توسعه صنعت دامپروری و کشاورزی، با توجه به بافت کشور و جایگاهی که این صنعت از دیرباز داشته، میتواند سبب اشتغال‌زایی و همچنین درآمدزایی و افزایش درآمد ملی شود و در نهایت کشور را خودکفا نماید. پتانسیل خودکفایی همواره در کشور وجود داشته و اکنون نیز می‌توان با سرمایه‌گذاری و تداوم تضمین برای صنعت دامپروری، در بخش‌های مختلف به خودکفایی رسید.
در چند دهه اخیر به دلیل رشد قابل توجه جمعیت در ایران و افزایش میزان آگاهی جامعه، نرخ رشد تقاضا برای مواد پروتئینی به سرعت افزایش یافت. در میان منابع تامین پروتئین حیوانی، مصرف گوشت مرغ نیز رشد قابل‌توجهی یافته، به گونه‌ای‌که سرانه مصرف این نوع گوشت در ایران دوبرابر سرانه مصرف جهانی است. براساس آمارهای رسمی، مصرف سرانه گوشت مرغ در دنیا 12 کیلو است، درحالی که سرانه مصرف گوشت مرغ در ایران برای هر نفر ۲۵ کیلوگرم گزارش شده است. صنعت مرغداری گوشتی کشور با ۱۱ هزار میلیارد تومان گردش مالی جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشور دارد. این صنعت با بیش از ۲ میلیون تن تولید گوشت مرغ جایگاه ویژه‌ای در تغذیه مردم دارد. صنعت مرغداری صدها واحد جوجه‌کشی، تولید دام، خدمات کشتارگاهی و صدها شرکت خدماتی، بهداشتی و دامپزشکی را میتواند فعال کند.
مازندران بسته به شرایط مطلوب آب و هوایی مناسب و بسترهای مناسب پرورش مرغ و تولید گوشت سفید، شاهد رغبت زیاد سرمایه گذاران در صنعت مرغداری بوده است. به گونه ای که امروز در این استان شمالی کشور 2 هزار و 400 بهره بردار صنعت مرغداری مشغول تولید گوشت سفید هستند که شامل 11 درصد از کل تولید کشور است. مازندران یکی از نقاطی است که مردم آن از دیرباز در حرفه دامداری و دامپروری مشغول به فعالیت هستند. وجود دو میلیون و 500 هزار راس دام سبک در استان نشان می دهد مازندران ظرفیت های مناسبی در حوزه دامپروری دارد.
کشتارگاه های صنعتی، صنایع تولیدخوراک دام، صنایع تبدیلی گوشتی و لبنی و واحدهای صنفی عرضه محصولات انان چرخه بسیار بزرگی از تولید دامی کشور و استان را تشکیل می دهد اما حفظ چنین دستاورد زمانی رقم می خورد که نظارت های فنی، بهداشتی و تخصص در فرایند تولید از ابتدای صدور پراونه تولید تا زمان بهره برداری اعمال شود. یکی از نهادهای مهمی که می تواند نقش مهمی در حفظ و توسعه دستاوردهای تولید دامی استان داشته باشد سازمان نظام دامپزشکی است. نهادی که ارکان آن کاملا خصوصی و به رای دامپزشکان عضو آن صورت می گیرد. این نهاد که نقش مهمی در تولید دامی کشور دارد امروز به یکی ازتشکل های تاثیرگذار در تولید بهداشتی صنعت دام، طیور و و صنایع وابسته است.
روز جهانی دامپزشک و برگزاری همایشی با این موضوع توسط شورای نظام دامپزشکی مازندران فرصتی شد تا در این زمینه با برخی از مدیران دستگاه های دولتی و خصوصی گفت و گو داشته باشیم.
* نیازمندی بالای کشور به موسسات تحقیقات تولید واکسن
رئیس سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اهمیت واکسیناسیون بیان کرد: برنامه امسال سازمان جهانی بهداشت دام و شعار روز جهانی دامپزشکی ارزش واکسیناسیون است.
محمد رضا صفری با بیان اینکه ارزش واکسیناسیون نیاز به توجه و پرداخت بیشتری در کشور دارد، اظهار کرد: تحقیقات تولید واکسن از انجام واکسیناسیون مهم تر است ، واکسیناسیون زمانی مفید خواهد بود که تحقیقات واکسن مبتنی بر بیماری ها و سویه هایی که در مناطق خودنمایی می کند صورت گرفته باشد.
وی تحقیقات واکسن در ایران را بسیار ضعیف دانست و تصریح کرد: تحقیقاتی اندکی هم که در کشور صورت می پذیرد توسط موسسه رازی است، نیاز به موسسه های تحقیقاتی فراوان داریم تا روی بیماری ها مطالعه داشته و واکسن های مناسب با آن تولید کنیم.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی کشور با بیان اینکه باید شیوه های درست واکسیناسیون را آموزش دهیم، تاکید کرد: در این زمینه نیز دچار ضعف هستیم که باید تلاش کنیم تا خلا های موجود جبران شود.
وی واکسیناسیون را از سخت ترین بخش های حرفه دامپزشکی برشمرد و اظهار کرد:متاسفانه دامپزشکان از مزایای سختی و زیان اور حرفه خود محروم هستند ، دولت اکثر اقشار جامعه را به سمت بیمه های تامین اجتماعی سوق داده است اما دامپزشکان از این مزیت بی بهره اند.
