نابسامانی در بازار برنج وارداتی طی سال‌های اخیر به حدی رسید که سال گذشته برنج، رکورد بیشترین واردات محصولات کشاورزی و کالاهای وارداتی ایران را به خود اختصاص داد چراکه در سال گذشته یک میلیون و 955 هزار تن برنج به ارزش بالغ بر دو میلیارد و 300 میلیون دلار به کشور وارد شد که با احتساب تولید حدود دو میلیون و 300 هزار تنی در داخل، میزان مصرف سرانه ایرانیان با حساب و کتاب واردکنندگان به 56 کیلوگرم رسید!
در حالی که حداکثر میزان مصرف این محصول که مورد تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت است 45 کیلوگرم و سرانه مصرف حداقلی برنج که البته مورد تایید وزارت جهاد کشاورزی است 38 کیلوگرم است.
البته از ابتدای امسال که براساس قانون تمرکز وظایف بازرگانی بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت تنظیم بازار داخلی و صادرات و واردات محصولات کشاورزی را بر عهده گرفته به نظر می رسد در واردات برنج تغییرات محسوسی به وجود آمده است. چراکه از زمان روی کار آمدن حجتی همواره بر جلوگیری از واردات بی رویه محصولات کشاورزی مانند برنج تاکید شده و حتی وزیر جهاد کشاورزی و معاونانش نیز در این زمینه گلایه‌های زیادی داشته‌اند.
کاهش 40 درصدی واردات برنج در سال جاری
این تغییر رویکرد از سوی دولت و وزارت جهاد کشاورزی بالاخره نتیجه داد تا اینکه میزان واردات برنج در نیمه اول امسال با بیش از 40 درصد کاهش از نظر وزنی به 656 هزار تن رسید. از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی ممنوعیت واردات این محصول را تا اطلاع ثانوی اعلام کرده است.
عباس کشاورز، معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی در این باره اظهار کرد: سال گذشته حدود دو میلیون تن برنج به کشور وارد شد و طی شش ماهه نخست امسال نیز حدود 700 هزار تن واردات برنج صورت گرفته است. در حالی که نیاز واردات کشور در طول سال حدود یک میلیون و 200 هزار تن است؛ بنابراین درحال حاضر به اندازه کل نیاز بازار واردات برنج صورت گرفته و محصول داخلی و وارداتی در انبارها باقی مانده است.
وی افزود: برنج تولید شده داخلی آن قدر روی دست تولیدکنندگان باقی مانده که وزارت جهاد کشاورزی مجبور شد برای آن قیمت توافقی اعلام کند تا با اعمال قیمت بازار برنج قدری به تعادل نزدیک شود؛ بنابراین دیگر نیازی به واردات نداریم.
به نظر می رسد حتی اگر ممنوعیت واردات برنج تا پایان امسال نیز ادامه داشته باشد، تولید بیش از دو میلیون و 300 هزار تنی برنج در سال جاری به همراه واردات حدود 700 هزار تنی آن طی شش ماهه نخست امسال و البته واردات بیش از حد سال گذشته، پاسخگوی نیاز کشور است و با این حساب، سرانه مصرف کشور به همان 38 کیلوگرم می‌رسد.
از سوی دیگر حتی اگر واردات برنج با آهنگ کاهش 40 درصدی ادامه پیدا کند، در پایان امسال حدود یک میلیون و 170 هزار تن برنج به کشور وارد می‌شود که با میزان تولید داخلی می‌توان گفت مصرف سرانه 45 کیلوگرمی مورد تایید وزارت تجارت تامین شده است.
البته وزارت جهاد کشاورزی و دولت با توقف واردات برنج از ابتدای مهر ماه نشان دادند که برنامه ویژه‌ای برای تنظیم بازار داخلی محصولات استراتژیکی مانند برنج داشته و مانند گذشته نمی‌خواهند بازار آن را بی تفاوت به حال خود رها کنند.
ایسنا