تشابه سرنوشت آدامس و سیگار در ایران

بررسی آمار گمرک ایران حاکی از آن است که حجم واردات قانونی آدامس به کشور طی سال‌های اخیر روند نزولی داشته و این در حالی است که مصرف آدامس در کشور کاهش نیافته و گشتی در سوپرمارکت‌ها و مغازه‌های سراسر کشور نشان می‌دهد که برندهای متنوع خارجی هم‌اکنون در عرضه و فروش هستند. درست مانند وضعیت سیگار در ایران.

در حال حاضر صنعت تولید آدامس در ایران جزو صنایع زیر مجموعه صنعت شیرینی و شکلات است و با وجودی که ایران صادرات قابل توجهی در صنعت شیرینی و شکلات دارد به نظر می‌رسد تولید آدامس‌ به یکی از پاشنه‌های آشیل‌های این صنعت تبدیل شده است.

عملا تنها یک تولیدکننده آدامس وابسته به یکی از نهادهای عمومی غیردولتی در کشور در حال فعالیت است و سرمایه‌گذار دیگری حاضر به فعالیت در صنعت تولید آدامس نشده است.

صنعتی که براساس بررسی‌های انجام شده ارزش بازار داخلی آن 350 تا 400 میلیارد تومان برآورد می‌شود. این شرکت در سال 1388 بزرگترین خط تولید آدامس بدون قند خاورمیانه را راه‌اندازی کرد و در مراسم افتتاح آن کارخانه اعلام شد که سالانه مبلغی بالغ بر 100 میلیارد تومان صرف واردات رسمی آدامس‌های بدون قند به کشور می‌شود و اعلام شد که با افتتاح این خط تولید کشور در زمینه تامین آدامس بدون قند مورد نیاز به خودکفایی خواهد رسید.

با این حال مشاهدات نشان می‌دهد که اگرچه از نظر قانونی واردات آدامس به کشور کاهش چشمگیری پیدا کرده اما قاچاق آدامس به کسب و کاری پر رونق تبدیل شده است.

در این زمینه مدیر عامل شرکت پارس مینو در واکنش به گزارش اخیر ایسنا با اشاره به اینکه برآورد ارزش 500 میلیارد تومانی بازار آدامس کمی زیاد بوده و براساس بررسی‌های ما ارزش بازار آدامس کشور به 350 تا 400 میلیارد تومان می‌رسد، اظهار کرد: در حال حاضر بازار آدامس کشور به دو بخش آدامس‌های قندی و غیرقندی تقسیم شده که در بخش قندی سهم تولید داخل 70 درصد و در بخش غیرقندی 50 درصد است.

طاهره سخت‌باز با بیان اینکه مصرف روزانه آدامس کشور بین 14 تا 15 تن است، افزود: قاچاق آدامس به معضل اصلی برای تولید این محصول در کشور تبدیل شده است. در حال حاضر سالانه حجم بسیار زیادی آدامس از ترکیه و از طریق مرزهای استان‌های آذربایجان غربی و شرقی وارد کشور می‌شود و قیمت این آدامس‌ها نیز بسیار نازل است و همین باعث می‌شود که رقابت تولید داخل با این آدامس‌های قاچاق دشوار شود.

وی در واکنش به این اظهارنظر خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه به نظر می‌رسد هیچ نظارت بهداشتی و استانداردی روی آدامس‌های قاچاق شده به کشور وجود ندارد، عنوان کرد: به عنوان مثال در آدامس "ترایدنت" که یکی از آدامس‌های پرفروش موجود در بازار است و عمدتا نیز به کشور قاچاق می‌شود، بیش از حد مجاز ماده "آسپارتام" استفاده شده که باعث می‌شود مدت طعم‌دهندگی این آدامس بیشتر شده و حتی 40 تا 50 دقیقه هم طعم داشته باشد که البته استفاده بیش از حد از این ماده در تولید آدامس مجاز نیست.

وی افزود:‌ آدامس‌هایی که به کشور قاچاق می‌شوند هیچ برچسب قیمتی ندارند و مغازه‌داران و فروشندگان هر طور که بخواهند و با هر قیمتی این آدامس‌ها را در بازار می‌فروشند.

بد نیست بدانیم مشهورترین شیرین‌کننده مصنوعی که در رستوران‌ها، سوپرمارکت‌ها وحتی آشپزخانه‌ها یافت می‌شود آسپارتام است که از سال 1980 دپارتمان سلامت خدمات انسانی آمریکا بیش از 10 هزار شکایت از واکنش‌های مضر مربوط به مصرف آسپارتام دریافت کرده است.