بررسی خروج خشکبار از بن‌بست‌های صادراتی/ بازار برای شفاف شدن قیمت آجیل لحظه شماری می‌کند

سال گذشته شیب تند قیمت اقلام آجیل و خشکبار ناشی از اُفت چشمگیر تولید، کار را به جایی رساند که بسیاری از خانوار‌ها چاره‌ای جز حذف این محصول از سبد مصرفی خود نداشتند؛ اما امسال شرایط مساعد اقلیمی و نبود مشکلاتی اعم از سرمازدگی و گرمازدگی موجب شد تولید بسیاری از اقلام نسبت به سال قبل ۳۰ تا ۵۰ درصد رشد داشته باشد که این امر در روند توزیع و قیمت بی تاثیر نیست.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که قیمت اقلام آجیل و خشکبار در پی کنترل نرخ ارز و تولید انبوه محصول در خرده فروشی‌ها سقوط کرده است که استمرار این روند در هفته‌های آتی همزمان با ورود محصول جدید در رونق بازار داخل و خارج بی تاثیر نیست.
اگرچه محمد علی طهماسبی معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی معتقد است که قیمت اقلام آجیل و خشکبار تابع نرخ‌های جهانی است و نمی‌توان پیش بینی دقیقی راجع به شرایط بازار داشت، اما رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار نظر دیگری دارد و اذعان می‌کند که قیمت محصولات به سبب فراوانی عرضه حداقل ۳۰ درصد در بازار کاهش داشته است.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت تولید، قیمت و صادرات اقلام آجیل و خشکبار و تاثیر فراوانی عرضه بر قدرت خرید خانوار با خبر شویم:
تغییرات مثبت تولید اقلام آجیل و خشکبار نسبت به سال قبل
محمد علی طهماسبی معاون وزیر امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی درباره آخرین وضعیت تولید محصولات خشکبار اظهار کرد: سال گذشته تولید پسته به سبب گرمازدگی با اُفت چشمگیری روبرو شد، اما امسال به سبب شرایط مساعد اقلیمی برآورد‌های اولیه حاکی از آن است که تولید به حدود ۲۸۰ تا ۲۹۰ هزار تن برسد، اما با توجه به آنکه برداشت همچنان ادامه دارد، باید منتظر برداشت نهایی تولید ماند.
وی از رشد ۱۶ درصدی تولید فندق خبر داد و گفت: با توجه به شرایط مساعد اقلیمی پیش بینی می‌شود که امسال ۲۵ تا ۲۶ هزار تن فندق تولید شود که در صورت تحقق این میزان تولید نسبت به سال قبل تغییرات مثبتی دارد.
طهماسبی ادامه داد: علی رغم سال گذشته، امسال تولید بادام به واسطه بارندگی‌های مناسب با رشد ۹ تا ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل پیش بینی می‌شود که به حدود ۱۵۵ هزار تن برسد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی مجموع تولید انگور امسال را ۳ میلیون و ۲۸۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: همه ساله بخشی از انگور تولیدی پس از فرآوری به عنوان کشمش، شیره و سرکه مورد استفاده قرار می‌گیرد و به طور معمول سالیانه حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تن کشمش در کشور تولید می‌شود که امسال به سبب شرایط مساعد پیش بینی می‌شود که ۸۰۰ هزار تن انگور به تولید کشمش اختصاص یابد که از این میزان حدود ۲۰۰ هزار تن کشمش تولید خواهد شد.
وی مجموع تولید گردو در سال گذشته را ۲۲۰ هزار تن اعلام کرد و افزود: این در حالی است که امسال تولید گردو به دلیل کاهش سرمازدگی و بارندگی‌های مناسب با رشد ۳۰ درصدی نسبت به سال قبل به حدود ۲۹۰ هزار تن می‌رسد.
معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی درباره اینکه با وجود رشد تولید اقلام آجیل و خشکبار، بازار صادراتی و قیمت محصول به کدام سمت و سو خواهد رفت، بیان کرد: از دهه ۴۰ قیمت برخی اقلام آجیل و خشکبار تابع نرخ‌های جهانی بوده و قیمت داخلی برآن حاکم نیست.
طهماسبی با اشاره به اینکه تغییرات نرخ ارز تاثیر مثبتی بر بازار صادرات اقلام آجیل و خشکبار داشته است، گفت: با آزاد شدن نرخ ارز، قیمت اقلام آجیل و خشکبار شیرین شد به طوریکه صادرات آن برای صادرکننده صرفه اقتصادی دارد، اما در مواقعی که نرخ ارز سرکوب می‌شود، قیمت محصولات در بازار کاهش می‌یابد.
به گفته وی، اقلامی همچون خشکبار، بادام، برگه، پسته، انجیر از طیف خشکبار صادراتی به شمار می‌روند که متاثر از نرخ ارز قیمت آن‌ها با نوساناتی در بازار روبرو می‌شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره آینده صادرات اقلام آجیل و خشکبار گفت: با توجه به شرایط مساعد تولید پیش بینی می‌شود که در صورت تامین سرمایه در گردش برای خرید کارتن و سایر ملزومات و رفع مشکلات حمل و نقل با رونق صادرات و افزایش ارزآوری حاصل از این محصولات روبرو شویم.
طهماسبی با بیان اینکه کمبودی در توزیع هیچ یک از اقلام آجیل و خشکبار وجود ندارد، تصریح کرد: علی رغم شرایط مساعد تولید نمی‌توان پیش بینی دقیقی راجع به قیمت محصولات در بازار داشت چرا که قیمت تمامی این اقلام تابع نوسان نرخ ارز است.
