در کنار نارسایی‌ها و مشکلات موجود در فضای اقتصادی کشور، بازار مناسبتی از پدیده‌هایی است که در طول سال‌های گذشته، در مقاطع گوناگون و به انحای مختلف، روند قیمت گذاری‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است.
نزدیک شدن به ماه محرم و افزایش قیمت ظروف پلاستیکی، خرما و غیره نوسانات قیمتی در آستانه شب یلدا، تنش‌های قیمتی در ایام و روز‌های منتهی به پایان سال و عید نوروز، نمونه‌ها و مصادیقی از بازار مناسبتی به شمار می‌رود که پیرو آن شاهد افزایش قیمت‌های شدیدی در صحنه اقتصادی و کف بازار، در خصوص بسیاری از اقلام و محصولات مورد نیاز جامعه بوده ایم.
ماه مبارک رمضان نیز از نمونه مقاطعی به شمار می‌رود که بنابر تجارب کسب شده از شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و بازار، در روز‌ها و هفته‌های پایانی منتهی به حلول ماه مبارک رمضان، نوسانات قیمتی و افزایش نرخ برخی از اقلام و محصولات اساسی مورد نیاز مردم که در قالب و دایره اقلام غذایی قابل تعریف هستند به اشکال گوناگون بروز می‌کند.
با توجه به شرایط اقتصادی سالیان اخیر و به‌ویژه یکسال گذشته، احتمال بالا رفتن قیمت برخی کالا‌ها و محصولات خاص، دور از ذهن و غیرمنتظره نخواهد بود.
البته برخی مسئولان و متولیان دستگاه‌های ذی ربط بر ثابت ماندن قیمت‌ها تأکید می‌ورزند و با توجه به اخبار و گزارش‌هایی که در لابه‌لای سطور رسانه‌ها دیده و مشاهده می‌شود، ظاهرا مقرر است با اتخاذ برخی از تدابیر و تصمیمات مقتضی، ثبات و آرامش در بازار ماه مبارک رمضان حاکم شود و کنترل و نظارت سازنده‌ای در این خصوص اجرایی و عملیاتی شود.
بازاری که زولبیا، بامیه، حلیم، شکر، روغن، برنج، گوشت سفید و قرمز، قند، چای و غیره از نمونه اقلام پر مصرف آن به شمار می‌رود.
سینا بیات، یکی از توزیع کنندگان خُرد محصولات غذایی در استان البرز با اشاره به شرایط نامساعد بازار محصولات غذایی در طول یکسال گذشته اظهار کرد: بدون تردید، یکسال اخیر، یکی از سخت‌ترین دوران فعالیت فروشندگان خرد و حتی عمده محصولات و اقلام غذایی نسبت به سال‌های گذشته به شمار می‌رود.
وی افزود: بروز برخی تغییر و تحولات در صحنه اقتصادی کشور و کاهش قدرت خرید مردم، مزید بر علت شده تا ضریب فروش و تقاضا برای کالا‌ها و محصولات غذایی، به میزان قابل توجهی تحت الشعاع قرار گیرد.
این فعال در عرصه فروش و توزیع اقلام غذایی بیان کرد: عموما بازار محصولات غذایی، در فراز و نشیب‌های اقتصادی کشور، کمتر تحت تأثیر قرار می‌گرفت، اما در طول یکسال گذشته این بازار با شرایط متفاوتی روبه‌رو شد، بازاری که البته بروز تغییرات در آن از سال‌های پیش از آن کلید خورد و با راه اندازی فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای در اقصی نقاط شهرها، بیش از پیش تشدید شد، اما با همه این اوصاف، ماه‌های گذشته شرایطی بر این بازار حاکم شد که کمتر کسی پیش از آن چنین وضعیتی را تجربه کرده بود.
