تولید کننده 92 درصدزعفران دنیا بازار جهانی صادرات ندارد/ از دست دادن فرصت‌ها یکی پس از دیگری

زعفران از جمله محصولاتی است که در تمام کشورهای دنیا مورد استفاده غذایی و دارویی قرار می‌گیرد، البته کشت زعفران تنها در ایران انجام به طوری که سالانه این محصول به اکثر کشورها صادر می‌شود. البته چند سالی است که پای چینی ها نیز در این محصول باز شده است و زعفران نیز در چین برداشت می‌شود، در این میان کشور همسایه یعنی افغانستان نیز به تازگی به کشت زعفران روی آورده است اما نباید غافل شد از اینکه زعفران خاص خراسان است.

این روزها اکثر کشاورزان استان در حال برداشت گل‌های آبی و بنفش رنگ زعفران هستند در این میان نیز افرادی به عنوان واسطه یا بهتر بگوییم دلال گل‌های زعفران را یکجا خریداری کرده و این گلها را برای پاک کردن زعفران محله به محله و خانه به خانه در میان زنان خانه دار توزیع می کنند اما زعفران تازه را وارد بازار نمی‌کنند تا بتوانند در فصلی که زعفران کمتر است آن را به قیمت بالاتری به فروش برسانند.

یکی از زعفران کاران تربت حیدریه به خبرنگار مهر می‌گوید: سال گذشته پیاز اکثر زعفران ‌ها را آفت گرفته بود و امسال نیز برخی از زعفران کاران این مشکل را داشتند اما خوشبختانه به موقع جلوگیری صورت گرفت و محصولات کسی آلوده نشد.

وی افزود: قیمت زعفران چند سالی است که تثبیت شده و افزایش قیمت نداشته ایم  و این ضرر بزرگی برای زعفران کاران است چرا که پیاز زعفران و کود هر سال با افزایش قیمت روبه رو بوده اما قیمت زعفران هیچ تغییری نکرده است.

زعفران

یکی از فروشندگان زعفران نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: فصل برداشت زعفران که می‌شود دلال‌های زعفران هم وارد میدان می‌شوند و علی رغم کیفیت زعفران موجود در استان گاهی شاهد زعفران‌های تقلبی هستیم به عنوان مثال ریشه زعفران‌ها را رنگ می‌کنند و به عنوان زعفران می‌فروشند.

وی افزود: چند سالی است که پای چینی ها نیز در این محصول باز شده است و عده ای زعفران چینی را با قیمت پایین می‌خرند و به عنوان زعفران قائن و تربت با قیمت بالا به فروش می‌رسانند.

یکی از این واسطه ها نیر در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هر سال گل زعفران را از کشاورز در زمین خریداری می‌کنیم و به مبلغی مناسب در شهرهای اطراف به خصوص مشهد درب منازل آشنایان می‌برم تا برایم تمیز کنند و بعد از اتمام برداشت آن ها را می‌فروشم چرا که زعفران هرچه خشک باشد بهتر به فروش می‌رسد.

 احمدی اظهار کرد: امسال وضعیت زعفران خیلی خوب است و زعفران‎‌های امسال بسیار مرغوب هستند اما باید تا قبل از سرمای هوا کشاورزان زعفران های خود را برداشت کنند به همین دلیل است که اکثر کشاورزان محصول خود را به صورت گل می‌فروشند چرا که فرصتی برای تمیز کردن گل‌های زعفران ندارند.

برداشت زعفران

وی می‌گوید: زعفران از جمله محصولاتی است که در یک ماه برداشت آن اشتغالزایی زیادی را در استان به وجود می‌آورد از عفران کار و کارگرانی که شبانه روز مشغول برداشت هستند گرفته تا واسطه‌هایی که گل زعفران را به مناطق مختلف برای تمیز کردن می‌برند و عده ای که گل زعفران را تمیز می‌کنند و در مقابل کسانی که زعفران را در شهر به فروش می‌رسانند و فروشنده زعفران در شهر؛ همه این‌ها اشتغالزایی است که به واسطه زعفران به وجود امده است.

یکی دیگر از فروشندگان زعفران ‌به خبرنگار مهر گفت: زعفران استان خراسان رضوی در دنیا یکه تازی می‌کند و بعید است به مرغوبیت زعفران خراسان در دنیا پیدا شود اما با گسترش کشت زعفران در افغانستان و چین متاسفانه دلالی در این حوزه بیش از گذشته رونق گرفته است.

رضایی اظهار کرد: در کشورهای افغانستان و چین به دلیل اینکه هنوز زعفران کاری محصولی جوان به شمار می‌رود و زمین کشت آن هنوز به خوبی بارور نشده است لذا زعفران این کشورها مرغوبیت زعفران ایران را ندارد اما برخی از دلالها زعفران بی کیفیت این کشورها را وارد ایران می‌کنند و آن را به نام زعفران مرغوب ایران به فروش می‌رسانند.

ناصری یکی دیگر از فروشندگان گل زعفران به مهر می‌گوید: هر سال از تربت حیدریه گل زعفران دریافت می‌کنم و با تبلیغاتی که در سطح محله کرده ام افراد زیادی برای تمیز کردن گل زعفران مراجعه می‌کنند که اکثر آنها بانوان خانه دار هستند، سال گذشته کیلویی ۲ تا ۵ هزار تومان گل زعفران را تمیز می‌کردند اما در حال حاضر ۳ تا  ۷ هزارتومان در برخی شهرها تمیز می‌شود.

