آمار و اطلاعات به هنگام از فعالیت مختلف بخش کشاورزی، ابزار اساسی برنامه ریزی و ارزیابی پیشرفت فعالیت ها و اقدام های انجام شده به حساب می آید و در این میان اطلاعات مربوط به قیمت فروش محصولات و هزینه خدمات کشاورزی نقش اساسی دارد. به منظور دستیابی به قیمت تمام شده محصولات که ناشی از فعالیت کشاورزی می باشد و حذف تاثیر عواملی نیر هزینه های حمل و نقل، انبارداری، سود واسطه ها و...
مرکز آمار ایران همه ساله طرحی را با عنوان « قیمت فروش محصولات و هزینه خدمات کشاورزی در منطق روستایی کشور» هم زمان با اجرای طرح « آمارگیری از قیمت خرده فروشی ها و خدمات مصرف خانوار روستایی» انجام می دهد که نتایج آن شامل اطلاعات مربوط به 111 قلم محصول (زراعی،باغی و دامی) 10 قلم خدمت ماشینی و 7قلم خدمت نیروی انسانی می باشد که این اطلاعات از مراجعه به آبادی نمونه در هر دوره آمارگیری به دست آمده است.
در همین راستا مرکز آمار و اطلاعات راهبردی به دلیل اهمیت و کاربرد اطلاعات مربوط به دستمزد نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی در تعیین روابط بین کارگر و کارفرما و همچنین تعیین قیمت تمام شده محصولات، نسبت به بررسی آمار و اطلاعات حاصل از این طرح ، پرداخت است.
هزینه خدمات کشاورزی
دستمزد کارگران کشاورزی شامل وجه نقد بوده و در مواردی که به جای تمام یا قسمتی از آن غذا با سهمی از محصول داده شده باشد، ارزش ریالی آن به قیمت روز پرداخت، برآورد و به وجه نقد اضافه می گردد. در این آمارگیری در هر دوره مراجعه، دستمزد یک روز کارگر کشاورزی(7 قلم)، بر حسب نفر روز کار ریال سوال شده است.
شکاف جنسیتی مزد
شکاف جنسیتی مزد از نسبت مابه التفاوت دستمزد زنان و مزدان به دستمزد مردان به دست می آید. این شاخص به صورت درصد، نمایش داده می شود. هر چه این رقم بیشتر باشد، شکاف جنسیتی دستمزد عمیق تر خواهد بود. در اغلب مواقع به دلیل این دستمزد مردان بیش از زنان می باشد، این نسبت مثبت است. ولی در برخی مواقع که به طور استثنا دستمزد زنان بیش از مردان است. این نسبت منفی خواهد بود.
*بیشترین و کمترین دستمزد برای کارگران
بررسی نتایج این طرح در تابستان 1397 در خصوص دستمزد کارگران مشاغل منتخب کشاورزی (7 شغل ) نشان میدهد، بیشترین متوسط دستمزد روزانه در میان مردان با رقم 9927419 ریال به کارگر "دروگر غلات" و کمترین متوسط دستمزد روزانه به کارگر "وجین کار و تنک کار" با رقم 542759 ریال، اختصاص داشته است.
همچنین در بین زنان، بیشترین و کمترین دستمزد روزانه به مانند مردان به ترتیب به کارگر "دروگر غلات" با رقم 676355 ریال و کارگر "وجین کار و تنک کار" با رقم 413366ریال، اختصاص دارد.
با توجه به درصد تغییرات متوسط دستمزد روزانه مردان کارگر در تابستان 1397 نسبت به فصل مشابه سال قبل، مشاهده می گردد که متوسط دستمزد روزانه کارگر "نشاکار" بیشترین افزایش و متوسط دستمزد روزانه کارگر "بیل زن زمین زراعی" کمترین افزایش را داشته اند، این در حالی است که بیشترین افزایش در متوسط دستمزد روزانه کارگران زن در تابستان 1397 نسبت به فصل مشابه سال قبل، مربوط به کارگر "نشاکار" بوده است.
قابل ذکر است در تابستان 1397، متوسط دستمزد روزانه در تمامی مشاغل منتخب کشاورزی مردان و زنان نسبت به فصل مشابه سال قبل، افزایش یافته است.
با توجه به متوسط دستمزد مشاغل منتخب کشاورزی در استان های کشور در تابستان 1397، بالاترین دستمزد برای مردان مربوط به کارگر "دروگر غلات" در استان گیلان با دستمزد 3067421 ریال و پایین ترین دستمزد مربوط به کارگر "بیل زن باغ" در استان خراسان رضوی با دستمزد 350000 ریال، بوده است.
از سوی دیگر در تابستان 1397، بالاترین و پایین ترین دستمزد برای زنان در بین استان های کشور، به ترتیب مربوط به کارگر "دروگر غلات" در استان گیلان با دستمزد 1084467 ریال و کارگر "میوه چین" در استان گلستان با دستمزد 285276ریال، میباشد.
بررسی شکاف جنسیتی دستمزد در تابستان 1397، نشان میدهد بیشترین شکاف مذکور به مانند تابستان 1396، به کارگر "نشاکار" تعلق داشته است. از سوی دیگر کمترین شکاف جنسیتی دستمزد در تابستان 1397به کارگر "وجین کار و تنککار"، اختصاص دارد.
بررسی ها نشان می دهد که شکاف جنسیتی دستمزد در تابستان 1397، در تمامی مشاغل منتخب بخش کشاورزی در مناطق روستایی به جز کارگر "میوه چین"، نسبت به تابستان 1396، افزایش داشته است که بیشترین افزایش شکاف مذکور در تابستان 1397 نسبت به تابستان 1396، مربوط به کارگر "دروگر غلات"، می باشد.