برداشت زیان از کاشت بی الگو

رعایت نشدن الگوی کشت، علاوه بر مختل کردن مدیریت مصرف منابع آب، مشکلاتی را در بازار محصولات کشاروزی ایجاد کرده و افزایش و یا کاهش بیش از حد سطح زیر کشت و نوسان قیمت محصولات، تولید کنندگان و مصرف کنندگان را با چالش هایی مواجه می کند.
نوسان قیمت محصولات کشاورزی، همواره یکی از عوامل ایجاد چالش در تولید و فروش محصولات است، به طوری که با افزایش قیمت یک محصول، به یکباره تقاضا برای کشت آن در بین کشاورزان بالا می رود و همین امر عاملی می شود تا به واسطه کاهش قیمت ها در اثر افزایش تولید، کشاورزان به جای سود، زیان کنند.
یکی از کشاورزان زنجانی که به قول خودش، کشت امسالش روی دستش مانده، می گوید: با این قیمتی که برای گوجه فرنگی می دهند، برداشت و فروش محصول پول کارگر را هم در نمی آورد.
سلیمی اظهار می کند: من از سال گذشته بذر سیب زمینی برای کشت انبار کرده بودم ولی با افزایش قیمت گوجه فرنگی تصمیمم عوض شد و فکر کردم با کشت گوجه، سود بیشتری به دست می آورم ولی الان حتی اگر همه محصولم فروش برود کفاف هزینه هایش را نمی کند و فوق و فوقش هزینه و فروشم سر به سر می شود.
 نتوانسته ایم الگوی کشت را اجرایی کنیم
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در خصوص نوسان های تولید محصولات کشاورزی، می گوید: کشت و برداشت محصولات زراعی تابع شرایط اقلیمی و نیز تا اندازه زیادی نیز تحت تاثیر شرایط بازار است.
جواد تاراسی ادامه می دهد: ما در حوزه تولید محصولات متناسب با نیاز و ظرفیت بازار نتوانسته ایم الگوی کشت را اجرایی کنیم، چرا که اجرای آن، تابع شرایطی است که مقدماتش را نه در استان بلکه در کشور هم نداریم.
وی می افزاید: پشتیبانی از کشت الگویی شامل حمایت از صادرات و توسعه کارخانه های فرآوری است تا صرفا خام فروشی محصولات اتفاق نیفتد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان می گوید: خرید تضمیمنی محصولات کشاورزی هم از دیگر روش های تحقق کشت الگویی است که البته این موضوع نیز متاسفانه دست خوش کمبود اعتبار است.
وی اظهار می کند: کشاورزان باید برای کشت محصولات با مراکز خدمات کشاورزی در بخش های مختلف هماهنگی لازم را داشته باشند و آمارهای لازم و مورد نیاز را از این مراکز بگیرند، چون مراکز خدمات کشاورزی به اطلاعات و آمارهای مربوط به میزان کشت محصولات دسترسی دارند و کشاورزان با داشتن چنین اطلاعاتی، کمتر در معرض ضرر واقع می شوند.
وی به لزوم نقش آفرینی رسانه ها در نهادینه کردن الگوی کشت تاکید می کند و ادامه می دهد: رسانه ها با پرداختن به ضرورت اصلاح الگوی کشت، می توانند در این حوزه کمک کار بخش کشاوری باشند تا بهره‌برداران دچار دردسر و ضرر نشوند.
رئیس جهاد کشاورزی استان زنجان می گوید: در سال زراعی جاری هفت هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی این استان زیر کشت گوجه فرنگی رفت در حالی که بر اساس کشت الگویی، باید حدود پنج هزار  و ۵۰۰ هکتار کشت می شد.
وی اظهار می کند: برای میزان برداشت محصول نیز برآورد ۳۰۰ هزار تنی انجام و تمهیداتی برای مدیریت فروش آن نیز در نظر گرفته شده بود در حالی تا کنون بالغ بر ۴۳۰ هزار تن گوجه فرنگی در استان زنجان تولید شده است.
تاراسی خاطرنشان می کند: البته ما قدردان زحمت و تلاش کشاورزان هستیم ولی حداقل انتظار این است تا برای رفع چالش های مربوط به بازار و فروش محصولات، کشاورزان کاشت محصول را براساس اطلاعات الگوی کشت انجام بدهند.
برای تحقق الگوی کشت قانون خاصی وجود ندارد
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز با بیان اینکه الگوی کشت با لحاظ آیتم های متعدد در مناطق مختلف انجام می شود، می گوید: با مشخص شدن برش های استانی سهم هر استان در کشت محصولات از سوی وزارت جهادکشاورزی برآورد و اعلام می شود، به عنوان مثال برای سال زراعی جاری با توجه به منابع و ظرفیت ها و امکاناتی موجود، پنج هزار و ۵۰۰ هکتار برای کشت گوجه فرنگی به استان زنجان اعلام شده بود.
ربابه شب خیز می افزاید: از طریق سامانه اصلاح الگوی کشت، سهم هر شهرستان در استان نیز به مراکز خدمات کشاورزی اعلام می شود و کارشناسان این مراکز با دسترسی که به اطلاعات میزان کشت محصولات دارند، موارد مورد نیاز به اطلاع کشاورزان در پهنه های کشت می رسانند.
وی اظهار می کند: برای تحقق الگوی کشت متناسب با نیاز بازار، قانون خاصی وجود ندارد و در این حوزه صرفا به اطلاع رسانی و اقناع کشاورزان متمرکز می شویم.
شب خیز می گوید: کارشناسان پهنه ها در روستاها و مناطق مختلف حضور مستمر داشته و اطلاعات کافی از میزان کشت انواع محصولات کسب می کنند.
وی ادامه می دهد: سال گذشتته به واسطه صادرات، قیمت گوجه افزایش قابل توجهی داشت، به همین دلیل امسال خیلی از کشاورزان سمت کشت این محصول رفتند و به دلیل افزایش تولید، قیمت آن پایین آمد و کشاورزان را با مشکلاتی مواجه کرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان می گوید: افزایش تولید در محصولاتی مثل سیب زمینی که قابلیت نگهداری در انبار دارند، مشکلات به مراتب کمتری را ایجاد می کند.
 در نتیجه پیگیری‌های مسئولان در استان زنجان، با ظرفیت‌های ایجاد شده، در زمان حاضر روزانه یک هزار و ۱۰۰ تن محصول گوجه فرنگی از کشاورزان این استان خریداری می‌شود که از این میزان، خرید ۸۵۰ تن در مرکز تعیین شده در همین استان انجام و مابقی حدود ۲۵۰ تن به استان اصفهان ارسال می شود.