سالانه هفت میلیون و 50 هزار تن خرما در جهان تولید می‌شود که ایران با تولید یک میلیون تن سومین کشور تولیدکننده خرمای جهان است و کشورهایی چون امارات، پاکستان و فرانسه با بسته‌بندی‌های کوچک، خرمای ایرانی را به نام خود به بازار عرضه می‌کنند.
درحلیکه کشوری همچون امارات با فرآوری خرما، سود بالایی از فروش آن به دست می‌آورد در کشور ما به دلیل عدم توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری خرما، این محصول به صورت فله‌ای و با قیمت نازل در بازارهای خارجی عرضه می‌شود.
بحران اقتصادی در بازارهای هدف، بی‌ثباتی، مقررات بانکی و نبود حمایت موثر از صنایع بسته‌بندی و فرآوری خرما منجر به ایجاد بحران در این بخش شده است.
از سوی دیگر بهره‌وری پایین در تولید، کمبود نقدینگی و بالا بودن هزینه تولید، قدرت رقابت بین‌المللی را از تولیدکنندگان گرفته است در صورتی‌که سایر کشورها از حمایت‌های دولت به عنوان رقابت و ماندگاری در بازار برخوردارند و از تولیدکنندگان ایرانی پیشی گرفته‌اند.
تا سال گذشته ایران با تولید یک میلیون تن خرما رتبه دوم را به خود اختصاص داده بود اما به دلیل نبود تمایل سرمایه‌گذاران در این بخش، قدیمی شدن نخلستان‌ها، وجود برخی دلال‌بازی‌ها و بی توجهی و عدم حمایت، میزان تولیدش افزایش نیافت و به دلیل بالا بودن قیمت در شرف خروج از گردونه بازارهای جهانی است.
ظرفیت تولید 3.5 تن خرما
علیرغم اینکه کشورمان ظرفیت تولید سالانه 3.5 میلیون تن خرما را دارد طی 15 سال گذشته هیچ افزایش تولیدی در این بخش نداشته‌ایم چراکه نه تنها سرمایگذاران تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری به این بخش نداشته‌اند بلکه دولت نیز حمایتی نسبت به تولید خرما ندارد؛ به طور کلی می توان گفت با توجه به چنین اوضاعی که خرمای ایرانی از توجه‌ها خارج شده است سرمایه‌گذاری برای تولید مشتقات خرما جایی ندارد.
سالانه یک سوم خرمای تولیدی کشورمان از بین می‌رود
در این میان به دلیل فقدان توسعه مکانیزاسیون در کشت و برداشت، سالانه یک سوم خرمای تولیدی کشورمان از بین می‌رود. همچنین تعداد زیادی از باغات خرما به دلیل فرسودگی غیر اقتصادی هستند که باید احیاء شوند و وزارت جهاد کشاورزی هر ساله بودجه‌ای را به عنوان نوسازی نخلستان‌های فرسوده اختصاص می‌دهد اما اگر بخواهیم در یک پروسه 10 ساله همه باغات فرسوده و غیراقتصادی خرما را نوسازی کنیم به بودجه‌ای 10 برابر فعلی نیاز است.
با نوسازی باغات فرسوده خرما، تولید دگرگون و کمیت و کیفیت این محصول ارتقای چشمگیری خواهد داشت؛ به طوری که می‌توان از این محصول مهم و مفید در تولید مشتقات خرما چون قند خرما، شیره خرما، روغن خرما و ... که برای سلامتی بسیار مفید هستند و تقاضای بالایی در بازارهای جهانی دارند اقداماتی انجام داد.
تولید 400 نوع خرما در ایران
با توجه به 245 هزار هکتار سطح زیرکشت نخلستان های کشور که حدود 184 هزار هکتار از این سطح بارور است و به طور متوسط 4.5 تا 5.5 تن در هر هکتار محصول برداشت می شود عدم تولید مشتقات خرما در کشور امری تامل برانگیز است.
خرما یکی از مهمترین محصولات باغی کشور است و نقش مهمی در امنیت غذایی، ایجاد اشتغال، حفظ و پایداری محیط زیست، اقتصاد ملی ، صادرات و ارزآوری کشور دارد. همچنین کشت خرما فقط از جنبه امرار معاش کویر نشینان مطرح نیست و نقش خاصی در جلوگیری از پیشرفت بیابان دارد از این رو انتظار است وزارت جهاد کشاورزی به این محصول مهم ارز آور توجه بیشتری نشان دهد و با ارتقای زیر ساخت های این محصول به فکر تولید خرمای بیشتر و استفاده بهینه در تولید مشتقات خرما داشته باشد.
ایسنا