سازمان شیلات ایران در واکنش به خبر"واردات بی رویه تخم ماهی قزل‌آلا صدای تولیدکنندگان داخلی را درآورد" جوابیه ای به شرح زیردر اختیار این خبرگزاری قرار داد.
با توجه به اینکه اتحادیه سراسری تکثیر پرورش ماهیان سردابی به دلایلی دچار مشکلات داخلی است در چند سال اخیر قادر به برگزاری مجمع و یا تشکیل هیئت مدیره رسمی و انتخاب مدیرعامل نبوده است از این رو ذکر نام آقای فرهی به عنوان مدیر عامل و رئیس اتحادیه خلاف واقع است.
واردات تخم چشم زده به کشور در حال حاضر به دلیل آن که مراکز تکثیر کشور در تمام طول سال قادر به تولید نیستند و همچنین به دلیل ترجیح پرورش دهندگان ماهی به استفاده از تخم خارجی انجام می‌شود و این واردات بنا به تقاضای هر یک از مزرعه داران و نه به منظور اصلاح نژاد ماهی قزل آلا بلکه به منظور تولید بچه ماهی و پرورش ماهی صورت می‌گیرد. در این فرایند واردکنندگان بر اساس درخواست مراکز تولید بچه ماهی اقدام به واردات تخم چشم زده می نمایند در صورتی که تقاضای مصرف کننده (مزرعه دار) وجود نداشته باشد وارد کنندگان بر اساس شیوه نامه مجاز به واردات تخم چشم زده به کشور نخواهد بود.
ورود تخم چشم زده برای تأمین بخشی از نیاز تولیدکنندگان ماهی پرواری (6500 مزرعه) به عنوان نهاد اصلی از مبادی رسمی و با نظارت بهداشت سازمان دامپزشکی کشور مبدا و مقصد صورت می‌گیرد و چنانچه مراکز تولیدی دارای بیماری و یا سابقه بیماری باشند این سازمان اجازه واردات نخواهد داد کما اینکه چنانچه مراکز تولیدی داخلی نیز تحت نظارت بهداشتی هم این سازمان هستند و در صورت بروز بیماری در این مراکز نیز مانع عرضه تخم آلوده خواهند شد.
به منظور برآورد میزان تولید تخم چشم زده ماهی قزل آلا در کشور شیلات ایران در سال گذشته با اتحادیه سراسری تکثیر و پرورش ماهیان سردابی کشور و اتحادیه مرکزی تعاونیهای ماهیان سردابی مکاتباتی را انجام داده و طی روال مرسوم در جلسه‌ای با حضور تولیدکنندگان این ارزیابی را بازبینی می نماید.
متاسفانه اطلاعات ارائه شده توسط اتحادیه سراسری اغلب اوقات دقت لازم را ندارد و از این رو برگزاری این جلسات به روشن شدن وضعیت و تضمین تامین بچه ماهی مورد نیاز تولید کنندگان کمک می نماید؛ برای مثال برآورد این اتحادیه از ظرفیت تولید تخم داخلی در سال گذشته بیش از دو برابر ظرفیت بود که محقق شد و در صورت اتکا به این نظرات تخم چشم زده می توانست پیامدهای اقتصادی ناخوشایندی را برای پرورش دهندگان ماهی به بارآورد.
عدم امکان اتکا به آمار این اتحادیه از سوی سایر اتحادیه ها نیز مورد تاکید قرار داشته و به صراحت اعلام شده است که از جمله می‌توان به نامه‌های اتحادیه مرکزی تعاونیهای کشاورزی ماهیان سردابی (به شماره 377 مورخ 3 دی 97)، اتحادیه سردابی استان مازندران (شماره 336 مورخ 7 آذر 96) و شرکت تعاونی تامین نیاز استان تهران (شماره 97 -166 مورخ 25 شهریور 97) اشاره نمود.
در سال گذشته بالغ بر 30 واحد تولید تخم چشم زده در کشور فعالیت داشتند که مجموعاً حدود 150 میلیون تومان تولید نموده اند از این کمتر از نیمی مورد استفاده مزرعه داران قرار گرفته و بخشی به دلیل عدم پذیرش از سوی مزرعه داران به فروش نرفته است این عدم پذیرش و عوامل مختلفی از جمله شرایط کیفی تخم مورد نظر پرورش‌دهندگان باز می گردد برای جبران کسری و تامین نیاز مزرعه داران بر اساس اعلام سازمان دامپزشکی کشور در سال گذشته حدود 260 میلیون تخم چشم زده وارد کشور کرده و ارقام اظهار شده دیگر از نظر آن سازمان صحت ندارد
متاسفانه بسیاری از موارد مصرف شده توسط آقای فرعی به دلیل عدم آشنایی با تصمیمات و فعالیت‌های اتحادیه در خصوص واردات تخم چشم زده در سنوات قبل خلاف واقع است که در زیر به آنها اشاره می‌شود.
- شیوه نامه واردات تخم چشم و در سال 1390 با الحاق نظرات اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی تکثیر و پرورش ماهیان سردابی تنظیم به توافق کرده که به دلایلی در آن سال ابلاغ نشده اند سال 1395 نظرات این اتحادیه به تدوین شیوه‌نامه لازم و پس از توافق ابلاغ گردیده است لذا چنانچه ایرادی در این شیوه نامه وجود داشته باشد انصاف حکم می‌کند که این اتحادیه سرمایه خود را در این اشتباه بپذیرد. لازم به ذکر است با توجه به خاتمه دوران اجرای آزمایشی به نام در سال جاری درخواست پیشنهادات اصلاحی تهران باشد 7451 مورخ 18 خرداد 98 به اتحادیه‌های ذیربط ارسال متأسفانه پاسخی دریافت نشده است.
- اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی در سال 87 خود را موظف به زمینه‌سازی برای اصلاح نژاد ماهی قزل آلا نموده و مکاتبات بعدی نیز این موضوع را تسهیل می نماید از جمله نان‌های شماره 87/151 مورخ 24 دی ماه 87 این اتحادیه در واردات تخم چشم زده به منظور انتقال تکنیک های روز دنیا و زمینه‌سازی اصلاح نژاد تاکید و همچنین در نامه شماره 88/87 /اس مورخ 8 تیر 88 تعداد تخم مورد نیاز برای واردات را اعلام و تصریح نموده است که برنامه اصلاح نژاد را با همکاری واردکنندگان تخم چشم زده در مدت 3 تا 5 سال انجام خواهد رساند تا در جلسه مورخ 7 مهر 88 نیز این اتحادیه مجازات در این هدف تاکیدو دستور جلسه مورخ 14 دی ماه 88 متعهد به ارائه پروپوزال مرکز اصلاح نژاد و تولید مولد اصلاح شده و معرفی افراد واجد شرایط سرمایه گذاری به شیراز گردید؛ این در حالی است که اتحادیه مذکور تا تاکنون اقدام عملی برای انجام این تعهدات در معنای واقعی است و تنها قصد دارد تا با قطع واردات تخم مصرف مصرف کنندگان را به استفاده از تولیدات داخلی با هر کیفیتی اجبار نماید.
- درحالی‌که اتحادیه سراسری تکثیر و پرورش ماهیان سردابی پیشنهاد قطع واردات تخم چشم زده به کشور و عدم تخصیص ارز دولتی را دارد گروهی دیگر از پرورش دهندگان ماهی قزل آلا در قالب اتحادیه مرکزی تعاونیهای کشاورزی ماهیان سردابی تقاضای واردات تخم چشم زده و تخصیص ارز دولتی به این نهاد را دارند از جمله می‌توان به نامه شماره 137 مورخ 19 شهریور 97 و 357 مورخ 9 مهر 97 اتحادیه مرکزی تعاونی های کشاورزی ماهیان سردابی کشور در این راستا اشاره نمود سازمان شیلات به عنوان مرجع تصمیم‌گیری موفق به اخذ نظرات هر دو گروه در فرآیند تصمیم‌سازی است و تاکنون نیز در نظر گرفتن مساحت تولیدکنندگان موضوع واردات را مدیریت و در کنار حمایت از تولیدکنندگان بچه ماهی برای حمایت از مراکز تکثیر و سنوات اخیر وضعیت محدودیت برای واردات تخم در فصل تولید تخم در مرکز تخصصی داخلی واردات را برای مدت حدود 45 روز متوقف نموده است.
- از آنجا که اتحادیه سراسری به عنوان یک اتحادیه ملی برای باید دارای وزن معقول در تصمیم‌سازی باشد این انتظار منطقه وجود دارد که دست‌کم اعضای این اتحادیه تولید داخلی حمایت نمایند و تولیدات داخلی و مورد استفاده قرار دهند که متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد و در حالی که بسیاری از اعضای این اتحادیه خود از تخم وارداتی استفاده می‌کند انتظار دارند که سایر تولیدکنندگان که عضو این اتحادیه هستند تولیدات داخلی را استفاده نمایند این امر هیچ منطق سازگار نیست.
- همانطور که در خبر منتشره تصریح شده است شاید شرکت‌های خارجی تمایلی به انتقال دانش به ایران داشته باشند لیکن اصرار و تاکید شیلات ایران موجب پیشرفت‌هایی در راه‌اندازی مراکز اصلاح نژاد و تولید تخم با کیفیت مطلوب را ازجمله پیشرفت‌های ایجاد مرکز مبل سازی بومی‌سازی تولید تخم چشم زده توسط شرکت وارد کننده در استان‌های مازندران و لرستان است که پیش‌بینی می‌شود میزان تولید آمده از سال جاری به بیش از 40 میلیون عدد تخم می‌رسد همچنین نماینده شرکت وارد کننده اقدامات لازم برای انتخاب محل اخذ پروانه تاسیس احداث مرکز بزرگ است و نجات را به عمل آورد و در صورت اخذ پروانه بهداشتی عملیات احداث این مرکز در سال جاری آغاز خواهد شد.
همچنین موسسه تحقیقاتی علوم شیلاتی کشور نیز با اجرای پروژه SPF ( تولید ماهی عاری از بیماری‌های خاص) برای تولید مولدین شناسنامه دار ماهی قزل آلا اقداماتی را به عمل آورده است که این امر در کنار بازسازی و راه اندازی مرکز ژنتیک و اصلاح نژاد ماهی قزل آلا در استان کهگیلویه و بویر احمد آینده روشن تری تولید تخم چشم زده در کشور را ترسیم می‌کند.
امید است با توکل بر خدا و قبول مسئولیت همه بازیگران عرصه تولید ماهی قزل آلا در کشور این فعالیت اقتصادی با ثبات و به دور از هرگونه تنش های واقعی و ساختگی موجبات رفاه بیشتر و سربلندی تولیدکنندگان و همه ایرانیان عزیز را فراهم آورد.