برنامه "گفت و گوی اقتصادی" با موضوع ظرفیت های مغفول صادراتی به کشورهای شرق و غرب آسیا با حضور دکتر احمد حسینی فر عضو اتاق بازرگانی ایران و چین، ایران و عمان، ایران و عراق و ارتباط تلفنی با دکتر مسعود کمالی اردکانی عضو هیئت علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی از شبکه رادیو گفت و گو به روی آنتن رفت.
حسینی فر در ابتدا شناسایی بازارهای صادراتیِ هدف برای ایران و انجام صادرات را رضایت بخش خواند و متذکر شد: با این وجود، اما فضای کسب و کار در ایران بسیار پیچیده و بخش خصوصی همچنان تنهاست.
عضو اتاق بازرگانی ایران و چین با اشاره به نقش موثر دولت در کنار بخش خصوصی گفت: در حال حاضر دولت به کمک بخش خصوصی نیامده اما هرگاه دولت در کنار بخش خصوصی بوده اتفاقات خوبی رقم خورده است.
وی صادرات موفق را نیازمند تولیدات هدفمند و حرفه ای دانست و افزود: تولید و صادرات لازم و ملزوم یکدیگر هستند.
عضو اتاق بازرگانی ایران و عمان همچنین تقویت صادرات را مستلزم تقویت نهادهای ذیربط مانند اتاق های بازرگانی مشترک، افزایش تعداد رایزنان اقتصادی و حرفه ای خواند و گفت: به عنوان مثال وجود رایزنان بازرگانی متعدد در بازار مهمی همچون عراق ضروری است.
حسینی فر با اشاره به فعالیت های موثر رایزنان بازرگانی ایران در بغداد، اربیل و سلیمانیه ابراز داشت: ما به دلیل مشکل سیاسی با شمال عراق، صادرات را متوقف کردیم درصورتیکه ترکیه با وجود مشکل سیاسی اما اقتصاد را وارد نکرد و ما عملاً با قطع صادرات به شمال عراق، ترکیه را تقویت کردیم.
وی ضرورت تغییر و به روز رسانی تکنیک های تولید و صادرات را متذکر شد و گفت: شیوه فعلی صادرات ما با شکست مواجه شده لذا باید اقتصاد را از بخش دولتی به بخش خصوصی درجه یک انتقال داده و بخش خصوصی را تقویت کنیم.
حسینی فر با اشاره به اینکه صادرکنندگان نیازمند حمایت جدی تری از مجلس و دولت هستند مطرح کرد: دولت باید تسهیلات ارزان قیمتی را به صادرکنندگان و شبیه به رقبای ایران ارائه دهد.
در ادامه "گفت و گوی اقتصادی" از رادیو گفت و گو، کمالی اردکانی با اشاره وضعیت کلی صادرات در ایران بیان داشت: صادرات ما متمرکز بر تعدادی از کالاها و بازارهای محدود شده است.
عضو هیئت علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با اشاره به اینکه ۶۰ درصد ظرفیت صادرات کشور به کشورهای همجوار و همسایه و توسط تعداد محدودی از شرکت ها انجام می شود گفت: این محدودیت ها آینده صادراتی ایران را با مشکل مواجه می کند کمااینکه واردات و صادرات برخی کالاها به دلیل مشکل تامین نیازهای داخل در سال گذشته ممنوع اعلام شد.
وی با تصریح بر نبود ثبات در حوزه صادرات ایران بیان داشت: شرکت ها و بنگاه های خصوصی ایران، رقابتی و دارای استراتژی های بلند مدت صادراتی نبوده و فاقد تجربه کارهای صادراتی بلند مدت هستند از این رو سیاست گذاران باید صادرات را در اولویت قرار دهند.
کمالی اردکانی قیاس ظرفیت های صادراتی ایران با دیگر کشور را ضروری خواند و گفت: بر اساس مطالعات بانک جهانی، طی پنجاه سال گذشته، اقتصاد چین حدود ۶۳ برابر، هند ۱۴ برابر، مالزی ۲۰ درصد، کره ۳۴ برابر، ویتنام ۴۵ برابر اما اقتصاد ایران فقط ۶ برابر رشد کرده و این قیاس نشانه عدم رشد اقتصادی ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای منطقه و جهان است.
عضو هیئت علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، سرمایه گذاری و تولید صادرات محور را از مهم ترین معضلات کشور در حوزه صادرات خواند و گفت: عمده صادرات ایران در حوزه پتروشیمی و فولاد نتیجه سرمایه گذاری ایران در ۲۰ سال گذشته است و در حوزه صنایع پایین دستی سرمایه گذاری نشده و الان هم کالایی برای صادرات نداریم.
کمالی اردکانی با تصریح بر اینکه زیرساخت های صادراتی ایران مجهز و کامل نیستند افزود: ایران در مقایسه با ترکیه در حوزه های مختلف اعم از بخش ریلی، هواپیما، مسافربری، کامیون، شرکت های لجستیکی، بندر و خطوط هواپیمایی مشکلات زیادی دارد و اگر تولید هم داشته باشد در فرآیند صادرات با مشکل مواجه است.
وی رایزنان بازرگانی در حوزه صادرات را دیده بان های دولت در بازارهای مهم صادراتی معرفی کرد و گفت: رایزنان بازرگانی ضمن رصد شرایط بازار و ارتباط با ذینفعان اصلی بازار، طرف های ایرانی را نیز از شرایط بازار آگاه می کنند.
عضو هیئت علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با اشاره به وجود ۱۵۰ دفتر نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در خارج گفت: در بهترین شرایط فقط ۲۰ تا ۲۵ رایزن بازرگانی در این دفاتر حضور دارند که هم اکنون بسیار کمتر شده و مابقی نیز کارشناسان اقتصادی وزارت خارجه هستند که اشراف کامل ندارند.
کمالی اردکانی با اشاره به صادرات کلیه ظرفیت های صادراتی ایران به بازار عراق بیان کرد: حجم صادرات به عراق در سال گذشته، حدود ۹ میلیارد دلار بود که با احتساب برق و خدمات فنی و مهندسی به ۱۲ میلیارد دلار نیز می رسد.