باز پس گیری جایگاه قبلی آجیل و خشکبار ایران در بازارهای هدف/ ایران قطب خشکبار دنیا
محمد ارزانی ممقانی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار  از افزایش ۳ برابری تولید پسته نسبت به سال قبل خبر داد و گفت: با توجه به شرایط مساعد اقلیمی و گذر از سرمازدگی و گرمازدگی پیش بینی می‌شود که تولید پسته حداقل به ۲۲۰ هزار تن برسد.
وی با اشاره به اینکه قیمت پسته در مقایسه با ماه‌های قبل ۱۰۰ درصد در بازار کاهش یافته است، افزود: هم اکنون فروشندگان خشکبار هر کیلو پسته را با نرخ ۱۲۰ هزار تومان خریداری می‌کنند که با این وجود دیگر نمی‌توانند با نرخ‌های ۲۰۰ تا ۲۲۰ هزار تومان هر کیلو پسته را به مصرف کنندگان عرضه کنند.
به گفته ارزانی ممقانی، با ورود محصول جدید و فراوانی عرضه در هفته‌های آتی پیش بینی می‌شود که قیمت هر کیلو پسته در خرده فروشی‌ها به ۱۵۰ هزار تومان کاهش یابد.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار درباره آخرین وضعیت تقاضا برای خرید اقلام آجیل و خشکبار گفت: سال گذشته نوسان شدید قیمت‌ها در برابر کاهش درآمد خرید خانوار موجب شد تقاضای چندانی برای خرید اقلام آجیل و خشکبار در بازار وجود نداشته باشد، اما امسال به واسطه افزایش تولید و اُفت چشمگیر قیمت شاهد رونق تولید در بازار داخل خواهیم بود.
وی درباره آخرین وضعیت صادرات اقلام آجیل و خشکبار بیان کرد: سال گذشته، بازار صادراتی اقلام آجیل و خشکبار به سبب کمبود تولید چندان مناسب نبود، اما امسال به واسطه افزایش تولید در صورتی که بخشنامه جدیدی که منجر فلج شدن صادرات شود، صادر نشود، شاهد رونق این بازار خواهیم بود.
ارزانی ممقانی ادامه داد: سال گذشته به سبب جهش یکباره قیمت‌ها بسیاری از اعضا به سبب نبود تقاضا در بازار داخل متضرر شدند، اما امسال پیش بینی می‌شود که وضعیت خشکبار بهبود یابد.
این مقام مسئول با انتقاد از نبود حمایت‌های لازم از بخش صادرات اقلام آجیل و خشکبار بیان کرد: علی رغم تلاش متعدد صادرکنندگان برای صادرات محصول به اقصی و نقاط مختلف دنیا، اما متاسفانه حمایتی از صادرکنندگان صورت نمی‌گیرد تا با رونق صادرات ارزآوری مناسبی نصیب کشور شود.
به گفته وی، در سال‌های اخیر، وضع مقررات یک شبه صادرکنندگان را در امر صادرات با چالش‌هایی روبرو کرده است، در حالی که ایران را با خشکبار در دنیا می‌شناسند و به عبارت دیگری قطب خشکبار در دنیا به شمار می‌رود، از این رو انتظار می‌رود با اعمال حمایت‌های لازم و خروج از این بن بست، جایگاه قبلی خود در آجیل و خشکبار از سایر کشور‌ها را پس بگیریم تا دیگر نیازی به صادرات نفت و درآمد‌های حاصل از آن نداشته باشیم.
ارزانی ممقانی قیمت هر کیلو پسته فندقی تا اکبری از ۹۰ تا ۱۴۰ هزار تومان، بادام درختی ۳۰ تا ۶۰ هزار تومان، مغز بادام ۱۱۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، مغز فندق ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان، بادام هندی ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، تخمه آفتابگردان ۲۰ هزار تومان، گردو ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان، مغز گردو ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، بادام هندی ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان، کشمش ۴۰ تا ۷۵ هزار تومان و نخودچی ۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان در میادین عمده فروشی اعلام کرد.
سقوط قیمت آجیل و خشکبار در بازار ادامه دار شد
مصطفی احمدی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار از کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصدی قیمت اقلام آجیل و خشکبار در بازار خبر داد و گفت: با توجه به فراوانی تولید و اُفت صادرات، قیمت اقلام آجیل و خشکبار نسبت به سال قبل کاهش چشمگیری داشته است.
وی افزود: با پایان فصل برداشت و ورود محصول جدید به بازار پیش بینی می‌شود که اگر اتفاق خاصی در مراودات سیاسی بازار‌های داخلی و خارجی پیش نیاید، روند نزولی قیمت در بازار استمرار یابد.
احمدی درباره تاثیر رونق صادرات بر قیمت اقلام آجیل و خشکبار بیان کرد: با بهبود صادرات اقلام آجیل و خشکبار و نوسان نرخ‌های جهانی، قیمت اقلام آجیل و خشکبار به واسطه رشد چشمگیر تولید افزایش محسوسی نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار درباره آخرین وضعیت تقاضا برای خرید اقلام آجیل و خشکبار بیان کرد: طبق روال همه ساله به سبب نبود تقاضا برای خرید اقلام آجیل و خشکبار بازار در رکود به سر می‌برد و هم اکنون ابتدای فصل پاییز هستیم و تا پایان ماه باید منتظر ماند و دید که وضعیت تقاضا برای خرید خشکبار به کدام سمت و سو می‌رود.
وی در پایان قیمت اقلام آجیل و خشکبار را تابع عرضه و تقاضا دانست و گفت: با کاهش مجدد قیمت و واقعی شدن نرخ اقلام آجیل و خشکبار پیش بینی می‌شود که تقاضا برای خرید محصولات در بازار فزونی یابد، اما بنده نمی‌توان درصد مشخصی را برای کاهش قیمت در بازار اعلام کنم.