مسئولان با بیخیالی پایشان را روی هم میاندازند و پشت میزهایشان چای مینوشند و قاچاقچیان با همت بلندشان پیاز زعفران را میفروشند و رقیب جدیدی برای زعفران کشور به بار می آورند.
داستان زعفران سالهاست کشور را درگیر خود کرده چه روزهایی که فقط به دنبال تولید و صادرات فله بودیم و ارزش افزوده این محصول را دو دستی تقدیم کشورهایی نظیر اسپانیا میکردیم و چه این روزها که با کمک مسئولان غافل، پیاز زعفران را به افغانستان تقدیم میکنیم، تا سالهای آینده ایران را کنار زده و به تولیدکننده عمده تبدیل شود.
البته این ماجرا به زعفران محدود نمیشود و مسئولان مربوطه سالهاست که مواریث ملی نظیر فرش دستبافت، خاویار، فیروزه نیشابور و ... را به جای حفظ و حراست و ثبت جهانی با بیبرنامهگیهایشان به دست چین و ماچین و ینگه دنیا سپرده اند؛ به گونه ای که با سرعت، جایگاهمان را در محصولاتی که مزیت اصلی کشورمان محسوب میشده از دست داده و دیگرها بالا میآیند.
بیتوجهی ما به محصولی چون زعفران و از طرفی توجه سازمان ملل و کشورهای اروپایی از بحث کشت زعفران در افغانستان و همچنین محدود شدن صادرات این محصول از کشورمان باعث شده که مشتریان خارجی با سابقه این محصول از ایران، به سراغ کشورهایی نظیر افغانستان سوق داده شوند.
پیش از این فرماندار زواره نیز گفته بود میانگین عملکرد تولید زعفران کشورمان نسبت به رقبا از جمله افغانستان پایینتر است چرا که فرآوری این محصول با وجود ظرفیتهای بالا، توسعه پیدا نکرده و در بازار هم وجود دلالها و واسطهها، گلایهمندی کشاورزان را در پی دارد و در بازارهای خارجی هم با مشکلات برند و نبود رقابت مواجه هستیم.
بحث دیگری که در این باره وجود دارد طبق گفته کارشناسان متوسط میزان برداشت زعفران از واحد سطح (هکتار) در این کشور 10 کیلو گرم زعفران و در کشور ما 3.5 کیلوگرم است.
طبق آمار کشور افغانستان، سطح زیر کشت زعفران این کشور بیش از هزار هکتار است و با توجه به اینکه در هر هکتار 5 تن پیاز زعفران کاشت می شود با یک حساب سر انگشتی 5 هزار تن پیاز زعفران به طور قانونی و غیرقانونی به این کشور صادر شده است.
همچنین به گفته یک منبع آگاه، با وجود آنکه همواره جابه جایی پیاز زعفران ممنوع بوده اما در دولت قبل طی یک بازه زمانی پیاز زعفران با نام پیاز خوراکی صادر می شده!! و نتیجه امر چیزی جز پشیمانی در سالهای دور و نزدیک برای کشور به همراه نخواهد داشت؛ همان تجربه مشترک مسولان در امور مختلف.
از آنجا که منابع آگاه در کشور ما زیاد است، باز هم یک منبع آگاه دیگر اعلام میکند که پیاز زعفران از ایران به آسانی بیش از ۳ تن در روز به افغانستان قاچاق میشود و جلوی این قاچاق هم گرفته نمیشود.
گفتن این جمله از "شافعی" رییس اتاق بازرگانی ایران شایسته است: "در کنار کوتاهی ها و کم کاریهای ما در بحث حمایت از زعفران که محصول راهبردی کشورمان با ارزش افزوده قابل توجه است، کشورهای دیگر در سطحی گسترده بدان پرداخته اند."
نتیجه همه بیتوجهیها این شد که زعفران افغانستان در سال 2013 به عنوان بهترین زعفران دنیا معرفی و جایزه طلایی کیفیت را یک شرکت افغان در بحث زعفران دریافت کند و شرکتهای ما در طی این چند سال هیچ در چنته نداشته باشند.
بالاخره مسئولان روزی سرشان را از زیر برف بیرون میآورند و می بینند که 92 درصد بازار زعفران بدون پر به هوا رفته است و کی بود کی بود من نبودم ها هم جواب نمیدهند و باز همه چیز به گردن قاچاقچیان و دیگران میافتد.
باشگاه خبرنگاران