی مواد مغذی میوه کال و نارس بادام کمتر از میوه‌های رسیده است و از نظر کلسیم، آهن و به طور کلی املاح معدنی در سطح پایین‌تری قرار دارد. رسیده این میوه افراد را در برابر بیماری‌هایی چون پوکی استخوان ، افزایش کلسترول ، کم‌خونی و چسبندگی روده‌ها محافظت می‌کند، اما تا وقتی کال است از این ویژگی‌ها برخوردار نیست.
البته این میوه در صورت عدم افراط و رعایت برخی نکات بهداشتی فایده مهمی چون جلوگیری از گرفتگی عضلات دارد. در واقع میوه سبزرنگی نظیر چغاله بادام که کال و نارس است سرشار از کلروفیل است. کلروفیل داخل بدن در مسیر کانال گوارشی به تولید منیزیم کمک شایانی می‌کند و از آنجا که منیزیم برای کاهش گرفتگی عضلات نقش بسزایی دارد، خوردن متعادل آن می‌تواند تا حدی در بهبود گرفتگی عضلات مفید واقع شود.
از سوی دیگر این نوبرانه ترکیبات اسیدی دارد که وجود آنها در معده مانع آسیب رسیدن به بافت معده و بروز سرطان عده می‌شود؛ البته باید گفت این نوبرانه از نظر ویتامین C کامل نیست و کم کالری بودن آن نیز موجب لاغری نمی‌شود.
این میوه اغلب هضم سنگینی دارد و از آنجا که با هدف کسب سود بیشتر توسط باغداران با وسوسه دلالان و واسطه‌ها زودهنگام عرضه می‌شود بیش از حد کال و نارس بوده و طبیعت آن بسیار سرد است به گونه‌ای که فرد با مصرف بیش از اندازه آن به اصطلاح سردی می‌کند و گاهی دچار عوارضی از قبیل دل‌درد، تهوع، اسهال و سردرد می‌شود.
اگر چغاله بادام به صورت بهداشتی کمپوت، خورش یا ترشی شود مصرف متعادل آن می‌تواند تا حدودی مواد مغذی را به بدن برساند.چون این میوه با پوست مصرف می‌شود باید حتما در ضدعفونی کردن و شستن آن دقت کرد.
اغلب میوه‌فروشان و فروشندگان دوره‌گرد با آب جوی یا چاه مبادرت به شستن این میوه می‌کنند که می‌تواند عاملی برای بروز بیماریهای گوارشی بویژه حصبه شود.
بیماری حصبه نوعی عفونت باکتریایی است که از طریق مصرف آب یا غذای آلوده می‌تواند به انسان منتقل شود که در کودکان و افراد بالای ۶۰ سال رایج‌تر است.
عوارض این بیماری شامل کاهش شدید آب و املاح بدن ، سوراخ شدن روده‌ها، خونریزی دستگاه گوارش، عفونت استخوان و هپاتیت است.
توت فرنگی
توت فرنگی منبع خوبی از فیبر، ویتامینC، فولات، پتاسیم و آنتی اکسیدان ها است که این مواد مغذی باعث می شوند توت فرنگی بعنوان یک جایگزین شیرین، باعث افزایش سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقاء سلامتی بدن شود. همچنین دارای املاح کلسیم، آهن و فسفر است. از مواد موثر مهم آن می توان تانن، موسیلاژ، قندهای مختلف، سالیسیلات ها و به خصوص اسیدهای میوه را نام برد.
توت فرنگی سرشار از ویتامین و فاقد چربی اشباع است و کالری کمی دارد.یک واحد توت فرنگی معادل 8 عدد است که 50 کالری انرژی دارد.
از دیگر خواص توت فرنگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف این میوه علاوه بر وجود انواع ویتامین، املاح و آب که هر کدام اثرات خود را بر بدن اعمال می کنند دارای خاصیت تقویت کننده، ملین و خنک کننده نیز می باشد.
توت فرنگی از تصلب شرائین جلوگیری می نماید.