صفری در ادامه سخنانش تاکید کرد: اگر قرار است به ارزش واکسیناسیون توجه داشته باشیم باید به ارزش ارکان واکسیناسیون نیز کنیم.
* واکسن باید به جای فروش، واکسیناسیون شود
مدیرکل دامپزشکی مازندران با بیان اینکه دامپزشکی نقش مهمی در امنیت غذایی کشور دارد، اظهار کرد: ارزش واکسن و واکسیناسیون در تولید و صرفه جویی اقتصادی واحدهای تولید دامی تاثیر به سزایی دارد به گونه ای میتواند تولید را در برابر بیماری ها بیمه کند.
حسین رضوانی با تاکید بر اینکه نباید شاهد واکسن فروشی باشیم، تصریح کرد: مقدار واکسن در کشور محدود است و نباید شاهد واکسن فروشی باشیم، واکسن باید توسط کارشناسان واکسیناسیون، به صورت درست و اصولی انجام شود.
وی حوزه فعالیت دامپزشکان را بسیار زیاد و سخت دانست و تاکید کرد: امروز دامپزشکی در بیش از 6 هزار واحد تولید و عرضه نقش داردو نمی توان جایگاه ویژه آن را نادیده گرفت.
رضوانی در ادامه گفت: از زمانیکه سازمان نظام دامپزشکی تشکیل شد بخشی از وظایف سازمان دامپزشکی به این نهاد برون سپاری شد تا حجم فعالیت دامپزشکی دولتی به سمت دامپزشکی خصوصی برود.
مدیرکل دامپزشکی مازندران با بیان اینکه بسته به دستورالعمل ها و تصمیم گیری های صورت گرفته در سطح کشور، به مرور، وظایف دامپزشکی دولتی به سمت دامپزشکی خصوصی سوق داده خواهد شد، اظهار کرد: با واگذاری منطقی و اصولی وظایف به بخش خصوصی موافق هستیم اینگونه دولت فقط به عنوان نهاد ناظر حکومتی بر فعالیت های این نهاد نظارت خواهد داشت.
* تکریم هرساله مقام دامپزشک
رئیس شورای نظام دامپزشکی مازندران نیز در حاشیه این مراسم به خبرنگار فودنا گفت: آخرین شنبه آوریل هر سال توسط سازمان جهانی بهداشت دام به نام روز جهانی دامپزشک نامگذاری شده است که بسته به گستره بالای فعالیت دامپزشکان، شورای نظام دامپزشکی مازندران تصمیم گرفت تا هر سال در این روز از مقام دامپزشک را تکریم کند.
محمد حسن گلپایگانی با اشاره به نوپا بودن خدمات نظام دامپزشکی به دامداران گفت: طبق اصل ۴۴ قانون اساسی بخشی از تصدی گری دولت در حوزه صدور پروانه پرورش و بهره برداری به بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد واگذار شده است که سازمان نظام دامپزشکی هم یکی از آنهاست و وظیفه صدور پروانه های بهداشتی تاسیس و بهره برداری اماکن دامی را بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه برای حل برخی مشکلات که متقاضیان اخذ پروانه اماکن دامی در استان با آن مواجه اند باید قوانین را منطبق با شرایط موجود هر استان تنظیم و تدوین کرد، به امنیت زیستی در اماکن واحدهای تولید دامی مازندران اشاره و تاکید کرد: برای جلوگیری از بروز و شیوع بیماری ها و انتشار آلودگی و حفاظت محیط زیست باید قوانین و ضوابط بهداشتی به صورت کامل و جامع اعمال و اجرا شود.
رئیس شورای نظام دامپزشکی مازندران با اشاره به اهمیت نظرات کارشناسی دفاتر خدماتی و لایه‌های پایین خدمات دهنده در حوزه دامپروری و استفاده از تجارب آن ها، اظهار داشت: این تجربه‌ها و بیان مشکلات و راهکارها باید از رده‌های پایین به بالا دست و تصمیم گیر انتقال داده شود در غیر این صورت ستاد مرکزی روش آزمون و خطا را در پیش می‌گیرد و از مشکلات استان‌ها با خبر نخواهد شد.
گلپایگانی، شرط پیشرفت کشور و استان را در بومی سازی تجارب جهانی دانست و تصریح کرد: باید نسخه کلی که در تهران نوشته می شود را براساس استعدادهای استان به صورت بومی اجرا کنیم.
وی با اشاره به کمیسیون ماده ۱۸ و ماده ۵ دستورالعمل قانون جامع کشاورزی که دولت را سیاست گذار و متولی صدور پروانه اماکن دامی می‌داند، اظهارکرد: شورای نظام دامپزشکی استان صرفاً یک مجری و متصدی اجرای سیاست‌های سازمان دامپزشکی کشور در حوزه ماده2 و ماده ٥ قانون نظام جامع دامپروری است و حق هیچ گونه تغییر در نص قانون را ندارد و فقط میتواند پیشنهادات خود را به سطح کلان‌تری که قوانین را وضع می‌کنند، ارائه دهد.
گزارش از حسین زحمتکش خبرنگار فودنا مازندران