جلگه حاصلخیز خوزستان یکی از قطب های کشاورزی کشور محسوب می شود که در محصولاتی چون برنج، گندم، خرما، نیشکر، صیفی جات، مرکبات و گل و گیاه همواره یکی از تولید کنندگان برتر کشور است. استان خوزستان به ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ 10 ﺩﺭﺻﺪ ﮐﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺑﺎﻏﯽ ﻭ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﮐﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻨﺪﻡ، ﻧﯿﺸﮑﺮ ﻭ ﺧﺮﻣﺎ ﺭﺗﺒﻪ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺩر کشور تصاحب کرده است که امید می رود در تولید محصولات جدید از جمله زیتون نیز به رتبه های بالای کشوری دست یابد.
خود کفایی خوزستان در تولید نهال زیتون
حلیم کوتی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاوزی خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به خودکفایی استان در تولید نهال زیتون از آمادگی باغبانی این سازمان برای همکاری در بیابان زدایی می گوید: بحث ترویج زیتون در سطح کشور از اواخر دهه هفتاد و با هدف تولید روغن زیتون و سلامتی جامعه در بخش باغبانی جهاد کشاورزی مطرح شد که البته اطلاعات و محاسبات دهه هفتاد دارای دقت کافی نبود اما با مرور زمان و کسب تجربیات روند ترویج در مسیر صحیح خود قرار گرفته است که جهاد کشاورری خوزستان با مطالعاتی که در این زمینه انجام داده به نتایج مطلوبی دست یافته که از جمله آنها تولید نهال زیتون باغملکی و دزفولی است.
وی می افزاید: در بدو کار نهال زیتون را از شمال کشور برای کاشت در خوزستان تهیه می کردیم، که با وضعیت آب و هوای خوزستان آن باروری که در شمال کشور با توجه به سرمای هوا داشت در خوزستان حاصل نشد اما با تلاش هایی که در باغبانی جهاد کشاورزی خوزستان انجام شد توانستیم دو رقم نهال زیتون باغملکی و دزفولی تولید کنیم که عملکرد بهتری نسبت به نهال زیتون شمالی داشتند و با توجه به نتیجه مثبت این دو رقم نهال، استان خوزستان فقط از تولید داخلی نهال در زمینه ترویج زیتون استفاده می کند.
صادر کردن نهال زیتون خوزستانی به استان های همجوار
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاوزی خوزستان بیان می کند: نهال زیتون رقم باغملک و دزفول سازگار با آب و هوای خوزستان و مناطق جنوب لرستان و ایلام است که این امر سبب شده این دو استان از نهال های تولیدی استان خوزستان استفاد کنند.
کوتی ادامه می دهد: از اصلاح باغات زیتون در چند سال اخیر نتایج خوبی حاصل شده که با ادامه این کار سعی در حفظ روند رو به رشد استان در این زمینه هستیم.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاوزی خوزستان در خصوص سطح زیر کشت زیتون استان خوزستان اظهار کرد: هزار تا هزار و 100 هکتار از سطح زمین های استان زیر کشت زیتون رفته است که در 500 هکتار از این زمین ها نهال زیتون کاشت شده و از 500 تا 600 هکتار دارای درخت زیتون بارور برای امسال برداشت 900 تا هزار تن زیتون را پیش بینی می کنیم.
اختصاص 3 مرکز خرید زیتون در استان با قیمت هر کیلو 22 هزار ریال
وی می افزاید: سه مرکز خرید برای خریداری زیتون کشاورزان خوزستانی با قیمت هر کیلو 22 هزار ریال در شهرهای باغملک، دزفول و اندیکا در نظر گرفتیم که هر سه این مراکز زیتون سبز را برای شیرین کردن و کنسرو خریداری می کنند و دو مرکز دزفول و باغملک زیتون هایی که از مرحله سبزی گذشته باشند را برای روغن کشی خریداری می کنند.
کوتی با بیان اینکه در مناطق جنوبی استان خوزستان امکان کاشت نهال زیتون وجود دارد، می گوید: در این مناطق امکان کاشت زیتون با توجه به مقاوم بودن این درخت وجود دارد اما به دلیل اینکه شرایط ایده آل باروری زیتون در ارتفاع 300 تا 350 متر از سطح دریا است، در مناطقی مانند آبادان، خرمشهر و دشت آزادگان نمی توان زیتونی با کیفیت تولید در باغملک و مناطق شمالی استان بدست آورد به همین دلیل بیشتر بر روی ترویج کاشت این محصول در شهرهای شمالی استان تاکید داریم.
زیتون درخت مقاومی که می تواند کمکی برای بیابان زدایی باشد
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاوزی خوزستان در پاسخ به این سوال که امکان استفاده از نهال زیتون در بیابان زدایی وجود دارد، تصریح می کند: با توجه به مقاومت بالا و سرعت رشد این درخت به طور حتم می شود از آن در امر بیابان زدایی استفاده کرد.
وی عنوان می کند: اگر به مدت دو سال از نهال زیتون مراقبت شود بعد از آن به درخت مقاومی تبدیل می شود که مقاومت آن را می توانیم به درخت کنار تشبیه کنیم.
