هر از گاهی موضوع آلودگی گندم‌های تولید داخل و ناخالصی آن در فضای رسانه‌ای سر و صدای زیادی به پا کرده و با واکنش کشاورزان و مسئولان امر روبه‌رو شده است؛ چرا که با توجه به اعمال نظارت دقیق بر امر خرید تضمینی، امکان چنین تخلفی وجود ندارد و تنها افراد سودجو با بیان چنین اتهاماتی به گندم تولید داخل به دنبال واردات و کسب سودهای هنگفت هستند.
اگر چه در سال‌های گذشته این مسائل بارها مطرح شده، اما امسال در ابعاد جدیدتری گسترش پیدا کرده است که به اعتقاد بسیاری از مسئولان کسب یک تخلف را نمی‌توان به کل تولید تعمیم داد.
اخیرا محمدرضا مرتضوی رئیس کانون انجمن صنایع غذایی کشور اظهاراتی مبنی‌بر فساد گسترده در سیستم خرید تضمینی گندم داشته است و گفته: سالیانه ۷۰۰ هزار تن ضایعات همچون شن و خاک به ارزش هزار میلیارد تومان وارد پروسه چرخه خرید تضمینی می‌شود که علی‌رغم هشدار‌های متعدد به وزیر جهاد کشاورزی، اما توجهی به این موضوع نشده است.
در حالی که یزدان سیف مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی این اظهارات را تکذیب کرد و گفت: چنین ارقامی یا ناشی از آگاهی یا برخی به دلیل درگیری منافعشان با این موضوع این موارد را مطرح می‌کنند چرا که تا به امروز از مجموع ۸ میلیون تن گندم در قالب یک میلیون و ۳۰۰ هزار نمونه تحویل بازرگانی دولتی و کارخانجات آرد شده که از تمامی آن‌ها نمونه‌برداری و در آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت میزان اُفت بررسی و به ثبت رسیده است.
حال به سراغ مسئولان ذیربط می‌رویم تا از دلایل اتهامات وارده به گندم تولید داخل مبنی‌بر آغشته به شن و خاک به بهانه واردات باخبر شویم.
علی‌قلی ایمانی نایب رئیس شورای ملی گندمکاران در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، بحث آلودگی‌های گندم تولید داخل به شن و ماسه را تکذیب کرد و گفت: در ابتدای دولت تدبیر و امید، مقام معظم رهبری همواره بر خودکفایی گندم به عنوان یکی از مهمترین محصولات استراتژیک تأکید کردند که وزارت جهاد با تدابیر اندیشیده شده در مباحث مختلف علمی و فنی، تهیه نهاده، مکانیزاسیوم و توزیع بذور اصلاح شده به این دستاورد مهم دست یافت.
او افزود: بعد از گذشت چند سال مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در دولت تدبیر و امید توانستند به خودکفایی گندم برسند که بسیاری از وارد کنندگان گندم همزمان با خودکفایی این محصولات استراتژیک که منافعشان به خطر افتاده بود، با ترفند‌های مختلف همچون کیفیت نامرغوب گندم تولید داخل، ارزان بودن گندم خارجی و بسیاری از مباحث دیگر سعی بر واردات مجدد این محصول داشتند و هم‌اکنون بحث اختلاس گندم با شن و خاک و ماسه را مطرح کردند تا بتوانند منافع از دست رفته‌شان را با واردات مجدد به دست آورند.
نایب رئیس شورای ملی گندمکاران ادامه داد: در زمان خرید تضمینی گندم، نمایندگان وزارت جهاد کشاورزی و بازرگانی دولتی بر نمونه‌های تحویلی نظارت دارند و به عبارت دیگر بر اساس استاندارد‌های تعریف شده ۱۰۴، کیفیت گندم را بر ۳ درجه یک، ۲ و ۳ تقسیم می‌کنند که بر حسب این استاندارد حدود ۹۳ درصد گندم تولیدی، درجه یک و ۲ و ۷ درصد درجه ۳ است که باز هم در چرخه مصرف انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.بیشتر بخوانید: سیاست «قیمت تضمینی» دوای درد دولت و گندمکاران
این مقام مسئول با تأکید بر این موضوع که کشاورزان گندم‌کار هیچ موقع دست به عمل زشت اختلاس گندم تولید داخل با شن و ماسه نمی‌زنند، بیان کرد: باتوجه به آنکه کشاورزان از بهترین علف‌کش‌ها برای از بین بردن علف‌های هرز استفاده می‌کنند، از این رو بیان اتهاماتی همچون اختلاس شن و ماسه با گندم تولید داخل واقعیت ندارد ضمن آنکه متوسط افت مفید گندم ۴ درصد و اُفت غیرمفید ۳ و ۲ دهم درصد است در حالی که گندم تحویلی کشاورزان تنها یک و ۴ دهم درصد اُفت مفید و ۲ درصد افت غیرمفید دارد که این امر نشان می‌دهد کشاورزان استاندارد‌های تعریف شده را رعایت می‌کنند.
