فشار صنایع لبنی بر مردم/مجوز افزایش مجدد قیمت‌ها صادر می‌شود؟

بار دیگر سر و صدای افزایش قیمت لبنیات بالا گرفته و قرار است دوباره نرخ محصولات لبنی افزایش یابد آن طور که رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی گفته است سازمان حمایت از مصرف کنندگان آنالیز قیمت تمام شده شیر خام و لبنیات را بر اساس هزینه های جدید تعیین این قیمت‌ها را به ستاد تنظیم بازار اعلام کرده تا این ستاد پس از بررسی نهایی نرخ های جدید را اعلام کند نرخ پیشنهادی که دبیر انجمن صنایع لبنی گفته ۱۴ درصد است و سازمان حمایت در همین محدوده قرار است تصمیم گیری کند.
قیمت لبنیات طی یک سال گذشته تا ۱۰۰ درصد بالا رفته است قیمت هر بطری شیر که پیش از این به  ۲۲۰۰ تومان عرضه می‌شد به ۴۴۵۰ تومان رسیده است و از آخرین باری که ستاد تنظیم بازار قیمت لبنیات را افزایش داد چند ماهی بیشتر نمی گذرد.
افزایش قیمت لبنیات روی سرانه مصرف مردم تاثیر مستقیم دارد سرانه مصرف لبنیات کشور نصف میانگین جهانی و تقریبا یک پنجم کشورهای اروپایی و آمریکایی است و هرگونه افزایش قیمت لبنیات مصرف این محصول اساسی و بسیار مهم را به شدت پایین می آورد.
در بسیاری از کشورها سرانه مصرف شیر به عنوان شاخص سلامت به حساب می آید سرانه مصرف شیر در کشور ۸۰ کیلوگرم و در جهان ۱۶۰ کیلوگرم و برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم است این در حالی است که مصرف شیر برای سلامتی تاثیر بسیار مهمی دارد و از استحکام استخوان ها گرفته تا تامین ایمنی بدن و نیز تامین اسید آمینه های ضروری بسیار مهم و حیاتی است و هرگونه کاهش در سرانه مصرف محصولات لبنی می‌تواند خسارت‌های و هزینه های پنهانی را برای کشور تحمیل کند.
لبنیات فواید زیاد و متنوعی برای بدن انسان دارد. عمده‌ترین دلیلی که همیشه برای مصرف شیر و لبنیات ذکر می‌شود تامین کلسیم مورد نیاز برای بدن است اما این تنها خاصیت لبنیات نیست چرا که می‌تواند منبعی برای تامین ویتامین دی، فسفر و سایر منابع معدنی و ویتامینی هم باشد.
ابراهیم مراد زاده کارشناس صنایع گفت:«مصرف لبنیات باعث سلامت استخوان‌ها، جلوگیری از پوکی استخوان، حفظ سلامت دندان‌ها، مقاومت بدن در برابر آسیب‌ها و ضربه پذیری، افزایش انعطاف پذیری، افزایش هوش و ... است.شواهد محکمی وجود دارد مبنی بر این‌ که مصرف شیر می‌تواند از بروز سرطان‌ روده بزرگ و سینه در زنان جلوگیری کند.»
وی ادامه داد:«همچنین مطالعات بر روی حدود پنجاه هزار مرد در سوئد نشان داده است که در مردانی که روزانه ۱.۵ لیوان شیر یا بیشتر مصرف می‌کنند خطر ابتلا به سرطان تا سی و پنج درصد کمتر از کسانی است که کمتر از دو لیوان در هفته شیر مصرف می‌کردند. یک مطالعه دیگر در نروژ نیز نشان داده است که افرادی که از کودکی تا بزرگسالی مصرف شیر را ادامه می دهند کمتر در معرض خطر سرطان سینه هستند.»
در سالهای گذشته صنایع لبنی هر زمانی که خواستند با تحت فشار قرار دادن نهادهای تصمیم گیر قیمت لبنیات را افزایش دادند در سالهای گذشته افزایش قیمت لبنیات چندین بار در طی سال اتفاق افتاده است.
دبیر انجمن صنایع لبنی افزایش هزینه‌های سربار تولید در بخش‌های حمل و نقل حقوق و دستمزد و انرژی را دلیلی برای افزایش قیمت لبنیات عنوان کرده و گفته است این هزینه ها ۱۴ درصد روی قیمت تمام شده شیر تاثیر گذاشته است.