زعفران

یکی از زعفران کاران گناباد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: برداشت گل زعفران تقریبا یک ماه تا ۴۰روز ادامه دارد و تا به امروز که رضایت بخش بوده، اما تمام دغدغه زعفران کاران این است که محصولشان با سرمای هوا و برف روبه رو نشود به همین دلیل شبانه روز مشغول برداشت گل زعفران هستند.

وی ادامه می‌دهد: اکث زعفران کاران محصول خود را به واسطه‌ها می‌سپارند و پس ز هر دفعه پاک کردن گل‌های زعفران را به صورت روزانه به فروش می‌رسانند چرا که الان مشتری گل زعفران بیشتر از دیگر فصلها وجود دارد و اکثر مردم در فصل زعفران خواهان خرید زعفران تازه هستند عده ای نیز گل زعفران می‌خرند و خودشان زعفران را تمیز می‌کنند و معتقدند برایشان به صرفه تر است.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان و تولید کنندگان زعفران خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حوزه صادرات خوشبختانه موانعی که در گذشته بود بر طرف شده است به طوریکه در ۶ ماه اول سال در مقایسه با سال ۹۲، ۳۶ درصد رشد داشته است و امیدواریم در ۶ ماه دوم سال این امر تداوم پیدا کند.

غلامرضا میری تصریح کرد: کشورهای زیادی در بخش تولید زعفران فعال هستند که اسپانیا قدیمی ترین تولید کننده زعفران در جهان در سه دهه پیش بوده است به طوری که ۱۰۰تن تولید داشته است اما امروز به مرز ۱ تن رسیده است اما در مقابل ایران که زمانی ۱۰تن تولید داشته است در حال حاضر ۳۰۰ تن تولید دارد و ۹۲درصد تولید زعفران دنیا را ایران تامین می‌کند و در مقابل کشمیر هندوستان، ایتالیا، فرانسه و چین تنها ۸ درصد تولید دنیا را به خود اختصاص داده اند.

وی اظهار کرد: در حالی که ایران تنها تولید کننده است اما بازار جهانی برای صادرات نداریم و متاسفانه نتوانستیم این حوزه را مدیریت کنیم که با نام ایران زعفران در جهان شناخته شود.

 میری تصریح کرد: کیفیت زعفرانی که در ایران تولید می‌شود به مراتب بالاتر از دیگر کشورها است چرا که ۸۰ درصد زعفران ایران در مناطق روستایی تولید می‌شود و به صورت ارگانیک است به طوری که هیچگونه کود شیمیایی در آن استفاده نمی‌شود و استاندارد زعفران ایران ۲۰درصد بالاتر از استاندارد اروپا است.

برداشت زعفران

رئیس اتحادیه صادرکنندگان و تولید کنندگان زعفران خراسان رضوی خاطرنشان کرد: زعفران تقلبی در بازار وجود دارد همانطور که دیگر اجناس تقلبی پیدا می‌شود زعفران نیز از این قائده مستثنی نیست و پیگیر هستیم تا این موضوع را مهار کنیم.

وی افزود: زعفران محصولی استراتژیک است و زائران و گردشگران با نیت تبرک این محصول را در مشهد خریداری می‌کنند و موضوع زعفران تقلبی بر بدنه تولید خدشه وارد کرده است.

میری عنوان کرد: به منظور رفع مشکلات در حوزه فروش زعفران پیگیر اجرای استاندارد اجباری هستیم و در صورتی که در کمیسیون نظارت استان تصویب شود زعفران های تولید شده از وزارت بهداشت  تاییدیه دریافت می‌کنند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان و تولید کنندگان زعفران خراسان رضوی با بیان اینکه حذف نقدینگی یکی از مهمترین مشکلات حال حاضر تولید کنندگان است بیان کرد: هر تولید کننده ای باید برای برداشت محصول خود یک میلیون تومان هزینه کند اما نقدینگی ندارد و به همین دلیل به محض برداشت در بازار به فروش می‌رساند به همین دلیل به دنبال این موضوع هستیم تا قیمت توافقی برای زعفران در نظر گرفته شود چرا که اتحادیه ابزاری برای مبارزه با گران فروشی و یا خرید ارزان زعفران از تولید کننده را ندارد و تمامی ارگان های مربوطه باید در این امر اتحادیه صادر کنندگان و تولید کنندگان زعفران را یاری کنند.

زعفران به عنوان محصولی استراتزیک یکی از برندهایی است که زائران و گردشگران زیادی را به دلیل خاصیت درمانی که دارد به خود جلب می‌کند از طرفی زعفران در شهر مشهد به عنوان سوغات این استان در میان زائران شهرت دارد و اکثر مردم زعفران را به نیت تبرک و به عنوان یک هدیه می‌شناسند بنابراین نباید اجازه دهیم از این محصول سو استفاده شود.

در این میان هرساله زعفران کاران زیادی برای کاشت و برداشت زعفران فعالیت می‌ کنند که با توجه به نبود نقدینگی و حضور کشورهای رقیب و البته زعفران‌های تقلبی بازار ایران تحت شعاع قرار گرفته است.

..................................

گزارش: مرجان شریعت