توت فرنگی اشتها آور است و ادرار را زیاد می کند.
دم کرده برگ توت فرنگی در زیاد کردن ادرار و شیر بانوان مفید است.
دم کرده برگ توت فرنگی یا میوه توت فرنگی می تواند نقرس و سنگ های مثانه را معالجه کند.
املاح معدنی موجود در توت فرنگی خاصیت مسهلی به آن بخشیده است، زیرا این املاح عضلات روده را به انبساط و انقباض وادار می کند و به همین جهت توت فرنگی برای درمان یبوست مؤثر است.
اگر توت فرنگی را له کنید و در آب بریزید، نوشابه ای به دست می آید که برای درمان تب هایی که با بیماریهای التهابی همراه می باشد، بسیار مفید است.
توت فرنگی به علت داشتن آهن و ویتامینC در خونسازی بدن مؤثر است.
توت فرنگی به علت دارابودن مقادیر کافی کلسیم و فسفر، در رشد و نمو کودکان و نوجوانان ، استحکام دندان ها و ترمیم شکستگی استخوان ها بسیار مؤثر است.
مصرف روزانه 5 واحد میوه و سبزی، احتمال ابتلاء به سرطان را کاهش می دهد.
هندوانه
هندوانه با داشتن بیش از90% آب، برای رفع تشنگی بسیار مناسب است. هیچ میوه ای تا این اندازه آب ندارد. چون هنداونه دارای مقدار خیلی کمی سدیم است، آب زیادی از بدن دفع می شود و برای کسانیکه ناراحتی کلیه دارند و افرادی که ادرار غلیظ و زرد رنگ با بوی تند دارند ، بسیارخوب می باشد و حتی با نوشیدن آب هندوانه و آب به مقدار زیاد این مشکل را از بین می برند.
هنداونه به خاطر داشتن ویتامینC و ویتامینA و بتا- کاروتن و لیکوپین ، صدماتی را که در اثر استرس، استعمال دخانیات، سموم محیطی و داروها وارد می شود کاهش می دهد. علاوه بر این ابتلاء به خیلی از امراض دنیای متمدن مثل سفت و سخت شدن دیواره سرخرگ، سرطان (خصوصا سرطان پروستات) و امراض دوران پیری مثل آلزایمر و پارکینسون را کاهش می دهد. علت این امراض رادیکالهای آزاد هستند. ویتامین های هندوانه خطر حمله آنها را به بدن تضعیف می کنند.
دانشمندان دانشگاه بوستون کشف کردند که لیکوپن موجود در هندوانه، پوست را در مقابل اشعه ماوراء بنفش حفظ می کند.
از سایر خواص هندانه می توان موارد زیر را نام برد:
آب هنداونه به عنوان خنکی برای بیماران مبتلا به تب و بیماریهای عفونی مفید است زیرا عطش و التهاب بیمار را برطرف می کند.
هندوانه نرم کننده، ادرارآور و زیاد کننده عرق است، لذا پس از مصرف هندوانه سموم بدن از سه طرف ( ادرار، مدفوع، عرق) دفع می شوند و به زودی شادابی و طراوت مخصوصی به انسان دست می دهد.
تخم هندوانه ضد کرم می باشد.
تذکراتی درباره مصرف هندوانه
خوردن هندوانه برای معده و نیروی جنسی اشخاصی که مزاج سرد دارند، زیان آور است.
خوردن هندوانه برای اشخاص سرد مزاج تولید درد مفاصل می کند و در این موارد خنثی کننده زیان هندوانه، عسل و قند و امثال آن است.
زیاده روی در خوردن هندوانه برای طحال زیان آور است .
هندوانه طبیعت سرد دارد، از این رو از مصرف زیاد آن بپرهیزید .