ایمانی ادامه داد: در شرایط فعلی اقتصاد و تحریم نباید زحمات چندساله دولت، وزارت جهاد و کشاورزان در خودکفایی گندم را به منافع عده‌ای سودجو گره بزنیم چراکه ممکن است تخلفاتی مبنی‌بر تبانی کارخانه‌های آب و دلالان در خصوص اختلاس گندم با شن و ماسه در خارج از فصل خرید صورت گیرد که این موضوع هیچ ارتباطی به کشاورزان ندارد چرا که در زمان خرید اسامی تمامی کشاورزان در سامانه وجود دارد و دلالان نمی‌توانند گندم خود را تحویل مراکز دولتی دهند.
او با اشاره به اینکه هیچ ادغامی مبنی‌بر اختلاس گندم با شن و ماسه و خاک از طرف کشاورزان وجود ندارد، اظهار کرد: اگر چه تخلفاتی مبنی‌بر اختلاس گندم با شن و ماسه و خاک دور از انتظار نیست، اما دستگاه‌های نظارتی باید برخورد جدی با متخلفان داشته باشند تا خودکفایی این محصول استراتژیک زیر سوال نرود.
سلف‌خران اقدام به اختلاس گندم با شن و ماسه می‌کنند / ضرورت مجازات سنگین برای افراد متخلف
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه موضوع اختلاس و آلوده کردن گندم به شن و ماسه برخلاف منافع ملی کشور است، اظهار کرد: اگر چه موضوع آلوده کردن گندم به شن و ماسه به اسم کشاورزان تمام می‌شود، اما بنده با اطمینان کامل می‌گویم که هیچ کشاورزی این عمل را انجام نمی‌دهد و اگر در مواردی این موضوع دیده شده، به ندرت و خاص است که نمی‌توان این موضوع را عام دانست.
او افزود: عده‌ای دلال و سودجو گندم تولیدی کشاورزان را به سبب نیاز مالی کشاورز به طور نقد از آن‌ها خریداری می‌کنند و سپس چنین اقدامات قبیحی را انجام می‌دهند.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با اشاره به اینکه حرمت گندم برای کشاورزان این سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است، بیان کرد: بر این اساس تنها در مواردی اتفاق افتاده که عده‌ای دلال و سلف‌خر که گندم تولیدی کشاورزان را به سبب نیاز شدید مالی از آن‌ها پیش‌خرید کردند، این عمل را انجام می‌دهند که از دستگاه قضایی تقاضا داریم مجازات سنگینی برای آن‌ها در نظر بگیرد تا آن‌ها نتوانند چنین اقداماتی را به جامعه کشاورزی نسبت دهند.
این مقام مسئول درباره اینکه باتوجه به ثبت نام کشاورزان در سامانه خرید تضمینی، پس چطور ممکن است که گندم‌های آلوده به شن و ماسه وارد چرخه خرید تضمینی شوند، افزود: البته ممکن است که دلالان و سلف‌خران به اسم کشاورزان گندم را وارد سامانه چرخه خرید تضمینی کرده باشند چراکه برخی از کشاورزان به سبب نیاز مالی وجه گندم تولیدی خود را از قبل از دلالان دریافت کرده‌اند و حال، چون کسی که گندم خود را به مراکز دولتی تحویل می‌دهد، کشاورز نیز هرچند ممکن است تعداد محدودی کشاورزنما در این بین وجود داشته باشد.
