اوایل خردادماه سال جاری قرارداد آتی زعفران برای نخستین بار در بورس کالای ایران راهاندازی شد. در آن روز قرارداد تحویل شهریورماه ۱۳۹۷ برای زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین) باز شد که این سررسید تا تاریخ ۲۰ شهریورماه ۱۳۹۷ قابل معامله بود. آنگونه که در آن زمان اعلام شد، اندازه هر قرارداد ۱۰۰ گرم زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین) به عنوان دارایی پایه و حد نوسان قیمت روزانه زعفران در این معاملات مثبت و منفی سه درصد نسبت به قیمت تسویه روز قبل بود.
در آبان ماه امسال نیز سررسید معاملاتی قراردادهای آتی زعفران رشتهای درجه یک در بازار مشتقه بورس کالای ایران فعال شد. تا پایان معاملات نخستین روز در این سررسید، بیش از ۱۱ هزار و ۹۰۰ قرارداد زعفران رشتهای برای تحویل در پایان آذرماه منعقد شد. اما به تازگی بورس کالای ایران اعلام کرده که معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران را نیز تا پایان سال جاری راه اندازی کند.
درباره این موضوع، مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه ورود ابزارهای معاملاتی جدید باعث کاهش هزینه مبادلات، رشد شفافیت و افزایش سطح مبادلات میشود، گفته که "راه اندازی قراردادهای آتی زعفران در سال جاری منجر به ارتقای ساختارهای سنتی بازار به ساختارهای مدرن و توسعه بازارهای داخلی زعفران شد. از این رو با توجه به استقبال گسترده فعالان بازار از معاملات آتی و گواهی سپرده زعفران، معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران نیز تا پایان سال جاری راهاندازی میشود".
سلطانی نژاد در بیان مزایای استفاده از این ابزار معاملاتی اظهار کرد: معاملات قراردادهای اختیار، امکان تضمین فروش در قیمتهای مشخص را برای کشاورزان فراهم میکند. علاوه بر آن با توجه به هزینه اندک معاملاتی و شفافیت قیمت در بورس کالای ایران، ورود کشاورزان به این بازار به حذف بیشتر واسطهها و مدیریت قیمت زعفران منجر خواهد شد.
اختیار معامله، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که بر اساس آن خریدار قرارداد، حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. درواقع در این قرارداد، دو طرف توافق میکنند که در آینده معاملهای انجام دهند، به طوری که خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست میآورد.
از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، بر اساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور است. چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرفنظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست میدهد؛ از طرف دیگر فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.