گوجه سبز
درختان گوجه سبز در نواحی معتدل بهترین رشد را دارند و در آب و هوای ملایم به رنگ‌های ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن در می‌آیند. آب و هوای سرد باعث ایجاد رنگ قهوه‌ای و ظاهر نامطلوب میوهٔ گوجه سبز می‌شود. این میوه به سرعت می‌رسد و مدت نگهداری آن در یخچال ۴ روز است. گوجه سبز به صورت تازه و پخته در خورشت‌ها مصرف می‌شود. این میوه غنی از ویتامین C،اسید مالیک و اسید سیتریک است.
مصرف زیاده از حد گوجه سبز باعث نفخ معده می‌شود. این میوه طعمی ترش دارد و سفت و ترد است و در میان ایرانیان اغلب با نمک به عنوان تنقلات مصرف می‌شود. درخت این میوه در بیشتر نواحی ایران بخصوص شمال غربی ایران تکثیر و برداشت می‌شود. گوجه سبز اصلاح شده از نوع بادامی در شهر سردرود از رونق زیادی برخوردار است.
ارزش غذایی 100 گرم گوجه سبز
کربوهیدرات 8.51 گرم، چربی 2.84 گرم، پروتئین 1.6 گرم، فیبر خام 0.5 درصد. با مصرف 100گرم گوجه سبز، 5 درصد ویتامین آ، 2.1 درصد ویتامین ب 1 (تیامین)، 1.9 درصد ویتامین ب 2(ریبوفلاوین)، 2.8 درصد نیاسین، 13 درصد ویتامین ث، 5.1 درصد کلسیم، 2.2 درصدفسفر، 5 درصدآهن و 3.6 درصد پتاسیم مورد نیاز در روز تامین می‌شود.
برخی گیاه شناسان معتقدند مصرف گوجه‌سبز برای بهبود طعم دهان مفید است. از خواص دیگر این میوه، خاصیت مسهلی آن است که بخوبی شناخته شده است.همچنین اثرات منحصر به فرد آن شامل کاهش فشارخون و چربی خون، حذف رسوبات از خون و تنظیم عملکرد معده‌ای - روده‌ای است.
گوجه سبز باعث تعادل اسید و باز در جریان خون می‌شود، از این رو می‌تواند در درمان حالت اسیدی خون مفید باشد. این میوه اثرات قابل توجهی در جلوگیری از بیماری‌هایی مانند چربی خون بالا، پیری سلول و سرطان دارد.اسید بنزوئیک، ترکیبی است که خاصیت ضد میکروبی دارد. این ماده به طور طبیعی در گوجه سبز وجود دارد.
همچنین، بعضی از تحقیقات بیانگر خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی این میوه هستند. مطالعات نشان می‌دهد که این میوه می‌تواند در درمان تومورها موثر باشد. همچنین به‌دلیل وجود اسید اسکوربیک (ویتامین ث)، برای افراد مبتلا به نقرس توصیه می‌شود.
مصرف گوجه سبز برای درمان شب‌کوری، مفید است و همچنین بیماریهای نقرس، رماتیسم و تصلب شرایین با خوردن گوجه سبز بهبود می‌یابد. گوجه سبز، خاصیت مسهلی دارد و خشک شده آن برای درمان اعصاب و کم‌خونی مفید است. همچنین مدر است و اعمال کلیه‌ها را تنظیم می‌کند.
جوشانده 25 تا 30 گرم برگ درخت گوجه سبز، کشنده انگل‌های معده است و این خاصیت در هسته گوجه سبز هم وجود دارد.البته فراموش نکنید برگ گوجه سبز نفاخ است و برای معده مضر است، مگر آن که همراه با یک مسهل خورده شود.
برخی پزشکان معتقدند این میوه ترش‌مزه برای درمان تومورها هم موثر است و کودکان در حال رشد خوب است روزانه مقداری گوجه سبز نوش جان کنند.کسانی که به مزه ترش حساسند، می‌توانند از پخته شده آن در انواع خورشت‌ها استفاده کنند.
به دلیل طبیعت سرد گوجه سبز در برخی شهرهای شمالی کشورمان این میوه را همراه با سبزی‌های کوهی که خاصیت گرم دارند، مصرف می‌کنند.
نامه نیوز