میز کالایی سی و هشتمین با حضور علیرضا ناصرپور، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی، جواد فلاح، مدیر مطالعات اقتصادی و اکبر میرزاپور، سرپرست توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران، میرعرب معاون طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، احمدی مدیر گروه زنجیره عرضه و تولید محصولات کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، محمدعلی اکبری مطلق مدیرعامل شرکت کیمیا بذر تربت حیدریه به همراه جمعی از فعالان بازار زیره، انبارداران، مدیران و کارشناسانی از وزارت جهاد کشاورزی، شرکت های تامین سرمایه و کارگزاری ها برگزار شد.
توسعه اقدامات آموزشی و فرهنگ سازی
در ابتدای این نشست، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران توضیحاتی در خصوص نحوه انجام معاملات و مزایای عرضه زیره سبز در قالب گواهی سپرده کالایی ارایه کرد و به جزییات و استانداردهای تعریف شده برای محصول قابل پذیرش در انبارهای مورد تایید بورس کالا پرداخت.
ناصرپور در خصوص توجه به جنبه های آموزشی و فرهنگ سازی در میان کشاورزان و زیره کاران برای ورود به بورس گفت: در راستای آشنایی فعالان بخش کشاورزی با کارکردهای بورس کالا، طی چند سال گذشته انواع آموزش های لازم به علاقه مندان و کشاورزان ارایه شده و بورس کالا اعلام می کند که در هر شهر و استانی در کشور آماده ارایه آموزش در حوزه بورس کالاست.
وی اظهار داشت: البته به دلیل ساختار سنتی بخش کشاورزی، آموزش و فرهنگ سازی برای ورود کالاها و بازیگران به بورس باید با وسعت بیشتری انجام شود که استفاده از ظرفیت های وزارت جهاد کشاورزی در این حوزه راهگشا خواهد بود.
معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران همچنین از درخواست چند انبار در گلستان و تایباد برای پذیرش زیره سبز و توسعه معاملات گواهی سپرده این محصول خبر داد و گفت: با پذیرش انبارها در مناطق مختلف کشور، شاهد فرهنگ سازی و آموزش موثرتر در میان کشاورزان خواهیم بود که این اتفاق به مرور اثر مطلوبی در ورود فعالان بخش کشاورزی به معاملات بورس خواهد داشت.
پس از زیره سبز نوبت سیاه دانه است
در ادامه این نشست، میرعرب معاون طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی به آمار سطح زیر کشت زیره سبز در کشور اشاره کرد و گفت: آمار سال 1397 که از کل استان ها جمع آوری شده حاکی است که 18 هزار هکتار زمین زراعی زیر کشت زیره سبز رفته که از این میزان حدود 12هزار هکتار آن تنها مربوط به استان خراسان بوده است.
وی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی از تنوع عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا استقبال می کند، گفت: امیدواریم به کمک بورس کالا این روند رو به رشدی که در تولید زیره سبز ایجاد شده در سال های آتی نیز ادامه یابد؛ زیرا کشاورزان نسبت به تولید این محصول با درآمد بالاتر رویکرد مثبتی دارند.
میرعرب افزود: علاوه بر منطقه خراسان، کشاورزان استان گلستان نیز به کشت زیره سبز روی آورده اند اما باید بررسی کرد بازار چقدر کشش دارد که بورس کالا با راه اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی زیره سبز می تواند در فرآیند کشف قیمت و برنامه ریزی برای کشت آتی به کشاورزان کمک موثری کند. در این میان پس از معاملات گواهی سپرده اگر قراردادهای آتی زیره سبز نیز در بورس راه اندازی شود، قیمت های آینده این محصول نیز برای فعالان بازار مشخص می شود که این اتفاق باعث می شود کشاورزان در سایر بخش های تولیدی گیاهان دارویی برای ورود به بورس ترغیب شوند.
معاون طرح ملی گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: ما به عنوان سیاست گذار علاقه مند هستیم که محصولاتی بیشتر تولید شوند که مصرف آب کمتر و ارزش افزوده و درآمد بالاتری داشته باشند؛ در همین راستا، در سال جاری افزایش تولید محصول سیاه دانه را کلید زدیم و پیشنهاد می کنیم بعد از زیره سبز، معاملات سیاه دانه در بورس کالا آغاز شود.
توجه به فرآیند تامین مالی
احمدی مدیر گروه زنجیره عرضه و تولید محصولات کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نیز طی این نشست با بیان اینکه در دنیا بخش اعظمی از معاملات کشاورزی در بورس های کالایی انجام می شود، اظهار کرد: متاسفانه در این زمینه کشور ما هنوز خیلی عقب است اما می توان مشکلات تامین منابع مالی تولیدکنندگان بخش کشاورزی را به فرصتی برای ورود آنها به بورس کالا و رفع مشکلات تبدیل کرد.
