پسته دامغان بهعنوان یک برند در کنار گچ سمنان طی سال ۹۷ به ثبت جهانی رسید و این یعنی استان سمنان در زمینه تولید این دو محصول به یک موقعیت ویژه دست یافته است چرا که برندسازی همواره یک گام بلند برای توسعه تولید و صادرات است.
امروز پسته دامغان بهعنوان یک برند شناختهشده است یعنی میتوان برای آن بازارهای داخلی و خارجی یافت ازاینرو بسیاری معتقد هستند که پسته دامغان ظرفیتی برای توسعه صادرات استان سمنان است.
ثبت جهانی گامی برای صادرات
دامغان ظرفیت صادرات سالانه ۶۰۰ میلیارد تومان پسته را دارد که با فراوری میتواند ارزآوری بیشتری داشته باشد
مهدی میرکو رئیس اداره آموزش، پژوهش و فناوری صنعت، معدن و تجارت سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه گسترش فعالیتهای تولیدی و صنعتی و ایجاد نوآوری، ابتکار و دانش فنی در سطح استان و همچنین در راستای حمایت از کالای ایرانی دو محور اصلی ثبت برند پسته دامغان هستند، میگوید: دو محصول ارزشمند گچ سمنان و پسته دامغان در سازمان جهانی مالکیت فکری مطابق با کنوانسیون لیسبون ثبت جهانی شده است.
دامغان ظرفیت صادرات ۶۰۰ میلیارد تومان پسته در سال را دارد، این امر با ازدیاد قیمت این محصول اما بیشتر نیز شده اما باید دانست که این محصول با فراوری میتواند حتی ارزآوری بیشتری نیز داشته باشد، امروز شاهد ایجاد واحدهای فراوری خوبی در دامغان هستیم که در سال جاری یکی از آنها به بهرهبرداری رسید لذا این امر نشان میدهد اهمیت پسته دامغان در اقتصاد استان سمنان درک شده است.
ضرورت توجه به بخش خصوصی
امروز اما مدیران بخش اقتصادی دامغان نیز به این نتیجه رسیدهاند که تولید ۴۰ هزار تن پسته با ارزآوری ۶۰۰ میلیارد تومان نشان میدهد که با سرمایهگذاری بر روی محصول پسته میتوان تحولات عظیم اقتصادی را در دامغان شاهد بود.
توسعه صادرات محصول تولیدی در دامغان توسط کشاورزان و بهرهبرداران بخش اقتصادی به سایر کشورهای جهان و حتی بازارهای درونی میتواند جایگاه پسته دامغان را در بین محصولات تولیدی استان سمنان مستحکم کند محصولی که حالا با برند سازی که صورت گرفته بیش از هرزمانی موفق است.
باید با ایجاد بازارهای جدید، رونق اقتصادی بیشتری را به محصول پسته دامغان بخشید و این امر به اقتصاد استان سمنان کمک شایانی میکند
علیاصغر جمعهای رئیس اتاق بازرگانی سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: باید پسته دامغان را به بازارهای ملی و بینالمللی معرفی و شرایط صادرات آن را نیز تسهیل کرد چراکه این محصول میتواند ظرفیت خوب اقتصادی را ایجاد کند.
وی از حمایت طرحهای فرآوری پسته و صنایع تبدیلی نیز سخن گفت و بیان کرد: باید با ایجاد بازارهای جدید، رونق اقتصادی بیشتری را به محصول پسته دامغان بخشید که این امر به حوزه اقتصادی استان سمنان و شهرستان دامغان نیز کمک شایانی میکند.
جذب سرمایه گذاریهای بخش خصوصی
از سوی دیگر محمدرضا حلاجیان یکی از مؤثران شهرستان دامغان و کارمند بازنشسته اداره جهاد کشاورزی این شهرستان معتقد است: جذب سرمایهگذار میتواند منشأ تحولات عظیم اقتصادی در زمینهٔ پسته دامغان باشد.
حلاجیان معتقد است: پسته دامغان یک ظرفیت اساسی و عظیم برای توسعه صادرات است که بر روی اشتغالزایی نیز میتواند اثرگذار باشد پس باید مدنظر مسئولان استانی و شهرستانی قرار گیرد.
وی با یادآوری اینکه دامغان دارای ظرفیتهای عظیمی است که پسته یکی از آنها است، گفت: معادن، گردشگری و … نیز میتواند در زمره مسائلی باشد که به توسعه این شهرستان کمک میکند اما این روزها آنقدر که پسته در چشم مسئولان ما خوش نشسته، محصول دیگری در استان چنین اقبالی را نیافته است به نظر میرسد یکی از علل این امر، گرانی محصول پسته در بازار ملی و بینالمللی باشد.
ضرورت فراوری پسته
سال گذشته با حضور محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی کابینه دوازدهم واحد فراوری، بستهبندی و عرضه پسته با سرمایهگذاری ۳۴ میلیارد ریالی و اشتغال ۱۶ نفر در دامغان افتتاح شد. هدف از افتتاح این مرکز اما تکمیل زنجیره تولید تا صادرات محصول پسته در دامغان عنوان میشود موضوعی که اقبال عمومی و اقبال مسئولان استانی را نیز به دنبال داشت چرا که مردم دامغان به خوبی میدانند فراوری پسته یکی از مهمترین دلایل ارتقای اقتصادی شهرستان خواهد بود.