بیات گفت: البته در روز‌ها و هفته‌های پایانی اسفند ماه و با نزدیک شدن به عید نوروز، اندک تحولاتی در این بازار به وقوع پیوست و ضریب فروش و عرضه تا حدودی افزایش یافت، بنابراین با همه این اوصاف میزان فروش به هیچ عنوان رضایت بخش نبود و به تعبیری کاستی‌ها و نارسایی‌های عمیق تجربه شده را جبران نکرد.
این فعال در حوزه فروش و توزیع اقلام و محصولات غذایی بیان کرد: امیدواریم در اندک روز‌های باقیمانده به ماه مبارک رمضان و با ورود به این ایام پر فیض و مبارک، شاهد بروز تحولات مثبتی در روند حاکم بر نظام عرضه و تقاضا در این بازار باشیم.
وی افزود: بدون تردید، در صورت حاکم شدن ثبات در این بازار و کنترل هوشمندانه آن، میزان فروش تا حدودی تغییر خواهد یافت و در سایه این توفیق، تولیدمحصولات غذایی و صنایع مرتبط با آن، به عنوان یکی از حوزه‌های اشتغالزا، با رونق افزون تری همراه خواهد شد.
بیات تصریح کرد: تحلیل و بررسی بازار اقلام و محصولات غذایی در ماه مبارک رمضان از دو منظر تولیدکننده و مصرف کننده قابل بررسی و واکاوی است.
وی افزود: بدون تردید، ایجاب می‌کند با نزدیک شدن به این ایام پر خیر و برکت از حیث معنوی، زمینه و بستر مناسب و مطلوب برای تهیه و خرید کالای مصرفیِ روزه داران فراهم شود.
این فعال در عرصه توزیع و فروش محصولات غذایی گفت: در دیگر سو، انتظار می‌رود با اتخاذ تصمیمات سازنده و با نگاهی بلند مدت در راستای تحقق رونق تولید در صنعت مواد غذایی تلاش هر چه بیشتری عملیاتی شود که در این صورت، یقینا از بار سنگین بیکاری کاسته می‌شود و بقای فعالیت بسیاری از واحد‌های تولیدکننده استمرار پیدا خواهد کرد در غیر این‌صورت تعطیلی، پایان فعالیت، کاهش ظرفیت تولید و تعدیل نیروی انسانی در مراکز تولیدی و حتی در زنجیره توزیع، دور از انتظار نخواهد بود.
قیمت گوشت، در ماه مبارک رمضان ثابت می‌ماند
در میان محصولات غذایی اساسی و مورد نیاز مردم، گوشت (اعم از سفید و قرمز) از نمونه اقلامی است که عموما تقاضای بسیاری برای آن وجود دارد که البته افزایش قیمت آن در طی ماه‌های گذشته، بازار عرضه و کسب و کار قصابی‌های فعال به عنوان توزیع کنندگان خرد این محصول را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
بدون تردید، میزان افزایش قیمت گوشت به میزانی فزاینده بوده که ظرفیت افزایش مجدد آن وجود ندارد و می‌طلبد برای کنترل قیمت این محصول، تدابیر لازم اتخاذ شود.
حسن شکوهی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی شهرستان ری با اشاره به کاهش ۶ هزار تومانی نرخ گوشت در هر کیلو اظهار کرد: هم اکنون هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه با نرخ ۹۸ تا ۹۹ هزار تومان به مصرف کنندگان و متقاضیان عرضه و فروخته می‌شود.
وی در تشریح علل و دلایل کاهش نسبی قیمت گوشت بیان کرد: کنترل قاچاق دام از مرز‌های کشور و کاهش قدرت خرید خانوار‌ها، از عمده‌ترین دلایل اُفت نرخ این محصول اساسی در سبد غذایی خانوار‌ها به شمار می‌رود.
این مقام مسئول در خصوص نرخ گوشت در ایام ماه مبارک رمضان گفت: با توجه به افزایش ضریب عرضه در برابر واردات، بعید به نظر می‌رسد که قیمت گوشت با افزایش مواجه شود.
