یکی از تبعات درازمدت تغییرات اقلیمی در مازندران که قطب کشاورزی ایران محسوب می شود و بخشی از تامین امنیت غذایی کشور را بر عهده دارد، آسیب پذیر شدن گونه های مختلف کشاورزی استان مقابل تغییرات جوی به لحاظ کمبود آب ، زمان و مقدار بارندگی ،کاهش یا افزایش ناگهانی دمای هوا است.
در سال‌های گذشته سرمازدگی کمتر برای کشاورزان مشکلی ایجاد می‌کرد چرا که بعد از پایان اسفندماه به تدریج سرما جای خود را به گرمای بهار می‌داد و محیط مناسبی برای شکوفه دادن درختان سیاه ریشه از جمله درختان گردو بود و کمتر اتفاق می‌افتاد که درختان دچار سرمای بهاره شوند در حالی که با تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر بارها سرمازدگی شکوفه‌های درختان را از بین برده است.
به عنوان نمونه بارندگی های بی موقع ماه مرداد سال پیش که در مازندران به ماه «انجیر پزان» هم معروف است؛ سبب شده تا میوه درختان انجیر مرغوبیت کافی نداشته باشند، همان گونه که گرمای سوزان ماه های خرداد و تیر پارسال بر مرغوبیت گونه های دیگر از جمله صیفی جات اثرگذاشت و گوجه های کم آب و خیارهای پوک روی دست کشاورزان گذاشت.
این که باغداران مازندران در نیمه فصل پاییز که اوج رسیدن میوه مرکبات محسوب می شود مانند سال ۹۵ شاهد بارش سنگین برف و کاهش دمای هوا تا ۱۰ درجه زیر صفر باشند و یا برنجکاران در ماه خرداد و اوایل تیر که زمان رسیدن شالی است با افزایش دمای هوا و رسیدن آن به بالای ۴۰ درجه مواجه شوند، واقعیتی گویا از مخاطرات تغییرات اقلیمی علیه گونه های کشاورزی استان است.
گزارش کارشناس ارشد محصولات میوه های سردسیری اداره امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران نشان می دهد که امسال محصولات درختان سیاه ریشه به ویژه گردو برخلاف سه سال گذشته پر رونق بوده و به حدود هشت هزار تن گردو رسیده است.
رسول ضیا تبار اعلام کرد که برف و یخبندان فروردین سال گذشته تا ۶۰ درصد به محصولات باغی گردو و گیلاس خسارت وارد کرده بود اما امسال وضعیت خوبی به لحاظ تولید این محصولات بوده است.
وی با اعلام اینکه در حال حاضر ۶هزار هکتار باغ گردو در استان وجود دارد ،توسعه کشت درخت گردو در مناطق ییلاقی و کوهستانی مازندران را از برنامه های مهم سازمان جهاد کشاورزی استان عنوان کرد.
وی اضافه کرد: در شرایط فعلی بر اساس نوع ارقام و وضعیت باغداری متوسط سالانه درآمد هر هکتار باغ گردو در استان ۶۰میلیون تومان است.
این کارشناس باغبانی مازندران تاکید کرد: با توجه به تغییرات اقلیمی ،طرح های احیاء باغ گردو کاری از بذری به پیوندی و سرشاخه کاری درختان گردو با هدف مقابله با سرمای بهاره در استان آغاز شده است.
وی تامین پیوندک مورد نیاز برای اصلاح و احیاء باغ گردو در مازندران را از چالش های جدی دانست و توضیح داد: ایجاد نهالستان اندام تکثیری گردو در ساری در دستور کار قرار گرفته است.
ضیا تبار با اشاره به اینکه سازمان جهاد کشاورزی مازندران برای احیاء هر هکتار باغ گردو چهارمیلیون و ۵۰۰هزار تومان کمک بلاعوض پرداخت می کند، تصریح کرد: اگر گردوکاری را فنی و علمی و با ارقام جدید پیوندی استفاده کنیم ،سن باردهی درختان گردو از متوسط هفت سال در نهال بذری به سه تا چهار سال در نهال‌های پیوندی کاهش می یابد و علاوه بر افزایش عملکرد میوه‌ها یکنواخت به لحاظ اندازه، وزن و رنگ بدست می آید.
وی به آغاز طرح سرشاخه کاری درختان گردو در استان مازندران اشاره کرد و گفت: در این طرح شاخه‌هایی که اصلاحات ژنتیکی در آن‌ها انجام شده به درختان موجود پیوند زده می‌شوند.
یعنی برخی شاخه‌های درختان گردو بریده می‌شوند و سرشاخه‌های جدید بر روی قسمت‌های بریده درختان پیوند زده می‌شوند و با گذشت زمان درختان در قسمت‌های بریده از طریق سرشاخه‌های اصلاح شده رشد و ویژگی‌های درخت از قسمت سرشاخه‌ها متفاوت با بقیه قسمت‌های درخت می‌شود.
ضیا تبار گفت: طرح سرشاخه کاری با هدف اصلاح درختان برای مقاومت در مقابل سرمازدگی و افزایش کمی وکیفی محصول است.
این کارشناس ارشد باغبانی مازندران به وجود رقم گردو مازندرانی اشاره کرد و گفت: این رقم با ژنتیک خاص نباید مورد بی توجهی قرار بگیرد چراکه عملکرد و کیفیت خوبی دارد.
مازندران ۱۶۰ هزار هکتار باغ انواع میوه دارد که ۱۱۰ هزار هکتار آن مرکبات بویژه پرتقال و مابقی گردو، شلیل ، هلو ، سیب ، فندوق و آلبالو است.