از انتهای دهه ۸۰ اقتصاد ایران با مالیات بر ارزش افزوده آشنا شد که با گذشت زمان میزان این مالیات رفته رفته افزایش یافت و در حال حاضر به ۹ درصد رسیده است.
مالیات بر ارزش افزوده بر قیمت نهایی کالا و خدمات افزوده شده و از مصرف‌کننده نهایی اخذ می‌شود. البته طبق قانون برخی صنوف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند که این موضوع به معنی آن است که این صنوف نباید مالیات ۹ درصدی را از مشتریان خود دریافت کنند با این حال به کررات دیده می‌شود که برخی واحدهای صنفی عرضه‌کننده مواد غذایی علی‌رغم معاف بودن از این مالیات، آن را از مصرف‌کنندگان دریافت می‌کنند.
در این شرایط جای سوال دارد که طبق قانون کدام واحدهای صنفی عرضه‌کننده محصولات غذایی مشمول و کدام معاف از دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند.
در این رابطه اسدالله احمدی - رئیس اتحادیه اغذیه‌فروشان - گفت: واحدهای صنفی زیرمجموعه اتحادیه اغذیه‌فروشان به دو دسته واحدهای صنفی خرد و واحدهای صنفی زنجیره‌ای که به ثبت شرکت‌ها رسیده‌اند تقسیم می‌شوند. با توجه به این تقسیم‌بندی، واحدهای صنفی خرد سطح شهر از دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند و واحدهای زنجیره‌ای که در سامانه ثبت شرکت‌ها نام آنها قید شده است باید به سازمان امور مالیاتی ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند.
وی خاطرنشان کرد: البته در شرایط فعلی با توجه به کاهش حجم تقاضا از سوی مشتریان و ایجاد فضای رقابتی، بسیاری از واحدهای زنجیره‌ای مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان دریافت نمی‌کنند.
همچنین خسرو ابراهیمی‌نیا - رئیس اتحادیه صنف دارندگان تالارهای پذیرایی و تجهیز مجالس - اظهار کرد: تمام واحدهای صنفی زیرمجموعه این اتحادیه باید مالیات بر ارزش افزوده را از مشتری دریافت و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.
غلامحسین شیرازی - رئیس اتحادیه فروشندگان دل، جگر و قلوه - یادآور شد: تمام واحدهای صنفی زیرمجموعه این اتحادیه از دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند و نباید از مشتری مبلغی به عنوان ارزش افزوده دریافت کنند.
این در حالی است که حسین رواسی - رئیس اتحادیه طباخان، فروشندگان کله و پاچه و سیرابی تهران - و حسین محمدی - رئیس اتحادیه کبابی، حلیم و آشپزندگان تهران - نیز از معافیت واحدهای صنفی زیرمجموعه اتحادیه خود خبر می‌دهند و تاکید دارند که این واحدهای صنفی حق دریافت مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان را ندارند.
همچنین سیدعلی اصغر میرابراهیمی- رئیس اتحادیه دارندگان رستوران و سلف سرویس - تاکید کرد: تمام واحدهای زیرمجموعه اتحادیه مذکور باید مالیات بر ارزش افزوده را دریافت و پرداخت کنند.
اما در این زمینه علی اکبر نریمانی- رئیس اتحادیه چلوکباب و چلو خورشت - گفت: واحدهای صنفی زیرمجموعه این اتحادیه به دو دسته واحدهای بیرون‌بر و رستوران دارها تقسیم می‌شوند که واحدهای بیرون‌بر از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف بوده و واحدهای رستورانی که دارای سالن هستند باید مالیات بر ارزش افزوده را از مشتری دریافت و پرداخت کنند.
نریمانی در پاسخ به این سوال که برخی از واحدهای صنفی که دارای بخش بیرون‌بر و رستوران در دو قسمت مجزا با یک واحد آشپزخانه‌ای هستند در دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده چگونه باید رفتار کنند، اظهار کرد: این دسته از واحدهای صنفی باید با توجه به رسته قید شده در پروانه کسب به دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اقدام کنند.
حال با توجه به این تفاسیر صنوف عرضه‌کننده جگر، دل، قلوه، کله پاچه، کبابی، آش، حلیم، اغذیه فروشان خرد، واحدهای بیرون‌بر و تهیه غذا از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند و مابقی واحدهای رستورانی باید مالیات بر ارزش افزوده را دریافت و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.