کوتی با بیان اینکه کاشت نهال زیتون در مناطق جنوبی و بین نخلستان ها انجام شده و به سبزی دلخواه رسید، می افزاید: می توان در مناطق بیابانی اطراف شهر اهواز و سایر شهرها، اطراف اتوبان ها، فضای سبز و پارک ها نیز از آن استفاده کرد.
مدیر باغبانی استان خوزستان اظهار کرد: هم اکنون در بلوارهای شهرهای شوش، دزفول و اندیمشک زیتون کاشته شده که با توجه به عدم برگ ریزی، شکل زیبا و جایگاه خاص این درخت میان مردم، شهرداری ها از آن استقبال می کنند.
وی می گوید: ما در خصوص همکاری با مسئولان و شهرداری ها در امر بیابان زدایی اعلام آمادگی می کنیم و در استان قادر به تولید نهال مورد نیاز برای این کار هستیم.
ارائه خدمات به زیتون کاران
غلامرضا دیناروند رییس خدمات کشاورزی بخش شاوور از توابع شهر شوش اظهار کرد: هر ساله در صورت درخواست کشاورزان برای دریافت نهال زیتون آنها را به باغبانی جهاد کشاورزی شوش معرفی می کنیم که در آنجا با توجه به مساحت زمین، نهال زیتون در اختیار کشاورزان قرار داده می شود، بعد از تحویل نهال ها خدماتی نیز به کشاورز می دهیم که شامل کود شیمیایی، هزینه برای هرس کردن درختان و دیگر مواردی می شود که با توجه به پشت کار و پیگیری کشاورز به آن ارائه می شود.
وی درباره عدم وجود کارگاه برای استفاده از زیتون ها برای روغن کشی یا کنسرو کردن عنوان کرد: متاسفانه در شهرستان شوش کارگاهی برای استفاده از زیتون نداریم اما می توانیم برای حمل و نقل زیتون کشاورزان شهرستان مبلغی را در نظر بگیریم.
رضایت کشاورزان از محصول درختان و گله مندی از مسوولان
رسول کعب عمیر یکی از کشاورزانی است که به همراه خانواده اش زمینی را در روستای نبی مهدی از توابع شهرستان شوش و در 40 کیلومتری جاده اهواز _ شوش، برای کاشت زیتون اختصاص داده اند، در خصوص چگونگی کاشت و نگهداری زیتون می گوید: تعداد 650 نهال زیتون را در اوایل دهه گذشته از باغبانی جهاد کشاورزی شوش تحویل گرفته و در مساحتی نزدیک به دو هکتار آنها را کشت کردیم که این نهال ها بعد از حدود هشت سال به درختان زیتونی تنومند و بارور تبدیل شده اند.
این کشاورز زیتون کار می افزاید: زمان گل دهی این درختان از 15 فروردین تا 15 اردیبهشت است و برداشت زیتون از آنها اوایل شهریور شروع می شود.
وی یکی از محاسن درخت زیتون را مقاوم بودن و سازگاری آن با آب و هوای منطقه بر می شمرد و اظهار می کند: دیگر حسن آن عدم اختصاص دادن زمین زیاد برای کاشت است به این دلیل که زیتون مثل نخل کاشت می شود و در فاصله بین درختان می توان محصولات دیگری مانند گندم کشت کرد.
نیاز زیتون کاران به کارگاه های بهره وری
راهی کعب عمیر دیگر کشاورزی که وظیفه نگهداری از زیتون ها را بر عهده دارد، می گوید: با وجود اینکه در بدو امر زیتون ها را به صورت رایگان در اختیارمان گذاشتند اما بعد از آن خدماتی به غیر از چند مورد و آن هم به صورت محدود به ما ارائه نکردند، به طور مثال درخت زیتون نیاز به آبیاری و کود شیمیایی دارد یا در هنگام برداشت نیاز به تعدادی کارگر برای برداشت دارد که ما قادر به تهیه این مخارج بدون کمک جهاد کشاورزی نیستیم و همین باعث شده در مواردی زیتون در درخت ها باقی بماند و خراب شود زیرا حتی اگر آنها را از درخت ها بچینیم با مشکلی دیگر رو به رو می شویم و آن اینکه کارگاهی برای روغن کشی یا کنسرو کردن زیتون در بخش شوش وجود ندارد و اگر بخواهیم آنها را به کارگاهی خارج از بخش بفرستیم باید متحمل هزینه های زیادی برای حمل و نقل زیتون ها شوی که این امر برای ما میسر نیست.
وی می افزاید: تا به حال مبلغی برای حمل و نقل محصولاتمان از طرف جهاد کشاورزی اختصاص داده نشده و ما امیدواریم با کمک این سازمان بتوانیم کارگاه کوچکی برای استفاده بهینه از زیتون ها در زمین خودمان احداث کنیم که این امر باعث تشویق دیگر زمین داران برای کاشت زیتون نیز می شود.
-------------------------------------------
گزارش و عکس: عبدالرحیم کعب عمیر