تعادل در بازار کنجاله سویا با مدیریت بورس کالا/دلالان حذف می‌شوند

بسیاری از فعالان بازار کشاورزی، توقف واردات کنجاله سویا در سال 91 به دلیل نوسانات شدید قیمت ارز را به یاد دارند. جایی که تنها با اختلال چند هفته ای در واردات و توزیع این محصول در بازار داخلی، به یکباره قیمت این محصول و سایر کالاهای مرتبط با آن بالا رفت و دلالان و برخی واردکنندگان با در اختیار گرفتن نبض بازار کنجاله سویا، سودهای کلانی به جیب زدند.

در این میان اختلال در بازار کنجاله سویا فقط به همان چند هفته پرسروصدا مربوط نمی شود و بررسی آمارها و اتفاق های این بازار در مقاطع زمانی مختلف بیانگر نوسان غیر منطقی قیمت ها و کمیاب شدن این محصول به دلیل وجود مشکلات در واردات است.

در این بین با توجه به نابسامانی ها فراوان در بازار این محصول و ایجاد معضلات فراوان برای مصرف کنندگان کنجاله سویا، شرکت بورس کالای ایران به زودی معاملات آتی کنجاله سویا را راه اندازی می کند تا نگرانی های جدی در خصوص وضعیت تامین و نوسان شدید قیمت این کالا برطرف شود.

معاون اداره پنبه و دانه های روغنی وزارت جهاد کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در این خصوص گفت: بازار کنجاله اوضاع نابسامانی دارد و می توان به جرات گفت که نبض این بازار و بسیاری از محصولات کشاورزی در دست واسطه ها و دلالان قرار دارد.

شاپور شکاری افزود: از طرفی با توجه به اینکه عمده کنجاله سویا مصرف داخل از طریق واردات تامین می شود، قیمت ها و حجم عرضه های این محصول نیز در اختیار چند واردکننده است که به راحتی می توانند با قیمت ها بازی کنند به طوریکه در برخی مواقع شاهد نوسان شدید قیمت کنجاله سویا در بازار هستیم.

وی ادامه داد: چند وقت پیش بود که قیمت سویای بوداده در بازار به حدود هفت هزار تومان رسید، در حالی که این محصول در بالاترین قیمت باید روی سه هزار تومان قرار می گرفت اما قدرت و نفوذ دلالان در این بازار آن قدر بالاست که در مقاطع زمانی مختلف قیمت ها را بسته به شرایط بازار بالا و پایین می برند؛ ناگفته نماند که تمام این اتفاق ها ناشی از ساختار سنتی و ناکارآمد بخش کشاورزی کشور است.

شکاری اظهار داشت: اما بورس کالای ایران با شناسایی ضعف های بازار کنجاله سویا به فکر راه اندازی معاملات آتی این محصول افتاد تا علاوه بر جلوگیری از نوسان شدید قیمت ها به یکه تازی دلالان و اسطه ها در این بازار پایان دهد؛ اقدامی مثبت و لازم برای بخش کشاورزی که امیدواریم با حمایت های دولت، معاملات آتی سایر کالاهای کشاورزی نیز در بورس کالای ایران راه اندازی شود.

معاون اداره پنبه و دانه های روغنی وزارت جهاد کشاورزی به آمارهای تولید و واردات کنجاله سویا اشاره کرد و گفت: براساس آمارها تولید سالانه این محصول در کشور بین 300 تا 350 هزار تن است و بین 2 میلیون و 500 تا 2 میلیون و 800 هزار تن کنجاله سویا نیز از طریق واردات تامین می شود به این ترتیب طبیعی است که واردکنندگان و واسطه ها بتوانند بازار این محصول را در اختیار بگیرند.

این مقام مسئول اظهار داشت: بارها پیش آمده که واردکنندگان به بهانه ایجاد مشکلات در تامین ارز، قیمت را به دلخواه بالا می برند و در این میان فقط مصرف کنندگان کنجاله سویا یعنی مرغداران و دامداران هستند که از این نوسان قیمت ها متضرر می شوند.

شکاری بار دیگر بر متعادل شدن بازار کنجاله سویا و شفافیت در نوسان قیمت های این محصول از طریق معاملات آتی بورس کالای ایران تاکید کرد و گفت: به طور حتم سازوکار شفاف و کارآمد بورس کالای ایران قابل قیاس با معاملات سنتی کالاهای کشاورزی نیست اما متاسفانه در سال های اخیر حمایتی جدی از بورس محصولات کشاورزی نشد و این بازار به جایگاه اصلی خود در اقتصاد ملی نرسیده است. اما امیدواریم با حمایت های دولت و همکاری های وزارت جهاد کشاورزی و بورس کالا شاهد عرضه هر چه بیشتر کالاهای کشاورزی در بورس و شفافیت در معاملات بخش کشاورزی باشیم.

وی یکی از موانع بزرگ بر سر راه رونق معاملات بورس کشاورزی را آشنا نبودن فعالان این بازار با سازوکار بورس عنوان کرد و گفت: در حال حاضر نام بورس که به میان می آید، ذهن مردم عامه به سمت بازار سهام سوق پیدا می کند چراکه در رسانه های مختلف به خصوص تلویزیون تنها تبلیغات بازار سهام انجام می شود و خبری از بورس کالا در تلویزیون نیست.

معاون اداره پنبه و دانه های روغنی وزارت جهاد کشاورزی افزود: این در شرایطی است که اگر کشاورزان، دامداران و همه دست اندکاران بازار کشاورزی کشور از مزایای معاملات بورس کالا مطلع شوند، خیی سریع تر می توان مقدمات رونق معاملات بورس کشاورزی را فراهم کرد.

به گفته وی ایجاد شبکه بازار در سیما، زمینه مناسبی را فراهم کرده تا با راه اندازی میزگردهای تلویزیونی در قالب کشاورزی و تجاری، بورس کالا را به فعالان صنایع مختلف بیش از گذشته آشنا کنیم.

شکاری تصریح کرد: با وجود اینکه از تاسیس بورس کشاورزی بیش از 10 سال می گذرد اما باید اذعان کنیم که این بورس در آغاز راه خود قرار دارد به طوریکه اجرای ماده 33 قانون بهره وری کشاورزی نخستین گام برای افزایش حجم دادوستد ها در این بازار خواهد بود.

وی در این باره توضیح داد: ماده 33 قانون افزایش بهره وری کشاورزی به درج قیمت های تضمینی محصولات کشاورزی بر تابلوی بورس کالا به جای خرید تضمینی دولت از کشاورزان مربوط می شود. این کار علاوه بر کاهش هزینه های دولت در بخش کشاورزی، موجب تغییر ساختار معاملات این بخش خواهد شد.