وی معتقد است با توجه به استمرار و حجم نزولات آسمانی در طی هفته‌های گذشته و رویش علف در مراتع، دشت‌ها و جنگل‌ها و به تبع آن افزایش تولید و زایش گوسفند‌ها پیش بینی می‌شود که روند کاهش نرخ گوشت ادامه یابد.
شکوهی گفت: بخش اعظم گوشت مورد نیاز کشور از محل تولید داخلی تامین می‌شود و با توجه به سیاست‌ها و تدابیر اتخاذ شده از سوی مسئولان ذی ربط، با هدف عدم خروج دام از کشور اِزدیاد عرضه و کنترل بازار گوشت قابل پیش بینی خواهد بود.
قرار نیست در ماه مبارک رمضان، افزایش قیمت در اقلام و محصولات غذایی اساسی لحاظ شود
چندی پیش، عباس قبادی، معاون بازرگانی داخلیِ وزارت صنعت، معدن و تجارت، تامین اقلام و محصولات غذایی اساسی و پر مصرف مردم در ماه مبارک رمضان را یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دستورکار‌های ستاد تنظیم بازار اعلام کرد.
وی در این خصوص گفت: افزایش عرضه مرغ با هدف پیشگیری از بالا رفتن قیمت آن یکی دیگر از تدابیری است که در دستور کار قرار گرفته، زیرا نرخ پیشنهادی سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان بود که مورد قبول و تایید قرار نگرفت و نرخ مرغ همچنان بر پایه ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان محاسبه خواهد شد.
قبادی در خصوص قیمت پیاز بیان کرد: با ممنوعیت صادرات، نرخ این محصول کاهش یافته و به تدریج شاهد تنزل هر چه بیشتر قیمت این محصول خواهیم بود.
وی تاکید می‌کند که شهروندان و عموم مردم در صورت مشاهده تخلف، تقلب، کم فروشی، گران فروشی و خودداری از صدور فاکتور از سوی فروشندگان و توزیع کنندگان، موضوع را از طریق سامانه ۱۲۴، منعکس کنند.
ارائه تقاضا برای افزایش قیمت حلیم، آش رشته، زولبیا و بامیه
بنابر گزارش‌های و اخبار منعکس شده در رسانه‌ها، روسای اتحادیه‌های شیرینی، حلیم و غذا‌های سنتی درخواست خود را مبنی بر صدور مجوز افزایش ۲۰ درصدی قیمت این اقلام مطرح کرده اند.
حسین محمدی، رئیس اتحادیه حلیم، کباب و غذا‌های سنتی در این خصوص گفت: به دلیل اینکه حلیم با گوشت گرم طبخ می‌شود و با توجه به افزایش نرخ آن، درخواست افزایش قیمت حلیم به اتاق اصناف ارائه شده است.
در این میان، با تصمیم ستاد تنظیم بازار مبنی بر تامین و عرضه شکر، آرد و روغن با قیمت مصوب و کمتر از نرخ بازار، اینچنین به نظر می‌رسد که درخواست افزایش قیمت برای زولبیا منطقی و صحیح نیست.
محسن رشید فرخی، رئیس انجمن تولید خرما تصریح کرد: نرخ خرما به دلیل نوسانات نرخ ارز و افزایش میزان صادرات (و خارج شدن توازن در ضریب عرضه و تقاضا) با رشد همراه شد، اما همه ساله ۱۵ روز پیش از ورود به ماه مبارک رمضان، صادرات خرما کاهش می‌یابد و با این اوصاف، نگرانی چندانی از افزایش قیمت شدید خرما، احساس نمی‌شود.
به هر ترتیب امیدواریم با برنامه‌ریزی مدون و اصولی و همگرایی دستگاه‌های ذی ربط، ثبات مطلوب و شایسته‌ای در بازار اقلام و محصولات غذایی در ایام ماه مبارک رمضان حاکم شود که یقینا تحقق این امر با توجه به نوسانات قیمتی ماه‌های گذشته، یک امر مهم و ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.