به گفته احمدی، تولیدکننده ها چه در خصوص زعفران و چه برای سایر کالاها برای تامین منابع مالی و نقدینگی موردنیاز تولید، سال ها با مشکلاتی مواجه بوده اند. در حال حاضر نیز از ابتدای یک سال زراعی تا پایان آن تولیدکننده و کشاورز هزینه های زیادی را متحمل می شود و گاهی این هزینه ها چندین برابر درآمدی است که به دست می آورد که این امر ضرورت توجه به فرآیند تامین مالی را گوشزد می کند.
وی بر لزوم آشنایی کشاورزان با سازوکار و ابزارهای مالی بورس کالا تاکید کرد و گفت: در این حوزه آموزش بهره برداران و تولیدکنندگان و کشاورزان از بحث های حائز اهمیت است زیرا در بخش کشاورزی بیشتر فعالیت ها معیشتی بوده و نه صنعتی که در تلاش هستیم با فراهم شدن زمینه ورود محصولات مختلف کشاورزی به بورس کالا، بسیاری از ساختارهای سنتی این بخش اصلاح شود.
کشاورز، اطمینان می خواهد
در ادامه، مدیرعامل شرکت کیمیا بذر تربت حیدریه که نخستین انبار پذیرفته شده زیره سبز در بورس کالا متعلق به این شرکت است، اظهار کرد: زیره محصولی است که کشت آن از نظر میزان آب مصرفی بسیار کم توقع بوده و در مناطق دارای آب و هوای خشک عمل می آید. اما در دوره هایی به دلیل قیمت اندک آن در خراسان رضوی کشاورزان به کشت گندم روی آوردند اما از سال گذشته دوباره سطح زیرکشت زیره توسعه پیدا کرد.
محمدعلی اکبری افزود: با توجه به مزیت اقتصادی که کشت این محصول نسبت به سایر محصولات کشاورزی دارد، اگر بتوان تضمینی ایجاد کرد تا کشاورز بابت فروش محصول و قیمت آن اطمینان داشته باشد، تولید زیره سبز در کشور روند رو به رشد خود را که از سال گذشته دوباره از سر گرفته شده، ادامه خواهد داد. از این رو، امیدواریم با ورود محصول و آغاز معاملات گواهی سپرده زیره سبز در بورس بتوانیم انگیزه مضاعفی را برای کشاورزان ایجاد کنیم.
به گفته اکبری، اگر کشاورزان این اطمینان را حاصل کنند که با ورود به بورس، محصول خود را در شرایط استاندارد نگهداری کرده و به قیمت های مطلوب به فروش می رسانند، تحولی مثبت در این حوزه اتفاق می افتد.
این فعال بازار زیره تاکید کرد: با تجربه موفقی که از سال گذشته در عرضه محصول زعفران در بورس کالا داشتیم، این نتیجه حاصل شد که برای ایجاد شفافیت قیمتی روی محصول زیره سبز و با هدف کمک به اقتصاد بخش کشاورزی از طریق فروش این محصول سودآور، زیره سبز را در قالب اوراق گواهی سپرده کالایی در بورس عرضه کنیم.
معاملات آزمایشی، چراغ سبز رونق بازار
زمانی کارشناس مسئول اداره بورس ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار نیز با اشاره به تجربه موفق عرضه زعفران در بورس کالا از تلاش سازمان بورس برای راه اندازی معاملات آتی، آپشن و صندوق های کالایی محصولات کشاورزی سخن گفت و اظهار کرد: هیات پذیرش سازمان بورس با جدیت پذیرش کالاهای جدید را در بورس کالا پیگیری می کند و امیدوار است عرضه محصولاتی همچون زیره سبز، پسته و سیاه دانه در بورس کالا نیز همانند زعفران موفقیت آمیز و اثربخش باشد.
وی تاکید کرد: تجربه نشان داده به هر میزان همبستگی و ارتباط بیشتری بین بورس کالا و فعالان بازار یک محصول بیشتر باشد، معاملات آن محصول جدی تر و خوش آتیه تر خواهد بود. امیدواریم معاملات زیره سبز نیز همانند چراغ سبزی که در شروع معاملات آزمایشی گواهی سپرده آن روشن شد، ادامه یابد.
بازارگردانی گواهی سپرده زیره سبز
در پایان این نشست نیز مهدی آسیما، مدیر سرمایه گذاری شرکت تامین سرمایه سپهر از تلاش این مجموعه برای اخذ مجوزهای بازارگردانی گواهی سپرده زیره سبز سخن گفت و اظهار کرد: این مجموعه تمام تلاش خود را برای افزایش نقدشوندگی و بهبود روند معاملات کالاهای کشاورزی از طریق ابزارهای مالی اعمال می کند. از این رو، امیدواریم هر چه زودتر فرآیند مشتقات مالی زیره سبز نیز راه اندازی شود زیرا زنجیره ارزش گواهی سپرده در کنار سایر مشتقات مالی تکمیل می شود. ضمن اینکه انگیزه نهادهای مالی با راه اندازی ابزارهای مشتقه روی محصولات مختلف، افزایش می یابد.