پیامبر خدا (ص) درباره خواصّ خرما می‌فرمایند:«این جبرئیل است که به من خبر مىدهد که در آن (خرماى بَرنى)، 9 ویژگى است: بوى دهان را خوش مىسازد، معده را پاکسازی و غذا را گوارش مىدهد.»
در قرآن کریم؛ نام نخل بیشتر از همه میوه ها ذکر شده و در 20 آیه آمده است. طبق آیات 23 و 25 سوره مریم خداوند غذای حضرت مریم را بعد از تولد حضرت عیسی(ع) خرما قرار داد و دانشمندان همه معتقدند این میوه یکی از بهترین خوراک‌ها بعد از وضع حمل بانوان است. حضرت علی(ع) می فرمایند: خرما بخورید که شفای بیماری هاست. » و آن را یکی از میوه‌های بهشتی می‌دانند.
مصارف درمانی:
1. خرما براى فلجی، لقوه، تقویت کلیه، درد کمر، نرم کردن مفاصل و سینه اشخاص سردمزاج خوب است.
2.خوردن دمکرده خرما با شنبلیله براى تب‌هاى بلغمى و خرد کردن سنگ مثانه مفید است.
3. اگر خیسکرده خرما در شیر تازه که کمى دارچین در آن ریخته شده باشد مصرف کنند و پس از آن هم باز کمى شیر به آن اضافه کنند، براى تقویت نیروى جنسى مؤثر است.
5. خوردن دمکرده خرما براى خرد کردن سنگ مثانه و ساییده آن براى بند آوردن اسهال و گرد سوخته آن براى زخم‌هاى بدخیم نافع است.
6. طبق مطالعات جدید روشن شده است که دانههاى گرده تلقیح خرما موجب تحریک غدد جنسى در مرد و زن مىشود و خوردن عصاره 10 گرم از گرده تلقیح خرما موجب افزایش وزن تخمدان در زن و بیضهها در مرد مىشود.
7. خرما دارای عناصر فسفر و کلسیم است که کلسیم موجب استحکام استخوان‌های بدن می‌شود و فسفر نیز عامل تقویت کننده اعصاب است و از فراموشی جلوگیری می‌کند.
8. سالخوردگان باید از خرما استفاده کنند زیرا که دارای میزیم است و منیزیم در دوران پیری به تدریج از بین می‌رود.
9. خرما به عضلات نیرو می‌بخشد و برای ورزشکاران غذای مفیدی است.
10. خرما در درمان و جلوگیری از کم‌خونی مناسب است.
11. بسیاری از متخصصین علم تغذیه معتقدند خوردن خرما از ابتلا به سرطان‌ها جلوگیری می‌کند. طی تحقیقاتی مشخص شده است در مناطق خرماخیز که مردم بیشتر از این میوه استفاده می‌کنند، تعداد مبتلایان به برخی سرطان‌ها بسیار ناچیز است.
12. قند خرما یکی از سالم ترین قندهاست و خرما از شیرینی‌های بسیار مناسب برای باز کردن روزه است چون قند آن به سرعت جذب بدن می‌شود و در نتیجه ششخص کمتر احساس گرسنگی می‌کند و حجم کمتری غذا وارد بدن خویش کرده و خطر التهاب و نفخ معده کمتر می‌شود.
13. برای تغذیه کودکان بسیار مفید است.
14. در التهابات معده و روده سودمند است.
عوارض جانبی و احتیاطات در مصرف خرما:
1. خرما را نباید زیاد خورد چرا که از نظر هضم سخت و دیر هضم است.
2. براى گرممزاجان خوب نیست.
3. خرما معمولاً براى ساکنان مناطق غیر خرماخیز مناسب نیست و می‌تواند موجب گرفتگى کبد، طحال، اختلال در اخلاط، سردرد، درد دندان و زخم در دهان شود.
مصلحات:
در مقاله ای به تنظیم طیبه فراهانی از دانشجویان دکترای زیست شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس و عضو فعال انجمن تحقیقات طب سنتی ایران آمده است:براى رفع عوارض ناشی از خوردن خرما میتوان آب انار، سکنجبین و بادام را با پوست خورد، بعد از خوردن خرما در اقلیم‌هاى غیر خرماخیز باید دهان را با آب نیمگرم که سماق در آن خیسانده باشند و یا با سرکه شست و سرانجام ممکن است با جویدن طرخون که مدتى در دهان نگهداشته شود، از بروز این عوارض جلوگیرى کرد.