این واحد با ظرفیت ۶۰۰ تن در سال شامل دستهبندی، پوستکنی و خشککنی پسته آمده به کار است تا اقلام پسته مانند شاهپسند، اکبری، کله قوچی، احمد آقایی و عباسعلی را فرآوری و به بازار ارائه کند.
ارتقای کیفیت تولید پسته
مدیرکل جهاد کشاورزی استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: در سطح هشت شهرستان استان ۲۳ هزار هکتار باغ پسته وجود دارد که بیش از ۱۶ هزار هکتار آن در دامغان است، همچنین ازنظر کیفی نیز یکی از بهترین اقلام پسته کشور در این شهرستان کشت میشود.
حسن میرعماد ارزشافزوده پسته را بسیار خوب دانست و تأکید کرد: پسته در سالهایی که حتی سرمازدگی نیز دردسرهایی را به کشاورزان تحمیل کند بیش از ۱۰ تا ۱۲ هزار تن محصول داد حتی سال ۹۶ شاهد برداشت ۳۴ هزار تن پسته در دامغان بودیم لذا باید گفت این محصول میتواند در عرصه اقتصادی یک محصول راهبردی باشد.
باغات پسته دامغان بهصورت عمده در مناطق قهار رستاق، صرصر و دامنکوه قرار دارند و خنجری، فرضی، اکبری، احمد آقایی و حاج حسینی، عباسعلی و شاهپسند در زمره اقلام پستههای دامغان به شمار میآیند که از مرغوبیت بسیار بالا برخوردار هستند.
بهرهوری افزایش یابد
سهم دامغان از باغات پسته کشور ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار است که میانگین برداشت محصول از آن اراضی یکتن و ۳۰۰ کیلوگرم در هر هکتار است
معاون باغداری جهاد کشاورزی سمنان نیز بابیان اینکه ۴۶۰ هزار هکتار باغ پسته در کشور وجود دارد که ۹۰ درصد آنها معادل ۴۱۵ هزار هکتار بارور است، بیان کرد: سهم دامغان تا سال گذشته از این میزان ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار است که میانگین برداشت محصول از این اراضی یکتن و ۳۰۰ کیلوگرم در هر هکتار است.
محمدعلی طهماسبی بابیان اینکه سیاستهای وزارت کشاورزی افزایش بهرهوری است، میگوید: باید بهجای افزایش سطح کشت، بهرهوری و کیفیت برداشت پسته در باغات دامغان و سراسر کشور افزایش یابد تا شاهد میانگین برداشت ۱۱ هزار تن در هکتار باشیم.
دامغانیها در سه سال اخیر سرمایهگذاری خوبی را بر روی صنایع تبدیلی و ایجاد ارزشافزوده بیشتر محصولات کشاورزی کردهاند بهطوریکه رئیس جهاد کشاورزی این شهرستان معتقد است از مجموع پسته امسال ۶۵ درصد آن در ۱۰۵ واحد فرآوری مکانیزه و غیرمکانیزه ضبط و محصول خشکشده آن به بازارهای داخلی و خارجی برای صادرات هدایت میشود.
اما مشکل پسته دامغان تأمین بازارهای خارجی و صادرات آن در اسرع وقت است تا بهترین قیمت برای این محصول رقم بخورد لذا باید عزم مسئولان برای صادرات این محصول بیش از گذشته باشد.
بازار یکی از مشکلات صادرات پسته
محمد رضا میرحلاج از فعالان اقتصادی استان سمنان هم با بیان اینکه یکی از مشکلات پسته دامغان امروز مانند سایر محصولات صادراتی استان، فقدان بازار مناسب و همچنین مداوم است، میگوید: متأسفانه بیشتر تمرکز ما در یک دهه اخیر در بخش کشاورزی استان به تأمین آب و تولید خلاصه شده و هیچ تلاشی برای یافتن بازار نکردهایم.
وی با بیان اینکه برگزاری جشنواره پسته یک ظرفیت خوب است اما راهگشا نیست، میگوید: من معتقدم اگر به جای این برنامهها پسته کاران دامغانی تعاونی فروش پسته را با سورت بندی، بسته بندی و… در تهران تشکیل داده و در یک بازارچه آنها به فروش برسانند آن هم با بسته بندی و برند متناسب، موفقتر خواهیم بود.
این فعال اقتصادی میگوید: شش سال است که به انتظار ورود سرمایه گذاری صبر کردهایم تا محصول پسته ما را خریداری و صادر کند چرا ما نباید به تهران برویم و محصول را به صادر کننده بدهیم چرا باید همیشه صبر کنیم؟ لذا من معتقد هستم باید شرکتی مانند تعاونی تشکیل داد و در تهران به عرضه و معرفی محصول پرداخت.
فرودگاه بینالمللی شاهرود فرصتی برای صادرات پسته دامغان
در نهایت باید گفت پسته مزیت خوب صادرات برای استان سمنان است و میتواند تحول خوبی را نیز به وجود آورد از سوی دیگر بین المللی شدن فرودگاه شاهرود میتواند یک فرصت خوب برای ارسال محصول پسته دامغان به سایر نقاط جهان باشد تا بتوانیم از مزیت تازه خوری محصول نیز بهره ببریم.
باید دید در زمینه افزایش مزیتهای اقتصادی پسته دامغان در سال جاری چه اقداماتی توسط مسئولان و فعالان اقتصادی بخش خصوصی انجام میشود هنوز فصل پسته فرا نرسیده اما باید از هم اکنون به فکر صادرات و بازارهای هدف بود.