رضا با کری دلیل دیگری هم برای بالا بردن قیمت محصولات لبنی عنوان کرده است که نرخ خرید مصوب شیر خام ۲۰۰۰ تومان بوده که اکنون به صورت توافقی به ۲ هزار و ۳۵۰ تومان از دامداران خریداری می‌‌شود.
بدیهی است هزینه‌های اعلام شده توسط دبیر انجمن صنایع لبنی نباید مبنای افزایش قیمت تلقی شود،  هزینه‌ها باید توسط یک تیم کارشناسی بررسی و رقم‌های دقیق آن مشخص شود و اگر قرار است افزایش قیمت هم انجام شود باید بر مبنای آمار‌های تعیین شده از سوی تیم کارشناسی باشد.
متاسفانه در دفعات گذشته مبنای افزایش قیمت لبنیات آمارهای اعلامی از خود صنایع لبنی که چکش‌کاری هم اگر از سوی سازمان حمایت از سازمان مصرف کننده و تولید کننده انجام شد، چندان جدی نبود و در نهایت با تفاوت اندکی مورد تصویب قرار گرفت و مبنای افزایش بهای لبنیات واقع شد.
نکته دوم اینکه آیا واقعا هیچ راهی برای کاهش قیمت تمام شده لبنیات وجود ندارد آیا باید همواره فشار افزایش هزینه‌ها و قیمت ها باید بر دوش مردم باشد؟ آیا کارشناسان راهکار پیشنهادی در این زمینه ندارند؟ مهمترین مشکل بخش های تولیدی ما بالا بودن قیمت تمام شده است به جای اینکه قیمت تمام شده را پایین بیاورند تا حاشیه سودی برای دامدار و صنایع باز شود مرتب قیمت مصرف کننده را بالا می‌برند در حالی که هم داامدار و هم صنایع می‌توانند برای افزایش سودشان هزینه‌های خود را پایین بیاورند، تا حالا این دو بخش محاسبه کرده‌اند که با استانداردهای جهانی چقدر فاصله دارند؟راندومان و عملکرد هردو بخش چقدر با استاندارهای جهانی اختلاف دارد؟
دامداران می‌توانند با انتخاب دام های اصلاح شده با تولید شیر بالا در حد استاندارد جهانی قیمت تمام شده را کاهش دهند، میزان شیردهی دامها از 3 تا 40 کیلو گرم متفاوت است.دولت هم می تواند در کاهش هزینه دامداران و افزایش حا شیه سود آنها و صنایع هم تاثیر گذار باشد دولت می‌تواند با تحویل خوراک دام و طیور ارزان‌تر قیمت تمام شده نهایی را کاهش دهد از آن جایی که بیش از ۷۰ درصد قیمت تمام شده شیر و محصولات پروتئینی به خوراک دام بستگی دارد هر چقدر قیمت این گونه نهاده‌ها کاهش یابد قیمت تمام شده پایین خواهد آمد.
راهکار بعدی جلوگیری از پرت انرژی استفاده صحیح از منابع است که بخش مهمی از هزینه های تولید را تشکیل می‌دهد و در نهایت بخش های تولیدی می توانند با مدیریت صحیح و افزایش عملکرد بخش های تولیدی و استفاده از کارگران مجرب به کاهش قیمت تمام شده کمک کنند.
در حوزه صنایع هم می توان با استفاده از تجهیزات و صنایع به روز و استاندارد عملکرد را افزایش داد همچنین استفاده از مدیریت درست، نیروهای زبده و کارآمد به کاهش قیمت تمام‌شده کمک خواهد کرد.
با وجود این همه راهکارها برای کاهش قیمت تمام شده و افزایش حاشیه سود در حالی که این همه راه نرفته برای صنایع لبنی وجود دارد آیا منطقی است با کوچکترین افزایش هزینه‌ای قیمت مصرف کننده را بالا ببریم ودر حقیقت فشار این هزینه‌ها را به مردم انتقال دهیم؟ مگر سود صنایع در تقاضا از سوی مردم نیست چرا صنایع لبنی به دنبال رشد تقاضا نیستند و با گران کردن محصولاتشان باعث می‌شوند خرید مردم روز به روز کمتر شود؟