اسدی ادامه داد: کشاورزانی که گندم خود را از قبل به سلف‌خران پیش‌فروش می‌کنند از این رو دلالان و سلف‌خران گندم را به اسم آن کشاورزان تحویل مراکز دولتی می‌دهند در حالی که روند بارگیری و دریافت پول توسط این افراد انجام می‌شود و ارتباطی به گندم‌کار ندارد و به عبارت دیگر بنده به صراحت اعلام می‌کنم که بیش از ۹۹ درصد کشاورزان افرادی هستند که در تولید نان مردم و این کالای باارزش و برکت خدا هیچگونه تخلفی را مرتکب نمی‌شوند.
به گفته او: با توجه به آغشته شدن گندم به گل‌ولای، خوابیدن گندم روی زمین و وضعیت اراضی ممکن است مقداری خاک در زمان برداشت گندم با کنباین وارد سیستم خرید تضمینی شود که این موضوع هیچ ارتباطی به اختلاس گندم با شن و ماسه ندارد چراکه این عمل قبیح فقط توسط دلالان و افراد کشاورزنما انجام می‌شود که از دستگاه قضایی تقاضا داریم مجازات سنگین برای هر ۲ گروه اعمال کند تا راه برای این افراد در سال‌های آتی را ببندند.
موضوع آلوده کردن گندم به شن و خاک، تنها بهانه‌ای برای واردات / دلالان با شایعه پراکنی به دنبال اهداف شوم خود و سودهای کاذب هستند
عطا‌الله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران اظهارات انجمن صنایع غذایی مبنی‌بر ورود سالانه ۷۰۰ هزار تن ضایعات شن و خاک به چرخه خرید تضمینی را تکذیب کرد و گفت: با توجه به آنکه از ماه‌ها قبل از خرید تضمینی دستگاه‌های نظارتی در کنار عوامل خرید در مراکز مستقر هستند، از این رو امکان تحویل ۷۰۰ هزار تن فضولات حیوانی، شن و ماسه و خاک به مراکز دولتی وجود ندارد و تنها این افراد با بیان چنین اظهاراتی به دنبال واردات هستند.
او افزود: بنده معتقدم که انجمن صنایع غذایی به عنوان نماینده عده‌ای رانت‌خوار با بیان چنین اظهاراتی سعی در واردات گندم و نادیده گرفتن زحمات کشاورزان و مسئولان وزارت جهاد در امر خودکفایی دارم چراکه گندمکاران در طول تاریخ صداقت خود را ثابت کردند و بعد از انقلاب در تمامی عرصه‌ها حضور داشتند و همواره منافع ملی را به منافع خود ترجیح داده‌اند.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران ادامه داد: نظام خرید تضمینی گندم به گونه‌ای است که تنها کشاورزان گندم‌کار می‌توانند گندم خود را تحویل مراکز دولتی دهند ضمن آنکه از قبل اراضی آن‌ها و متوسط تولید توسط کارشناسان پهنه مورد ارزیابی قرار گرفته که با این وجود امکان خرید از افراد دیگر یا گندم بیش از میزان ارزیابی شده وجود ندارد.
این مقام مسئول با بیان اینکه افراد سودجو با بیان چنین اظهارات و شایعاتی به دنبال واردات گندم و منافعشان هستند، بیان کرد: اگر چه ۱۰ محموله در سطح کشور ممکن است شرایط اختلاس با شن و ماسه را داشته باشد، اما این افراد با شایعه پراکنی و برنامه‌ریزی دقیق می‌خواهند این موضوع را به گردن کشاورزان بی‌اندازند در حالی که امکان ندارد مراکز خرید شن و ماسه و خاک را به عنوان گندم تولیدی از کشاورزان تحویل بگیرد.
هاشمی درباره اینکه آیا امکان تبانی کارخانه‌های آردسازی با دلالان و سلف‌خران مبنی‌بر آلوده کردن گندم تولید داخل وجود دارد، بیان کرد: کارخانه‌های آرد سازی به سبب فرار از پرداخت مالیات ۹ درصد اقدام به خرید آزاد کردند و هیچ عقل سلیمی قبول نمی‌کند که کارخانجات به جای گندم خاک تحویل بگیرد و تنها دلالان و لابی‌گران با شایعه پراکنی این موضوعات را مطرح می‌کنند تا با واردات گندم بتوانند به اهداف شوم خود و سودهای بالا دست یابند.